Hırvat yemek kültürü tek bir "ulusal yemek"e karşıdır. Bunun yerine, her bölgenin kendine özgü spesiyaliteleri vardır. Adriyatik kıyısında yemekler zeytinyağı, ızgara balık ve kabuklu deniz ürünleri güveçleri etrafında dönerken, iç kesimlerdeki Slavonya'da kırmızı biberle tatlandırılmış et ve balık güveçleri tercih edilir. İstria, Akdeniz mirasını yansıtan trüf mantarlı makarnalar, Pag adası peyniri (paški sir) ve kuru kürlenmiş jambon ile öne çıkar. Kuzeyde, Zagreb bölgesi peynir dolgulu strudeller (štrukli) ve katmanlı muhallebili kekleriyle ünlüdür. Fasulye güveçlerinden (jota) lahana sarmasına (sarma) kadar her tarif yüzyıllardır süregelen yerel gelenekleri taşır.
Hırvatistan'ın mutfak kimliği, bölgeselliğiyle ünlüdür. Kıyı bölgeleri zeytinyağı, deniz ürünleri ve Akdeniz otlarıyla beslenirken, iç bölgeler doyurucu güveçler, kırmızı biber ve füme etleri tercih eder. Yüzyıllardır mutfak bu iki dünya arasında bölünmüştür: anakarada aşçılar domuz yağı ve kırmızı biber ve sarımsak gibi baharatlar kullanırken, deniz kıyısında zeytinyağı, narenciye ve fesleğene güvenmişlerdir. Bu nedenle tek bir ulusal yemek yoktur: İstriya'nın jota'sından (ekşi bir fasulye ve lahana turşusu güveci) Dalmaçya'nın pašticada dana güvecine veya siyah mürekkep balığı mürekkebi risottosuna kadar çeşitli yemekler ulusal yemek olarak kabul edilir. Her iddia, yerel gururu ve Hırvatistan mutfaklarının zengin çeşitliliğini vurgular.
Bölgesel Öne Çıkanlar:
Dalmaçya ve Adriyatik Kıyısı: Zeytinyağı bakımından zengin deniz mahsulleri güveçleri, ızgara balık, pastikada dana güveç, prosciutto Füme jambon ve narenciye aromalı salatalar.
İstria ve Kvarner: Trüflü makarna (trüf mantarlı fuži), tuzlu İstriya peynirleri (Pag peyniri (Pag'dan) ve havayla kurutulmuş prosciutto ile Akdeniz ve Alp lezzetlerini harmanlıyor.
Slavonya ve Hırvatistan'ın iç kesimleri: Acılı kırmızı biberli güveçler (çoban, balık güveci), biber dolması ve lahana (sarma), ve kıymetli sosisler gibi mermi.
Zagorje ve Zagreb: Süzme peynirli hamur işleri (turta), kremalı muhallebili kekler (krem peynir) ve mısır ekmeği spesiyaliteleri (zlevanka, polenta).
Slavonya ve Baranja'nın iç kesimlerindeki nehirlerin kıyılarında yaşayan köylüler, uzun kışlara dayanmak için zengin, tek tencerede pişirilen yemekler geliştirdiler. Çobanac, sığır eti, domuz eti veya av etinden yapılan, domates, soğan ve havuçla kısık ateşte pişirilen, efsanevi bir kırmızı biberli çoban yemeğidir. Eskiden günün tek yemeği olduğu için doyurucu ve sıcaktır. Benzer bir spesiyalite ise tatlı su sazanı, yayın balığı ve turna balığının kırmızı biber ve soğanla pişirilmesiyle yapılan balık yemeği fiš paprikaš'tır. Bu doyurucu yemekler, çiftçileri ve çobanları sert kışlardan geçirmiştir.
Adriyatik kıyısında, mutfak denizi ve güneşi kutlar. Brudet (veya brodet) gibi balıkçı yemekleri, çeşitli balık türlerini domates ve şarapla birleştirir ve geleneksel olarak polenta üzerinde servis edilir. Benzer şekilde, siyah risotto (crni rižot) kıyıya özgü bir yemektir: kalamar mürekkebi ve sarımsakla renklendirilmiş ve tatlandırılmış kremalı pirinç. Izgara ve şişte pişirilmiş etler de yemeklere eşlik eder – peka çanı altında ahtapottan ražanj şişinde kuzuya kadar – genellikle basit garnitürlerle birlikte sunulur. Hatta mütevazı mısır ekmeği (polenta) bile bu kıyı ziyafetlerini tamamlar.
Kültürel Miras: Poljica'nın Soparnik'iBir zamanlar oruç günlerinde yenen basit bir Dalmaçya pazı böreği olan bu yemek, artık Hırvatistan'ın mutfak mirasının sembolü olarak kabul ediliyor.
İstria ve Kuzeybatı İç Bölgeleri başka bir bölüm anlatıyor. Burada Adriyatik, Alpler ve İtalyan gelenekleriyle buluşuyor. Toprak kokulu trüf mantarları başrolde: elle yuvarlanmış fuži makarnası genellikle trüf sosuyla servis ediliyor. Yuvarlanan çayırlar ünlü peynirler veriyor – koyun sütünden yapılan paški sir (Pag adasından), kuzeyden esen bura rüzgarıyla tatlandırılmış sert, tuzlu bir peynir. Dağ köyleri, deniz meltemlerini kullanarak domuz etini pršut (prosciutto) haline getiriyor; bu uzun süre olgunlaştırılmış jambon, kağıt inceliğinde dilimlenerek meze olarak servis ediliyor.
Kuzeyde, Zagreb ve Zagorje çevresinde, süt ürünleri ve tahıllar öne çıkar. Süzme peynir, ekşi krema ve yumurta ile doldurulmuş, fırında pişirilmiş veya haşlanmış hamur topları olan Zagorski štrukli her yerde bulunur ve o kadar sevilir ki, hazırlanışı somut olmayan kültürel miras olarak korunmaktadır. Aynı derecede ünlü olan diğer hamur işleri ve kekler arasında vanilyalı kremalı kremšnita ve katmanlı peynir ve meyveli gibanica yer alır; bunlar Orta Avrupa etkilerini yansıtır. Kalori açısından zengin mısır unu yemekleri de varlığını sürdürmektedir: örneğin, kukuruzna zlevka (fırında pişirilmiş mısır unu pudingi) kuzeydeki evlerde yaygındır.
Hakikat: Geleneksel peynir dolgulu turta Zagorje'den gelen yemekler o kadar ikoniktir ki, hazırlanış biçimleri resmi olarak Hırvatistan'ın somut olmayan kültürel hazineleri arasında listelenmiştir.
Hatta " sorusu bileHırvatistan'ın milli yemeği nedir?"Tek bir cevabı yok. Birçok tarif bölgesel sınırları aşıyor veya yerel dokunuşlar içeriyor. Lahana turşusu ruloları (sarma) ve içi doldurulmuş dolmalık biberler (biber dolmasıHem kıtasal hem de kıyı sofralarında yer alırlar. Kurutulmuş etler ülkeyi bir arada tutar: mermi (Slavonya kırmızı biberli sosisi) ve onun daha küçük kuzeni Kulen'in kesimi büyük miktarlarda üretilirler ve prosciutto İstriya'dan Dalmaçya'ya kadar jambonlar üretilir. Ortak nokta, her klasik tarife kendine özgü karakterini veren yerel malzemelerdir: Adriyatik balıkları, nehir sazanı, ev yapımı sebzeler, şarap ve bal.
Hırvatistan mutfağı, tabakta bir harita gibi, bölgenin hikâyelerini anlatır. Bir rehberin de belirttiği gibi, "hem karayı hem de denizi yansıtan güçlü bir kimliğe sahiptir" ve "taze, yerel ve mevsimlik malzemelere" dayanmaktadır. Başka bir deyişle, Hırvatistan'ın ulusal yemeği tek bir yemek değil, bölgesel geleneklerin mozaiğidir; her yemek, bulunduğu coğrafyanın ve tarihinin bir ürünüdür.
