Порт Вила

Port Vila, poznatija kao „Vila“, služi kao dinamična prestonica i najveći grad Vanuatua, ostrvske države koja se nalazi u južnom Tihom okeanu. Port Vila, na ostrvu Efate, služi kao nacionalni trgovački i administrativni centar. Sa populacijom od 49.034 stanovnika, grad je činio 16,3% ukupnog stanovništva Vanuatua prema popisu iz 2020. godine. Iako ovaj energični grad ima veliku istorijsku i kulturnu vrednost, on takođe deluje kao centar aktivnosti.

Smatra se glavnom lukom Vanuatua, Port Vila se nalazi na južnoj obali Efatea u provinciji Šefa. Sa Međunarodnim aerodromom Bauerfild (VLI) koji pomaže u omogućavanju međunarodnih putovanja i povezanosti, ovo područje deluje kao čvorište za trgovinu i industriju. Velika promena u istoriji upravljanja gradom obeležava izbor DŽeni Regenvanu iz Stranke zemlje i pravde za prvu gradonačelnicu u avgustu 2024. godine: Delujući kao zamenica Zelene konfederacije, Mari Luiz Miln unapređuje ovo vođstvo odražavajući političku klimu grada okrenutu ka budućnosti.

Melanežanski narod živi u oblasti koja je danas poznata kao Port Vila milenijumima. Otkrivajući grobno mesto sa 25 grobnica, uključujući skelete iz kulture Lapita, koja datira iz 13. veka pre nove ere, arheološka ekspedicija u Teumi 2004. godine pružila je važne nove perspektive o bogatom nasleđu ovog područja. Ugledni avanturista DŽejms Kuk prvi je mapirao ostrvo Efate 1774. godine pod imenom Sendvičko ostrvo. Kukova ekspedicija nije stigla do kopna, ali su videli pogodnost ostrva za evropsku kolonizaciju.

Poznata kao Novi Hebridi, ostrva su pretrpela promenu evropskog uticaja od britanske do francuske vladavine krajem 19. veka. Francuski državljanin Ferdinand Ševilar je imao veliki uticaj na ovu promenu sticanjem zemljišta oko Port Vile, koja je na kraju postala opština Fransvil. Iako je ograničavala podobnost za obavljanje funkcije, ovaj trenutno postojeći nezavisni entitet bio je važan za sprovođenje opšteg prava glasa.

Godine 1906, vlada teritorije se promenila i postala je anglo-francuski kondominijum, što je označilo jedinstven period zajedničkog vođstva francuske i britanske vlade. Strateški značaj Port Vile u tom području je pojačan tokom Drugog svetskog rata kada je služila kao vazduhoplovna baza za američke i australijske trupe.

Ekonomija Port Vile je prilično drugačija, gde su poljoprivreda i ribolov i dalje glavni sektori aktivnosti. Posebno u privlačenju gostiju iz Australije i Novog Zelanda, turizam je prilično primetno porastao. Grad je zabeležio priliv od preko 80.000 posetilaca 1997. godine. Klasifikacija grada kao poreskog raja čini ofšor finansiranje suštinskim delom njegovog ekonomskog okvira.

Uprkos svojim raznovrsnim ekonomskim aktivnostima, Vanuatu, uključujući Port Vilu, i dalje zavisi od strane pomoći, uglavnom iz Australije i Novog Zelanda. Učešće Kine u humanitarnim projektima je u poslednje vreme vredno pažnje. Važni projekti uključuju savetodavnu podršku Australije Centralnoj bolnici u Port Vili i finansiranje Novog Zelanda za lokalnu medicinsku obuku.

Port Vila se suočila sa nekoliko prirodnih teškoća. Dva testa otpornosti grada bili su veliki zemljotres 2002. godine i ciklon Uma 1987. godine. Ciklon Pam, klasifikovan kao oluja kategorije 5, izazvao je veliku štetu u martu 2015. godine, pošto je njegov okulisni zid prošao istočno od grada. S obzirom na ove teškoće, Port Vila se stalno koncentrisala na poboljšanje svoje infrastrukture i zajednice.

Grad je poznat kao „Vila“, ime izvedeno od izvornog jezika južnog Efatea, Efil, kao i od susednog jezika Mele-Fila, Ifira. Ifira pominje malo ostrvo naseljeno mnogim tradicionalnim zemljoposednicima, smešteno u luci Vila. Bogato stanovništvo grada i energični običaji pokazuju složen kulturni mozaik.