Kuwejt

Kuwejt zajmuje wąski pas pustyni, gdzie Półwysep Arabski spotyka się z Zatoką Perską. Jego północna granica przylega do Iraku, podczas gdy Arabia Saudyjska leży na południu; poza około 500 km linii brzegowej stoi naprzeciwko Iranu po drugiej stronie wód zatoki. Pomimo skromnej powierzchni lądu — jednego z najmniejszych państw świata — Kuwejt stanowi regionalny węzeł handlu, kultury i energii. Prawie wszyscy z 4,82 miliona mieszkańców koncentrują się w metropolitalnym rozroście miasta Kuwejt, gdzie zaledwie 1,53 miliona posiada obywatelstwo, a pozostali pochodzą z ponad stu narodów. Ta niezwykła mieszanka demograficzna stawia Kuwejt wśród społeczeństw najbardziej zależnych od emigrantów na świecie.

Obecność człowieka w regionie sięga czasów starożytnych, przyciągnięta przez dostęp morski w pobliżu ujścia Tygrysu i Eufratu. Na początku XVIII wieku władza plemienna przeszła pod emiratem Bani Khalid; wkrótce potem lokalne przywództwo połączyło się pod rządami rodziny Al Sabah, a w 1899 roku Kuwejt zawarł porozumienie protektoratu z Wielką Brytanią, które przekazało kontrolę nad polityką zagraniczną w zamian za bezpieczeństwo militarne. Skromny port handlowy utrzymywał szejkanat do czasu, gdy w 1938 roku w Burgan odkryto komercyjne złoża ropy naftowej. Eksport rozpoczął się w 1946 roku, finansując modernizację w kolejnych dekadach. Pełna suwerenność nadeszła w czerwcu 1961 roku wraz z uchyleniem traktatu, a instytucje państwowe ukształtowały się na tle turbulencji na giełdzie na początku lat 80.

Siły irackie pod wodzą Saddama Husseina dokonały inwazji i aneksji Kuwejtu 2 sierpnia 1990 r., powołując się na spory produkcyjne i roszczenia terytorialne. Koalicja dowodzona przez USA wyzwoliła kraj w krótkiej kampanii lądowej, która zakończyła się 26 lutego 1991 r., datę obecnie obchodzoną jako Dzień Wyzwolenia. Koszt odbudowy przekroczył pięć miliardów dolarów amerykańskich, a jej głównym celem była naprawa infrastruktury naftowej i zajęcie się ekologicznymi skutkami ponad 500 celowych pożarów szybów naftowych. Pożary te stworzyły około 35,7 km² jezior ropy naftowej, czyniąc wschodnie obszary pustynne niezamieszkanymi i brudząc linie brzegowe pozostałościami węglowodorów, które zdziesiątkowały ekosystemy morskie.

Kuwejt pozostaje emiratem: rządząca rodzina Al Sabah zajmuje najwyższe stanowiska, a emir pełni funkcję głowy państwa na mocy konstytucji, która łączy dziedziczne rządy z wybieralnym Zgromadzeniem Narodowym. Islam szkoły sunnickiej Maliki jest oficjalną wiarą, praktykowaną przez około dwie trzecie obywateli; muzułmanie szyiccy stanowią znaczną część pozostałych. Znaczna populacja emigrantów wprowadza społeczności chrześcijańskie, hinduistyczne, sikhijskie i buddyjskie, wśród których chrześcijanie pochodzący z Kerali stanowią prawie 18 procent mieszkańców. Językiem urzędowym jest współczesny standardowy arabski; potocznie przeważa arabski kuwejcki, wzbogacony o zapożyczenia z języków perskiego, indyjskiego, tureckiego, angielskiego i włoskiego. Angielski funkcjonuje jako lingua franca biznesowa, podczas gdy francuski znajduje ograniczone zastosowanie w edukacji humanistycznej.

Geograficznie Kuwejt rozciąga się między szerokościami geograficznymi 28° N i 31° N oraz długościami geograficznymi 46° E i 49° E. Teren leży głównie na poziomie morza, wznosząc się do zaledwie 306 m na grzbiecie Mutla. Dziesięć wysp obrzeża wybrzeża, na czele z Bubiyan — największą w kraju o powierzchni 860 km² — połączonych groblą o długości 2,38 km. Tylko 0,6 procent ziemi kwalifikuje się jako grunty orne; pozostała część jest porośnięta rzadkim zaroślami. Zatoka Kuwejcka oferuje naturalny głębokowodny port, kotwiczący nabrzeże Kuwejtu.

Klimat waha się od zimowych minimów łagodzonych przez wiatry północne do lat należących do najgorętszych na świecie. Wiatry Shamal w czerwcu i lipcu wywołują burze piaskowe; zimowe noce mogą wydawać się chłodne ze względu na szerokość geograficzną i bliskość Iraku i Iranu. Rekordowa temperatura wynosi 54,0 °C, odnotowana w Mitribah 21 lipca 2016 r. Opady deszczu są rzadkie i sezonowe; wiosna przynosi ciepłe dni i sporadyczne burze.

Ropa naftowa zapewnia Kuwejtowi wysokie dochody, który posiada szóste co do wielkości potwierdzone rezerwy na świecie — około 70 miliardów baryłek w samym polu Burgan. Węglowodory stanowią prawie 90 procent eksportu, a większość pozostałej części stanowią samoloty i chemikalia organiczne. Kuwejt zajmuje niską pozycję pod względem dywersyfikacji gospodarczej, a emisja dwutlenku węgla na mieszkańca należy do najwyższych na świecie. Ochrona środowiska stopniowo się rozwija: istnieje pięć obszarów chronionych uznanych przez IUCN, a w 2018 r. rezerwat Mubarak al-Kabeer na wyspie Bubiyan uzyskał status Ramsar, służąc jako krytyczny punkt odpoczynku dla ptaków wędrownych i będąc domem dla największej na świecie kolonii lęgowej sieweczki krabowej.

Administracyjnie sześć gubernatorstw dzieli terytorium kraju: Stolica (Al Asimah), Hawalli, Farwaniya, Mubarak Al-Kabeer, Ahmadi i Jahra. Każde gubernatorstwo obejmuje wiele obszarów; łącznie obsługują sieć dróg przekraczającą 5700 km, z czego ponad 4800 km to utwardzone autostrady. Samochody dominują w transporcie — nie ma kolei ani metra — wspierane przez państwową Kuwait Public Transportation Company oraz prywatnych operatorów CityBus i Kuwait Gulf Link. Taksówki, rozpoznawalne po żółtych tablicach rejestracyjnych, działają w dużej mierze poza licznikiem, podczas gdy usługi oparte na aplikacjach, takie jak Careem, zyskały na popularności. Loty odbywają się na Międzynarodowym Lotnisku w Kuwejcie, siedzibie Kuwait Airways i bazie lotniczej Al Mubarak; dwaj prywatni przewoźnicy, Jazeera i Wataniya, uzupełniają usługi. Od maja 2025 r. czternaście zagranicznych linii lotniczych zawiesiło loty z powodu obaw związanych z zarządzaniem i konkurencją, co rodzi pytania o regionalną rolę lotniska.

Handel morski opiera się na portach Shuwaikh i Shuaiba, które w 2006 r. obsłużyły ponad 750 000 TEU, obok Mina al-Ahmadi. Nowy port Mubarak Al Kabeer na wyspie Bubiyan, w trakcie budowy, ma obsługiwać dwa miliony TEU rocznie. Sektor żeglugi morskiej należy do największych w regionie.

Pomimo bogactwa ropy naftowej, turystyka pozostaje skromna, ograniczona przez ograniczoną infrastrukturę i prohibicję alkoholu. Wydatki na podróże krajowe osiągnęły 6,1 miliarda dolarów w 2020 roku; World Travel & Tourism Council uznała Kuwejt za najszybciej rozwijającą się gospodarkę turystyczną wśród swoich konkurentów w 2019 roku, co oznacza wzrost o 11,6 procent rok do roku. Atrakcje kulturalne obejmują festiwal Hala Febrayer każdego lutego, który oznacza wyzwolenie koncertami, paradami i karnawałami. Rozwój Sabah Al Ahmad Sea City i niedawno odsłonięty Kuwejcki Narodowy Okręg Kulturalny — projekt o wartości 1 miliarda dolarów obejmujący centra kulturalne, parki i pałacowe miejsca dziedzictwa — sygnalizują aspiracje do szerszej kreatywnej gospodarki.

Kuwejt był pionierem sztuki arabskiej Zatoki Perskiej: badania wizualne sięgają portretów Mojeba al-Dousariego w latach 30. i teorii „circulism” Khalify Al-Qattana z lat 60. Obecnie ponad trzydzieści galerii prezentuje prace Samiego Mohammada, Thurayi Al-Baqsamiego i Suzan Bushnaq. Sztuka teatralna ma swoje początki w latach 20.; teatry publiczne, dotowane przez rząd za pośrednictwem Narodowej Rady Kultury, Sztuki i Literatury, organizują coroczny festiwal, a lokalne dramaty przyciągają widzów z całego regionu. Seriale telewizyjne — piętnaście lub więcej produkowanych rocznie — są transmitowane przez Zatokę Perską, dzięki czemu Kuwejt zyskał przydomek „Hollywood Zatoki Perskiej”. Opery mydlane są emitowane w czasie Ramadanu, gdy rodziny zbierają się o zmierzchu. Tradycje muzyczne, takie jak sawt i fijiri, odzwierciedlają dziedzictwo żeglarskie; Nagrywanie rozpoczęło się już w 1912 roku. Współczesna muzyka khaliji cieszy się popularnością wśród Arabów, a artyści tacy jak Nawal El Kuwaiti i Abdallah Al Rowaished odbywają szerokie trasy koncertowe.

Normy społeczne są zgodne z etosem „żyj i pozwól żyć innym”, z dużą swobodą w ubiorze i zachowaniu, o ile przestrzegane są prawa przyzwoitości publicznej. Obrażanie innej osoby publicznej narusza szeroko zdefiniowane ustawy o zniesławieniu. Podczas Ramadanu publiczne spożywanie jedzenia, napojów lub tytoniu jest nielegalne. Akty homoseksualne pozostają kryminalizowane, chociaż zwyczajowe wyrażanie uczuć osób tej samej płci występuje bez stygmatyzacji.

Miasta w zasięgu Kuwejtu ukazują kontrastujące życie: historyczne dzielnice Jahra znajdują się na zachodzie, Ahmadi jest siedzibą infrastruktury rafinerii ropy naftowej, Hawalli i Farwaniya zapewniają gęste strefy mieszkalne i porty, podczas gdy plaże i nieruchomości Salmiya przyciągają rodziny i ekspatriantów. Odległe miejsca docelowe, takie jak Khairan i Bnaider, wspierają kluby jachtowe i sporty wodne; wyspa Failaka, naznaczona wojną, oferuje obecnie zabytkowe zakwaterowanie dostępne regularnym promem.

Przepisy wjazdowe różnią się w zależności od narodowości. Obywatele GCC podróżują bez wiz; mieszkańcy wielu państw zachodnich i azjatyckich mogą je uzyskać po przybyciu na terminale lotnicze, podczas gdy inni wymagają wcześniejszego sponsorowania. Wszyscy przybysze muszą unikać izraelskich pieczątek, które unieważniają wjazd. Opcje transportu publicznego z lotniska obejmują taksówki, usługi w stylu limuzyny i autobus KWD 0,25 do centrum miasta, chociaż rozkłady jazdy i informacje o trasie wymagają wcześniejszego planowania.

Ewolucja Kuwejtu — od portu na pustyni do potęgi naftowej — niesie ze sobą kontrasty bogactwa i środowiska, tradycji i nowoczesności. Jego zwarta geografia skrywa zawiłą mozaikę historii, kultury i handlu. Podczas gdy węglowodory podtrzymują rezerwy fiskalne, rodzące się wysiłki w sektorze kreatywnym i usługowym dążą do poszerzenia horyzontów. Naród stoi na rozdrożu, gdzie jego przeszłość kształtuje obecną tożsamość, a gdzie strategiczne wybory ukształtują bardziej zróżnicowaną przyszłość.