India

India beslaat het centrale deel van Zuid-Azië, waar het landoppervlak zich uitstrekt van de uitgestrekte vlakten in het noorden tot het schiereiland dat uitsteekt in de Indische Oceaan. Als zevende land ter wereld qua oppervlakte en, sinds juni 2023, het meest bevolkte land, heeft het grootte en dichtheid gecombineerd op een manier die elk aspect van zijn karakter vormt. De democratie, ingevoerd bij de onafhankelijkheid in 1947, is volwassen geworden, terwijl het land nog steeds gekenmerkt wordt door diversiteit – in taal, etniciteit, religie en landschap.

Archeologisch bewijs plaatst de moderne mens minstens 55.000 jaar geleden op het subcontinent. Millennia lang leefden ze in kleine, mobiele gemeenschappen, met genetische afstamming die alleen die van Afrika overtrof. Zo'n 9.000 jaar voor onze jaartelling vestigden mensen langs de westelijke rand van het Indusbekken zich in een boerenbestaan. In de daaropvolgende millennia ontstond de Indusbeschaving, met geavanceerde stadsplanning, drainagesystemen en handelsroutes die verre gebieden met elkaar verbonden.

Rond 1200 v.Chr. arriveerde Sanskriet, een Indo-Europese taal, vanuit het noordwesten. Hymnes, geschreven in archaïsch Sanskriet, documenteerden overtuigingen die later samensmolten tot wat we nu hindoeïsme noemen. In noordelijke streken bezweken oudere Dravidische talen, terwijl ze in het zuiden bleven bestaan. Rond het midden van het eerste millennium v.Chr. ontstonden er rigide sociale lagen binnen de hindoeïstische traditie. Tegelijkertijd ontstonden er alternatieve paden: het boeddhisme en het jaïnisme verwierpen erfelijke status en riepen op tot ethische praktijken en persoonlijk inzicht.

De eerste grootschalige staatsbesturen – het Maurya- en Gupta-rijk – verenigden uitgestrekte gebieden in het noorden. Het intellectuele leven bloeide: geleerden werkten aan wiskunde en astronomie; kunstenaars vervaardigden sculpturen in steen en brons. Toch nam de sociale ongelijkheid toe en raakten de ideeën over onaanraakbaarheid steeds meer ingeburgerd.

In Zuid-India exporteerden koninkrijken zoals de Chola en Pallava geschriften, literatuur en religieuze vormen over de Golf van Bengalen naar Zuidoost-Azië. De handel vervoerde specerijen, textiel en filosofieën naar de Indonesische archipel en daarbuiten.

Vanaf de vroege middeleeuwen verwelkomden de westelijke en zuidelijke kusten van het subcontinent nieuwe religies. Jodendom, christendom, zoroastrisme en islam schoten wortel in havensteden. In het noorden leidden opeenvolgende invallen door legers uit Centraal-Azië tot het sultanaat van Delhi – een islamitische staat die Noord-India verweefde tot transcontinentale netwerken.

Ondertussen bevestigde het Vijayanagararijk in het zuiden de hindoeïstische culturele kaders. In de Punjab ontstond het sikhisme rond de afwijzing van religieuze hiërarchie. In 1526 vestigde de Mogol-dynastie een rijk dat twee eeuwen lang waakte over relatieve stabiliteit. Het beschermen van architectuur leidde tot monumenten waarvan de koepels, bogen en het ingelegde marmer nu bezoekers van over de hele wereld trekken.

Vanaf het begin van de 17e eeuw breidde de Britse Oost-Indische Compagnie haar macht uit. Lokale economieën werden geheroriënteerd op de levering van grondstoffen en de aankoop van geïmporteerde goederen. Tegen 1858, na een opstand tegen het bewind van de compagnie, nam de Kroon het directe bestuur over. Investeringen in infrastructuur zorgden voor de aanleg van spoorwegen, telegrafie en universiteiten.

Eind negentiende en begin twintigste eeuw combineerden Indiase denkers moderne politieke ideeën met kritiek op het imperialisme. Een beweging die zich toelegde op geweldloos verzet mobiliseerde geleidelijk miljoenen mensen uit alle lagen van de bevolking. In augustus 1947 werd het Brits-Indische Rijk op religieuze gronden verdeeld in twee dominions – India en Pakistan. Massale migratie en geweld tussen bevolkingsgroepen volgden, met honderdduizenden levens tot gevolg.

Op 26 januari 1950 werd India een soevereine republiek met een parlementair stelsel. De grondwet behelsde algemeen kiesrecht, fundamentele rechten en de scheiding der machten. De staten werden in 1956 gereorganiseerd langs taalkundige lijnen, waarbij lokale identiteit en nationale eenheid in evenwicht werden gebracht.

Sinds de eerste volkstelling in 1951, toen de bevolking 361 miljoen bedroeg, is India gegroeid tot meer dan 1,4 miljard inwoners in 2023. Het alfabetiseringsniveau steeg van 16,6 procent naar 74 procent en het jaarlijkse inkomen per hoofd van de bevolking steeg van ongeveer 64 dollar naar meer dan 2600 dollar. Economische hervormingen na de betalingsbalanscrisis in 1991 maakten een einde aan veel protectionistische maatregelen. De groei bedroeg gemiddeld bijna 6 procent per jaar gedurende twee decennia, waarmee India tot de snelst groeiende grote economieën behoort.

De armoede is afgenomen, ondanks de toegenomen ongelijkheid. Een groeiende middenklasse stimuleert de vraag naar diensten, met name in de informatietechnologie, waar Indiase bedrijven tot de wereldtop behoren. De export van films en muziek – met name uit de Hindi-talige filmindustrie – heeft het culturele bereik van het land vergroot.

India rust op de Indische Plaat, ooit onderdeel van Gondwana. Ongeveer 75 miljoen jaar geleden begon de plaat naar het noorden te drijven, botste met Eurazië en tilde de Himalaya op. Ten zuiden ervan vormden sedimenten, afkomstig van deze jonge bergen, de vlakke Indo-Gangesvlakte. Verder naar het westen markeert het oude Aravalligebergte de plek waar de oorspronkelijke plaat nog steeds boven de vlakte uitsteekt en de uitbreiding van de Tharwoestijn beperkt.

Het schiereilandblok – geologisch stabiel en ouder – strekt zich uit tot het noorden, tot aan de Satpura- en Vindhya-gebergten. Zuidwaarts vormt het het Deccan Plateau, geflankeerd door de Westelijke en Oostelijke Ghats, waarvan de hellingen rotsformaties bevatten die meer dan een miljard jaar oud zijn.

De kustlijn strekt zich uit over 7.517 kilometer, waarvan tweederde langs het vasteland en eenderde langs eilandengroepen. Bijna de helft bestaat uit slikvlakten en moerassen; de rest bestaat uit zanderige baaien en rotsachtige kusten. Voor de kust liggen de koraalatollen van Lakshadweep en de vulkanische Andamanen- en Nicobarenarchipel, die maritieme grenzen deelt met Myanmar, Thailand en Indonesië.

Rivieren die in de Himalaya ontspringen – de Ganges met zijn zijrivieren Yamuna en Kosi, en de Brahmaputra – monden uit in de Golf van Bengalen. Hun lage hellingen en hoge slibgehalte zorgen voor overstromingsgevoelige overstromingsvlakten. Op het Indiase schiereiland stromen rivieren zoals de Godavari, Krishna, Mahanadi en Kaveri naar het oosten; de Narmada en Tapti stromen westwaarts. Kustkenmerken zijn onder andere de seizoensgebonden moerassen van de Rann of Kutch en de Sundarbansdelta, een mangrovelabyrint dat gedeeld wordt met Bangladesh.

Het klimaat van India draait om twee geografische factoren: de Himalaya blokkeert koude continentale winden en de Tharwoestijn trekt vochtige moessonstromen aan. Tussen juni en oktober zorgt de zuidwestmoesson voor de meeste jaarlijkse neerslag. Er zijn vier belangrijke klimaattypen: tropisch nat, tropisch droog, subtropisch vochtig en bergachtig.

India, aangewezen als een van de zeventien megadiverse landen, herbergt 8,6 procent van alle zoogdiersoorten ter wereld, 13,7 procent van alle vogels en een aanzienlijk deel van alle reptielen, amfibieën en planten. Een derde van de flora is nergens anders te vinden. Vier wereldwijde hotspots voor biodiversiteit overlappen de grenzen van India: regio's met een uitzonderlijke endemische populatie die worden bedreigd door habitatverlies.

Beschermde gebieden bieden onderdak aan Bengaalse tijgers, Aziatische leeuwen, Aziatische olifanten en talloze minder bekende soorten. Keibul Lamjao op het Loktakmeer drijft op phumdis en ondersteunt het bedreigde Sangai-hert. Het Shirui National Park herbergt een aardlelie die alleen op de hellingen bloeit. Ranthambhore en Bandhavgarh bieden een glimp van wilde tijgers; Gir herbergt de laatste Aziatische leeuwen; Kaziranga herbergt een bloeiende populatie eenhoornige neushoorns.

De Republiek India bestaat uit 28 staten en 8 unieterritoria. Alle staten en sommige territoria kiezen wetgevende organen en regeringen; andere blijven onder direct federaal bestuur. Het aantal lokale organen op dorps-, blok-, districts- en gemeentelijk niveau overschrijdt de kwart miljoen, wat een blijk is van de toewijding aan bestuur vanuit de basis.

Met zo'n 1,43 miljard inwoners in 2023 is India goed voor bijna één op de zes mensen. Tussen 2001 en 2011 groeide de bevolking met 17,6 procent. De geslachtsverhouding, 940 vrouwen per 1000 mannen in 2011 en een gemiddelde leeftijd van bijna 29 jaar in 2020, wijst op een jonge bevolking. Gezondheids- en landbouwontwikkelingen, waaronder de Groene Revolutie, zorgden voor een snelle groei aan het einde van de twintigste eeuw.

Meerdere talen en schriften zijn verbonden met oude wortels en nieuwkomers. Religieuze gemeenschappen – hindoe, moslim, christen, sikh, jaïn, boeddhist, zoroastriër en andere – leven naast elkaar te midden van regionale gebruiken. Ondanks wettelijke verboden op kastediscriminatie blijft sociale stratificatie bestaan. Genderongelijkheid en ondervoeding bij kinderen blijven uitdagingen. Snelle verstedelijking en industrialisatie hebben geleid tot verhoogde luchtvervuiling, vooral in de Indo-Ganges-gordel.

In 2024 naderde het nominale bbp van India de 4 biljoen dollar, waarmee het wereldwijd op de vijfde plaats stond; qua koopkracht bedroeg het bijna 15 biljoen dollar. Toch plaatst het inkomen per hoofd van de bevolking de meeste burgers in de lagere inkomensklasse. Diensten, met name IT en financiën, stimuleren de groei; de landbouw biedt nog steeds werk aan een derde van de beroepsbevolking, maar draagt ​​minder dan 15 procent bij aan de productie. De industrie is goed voor ongeveer een kwart van het bbp. Buitenlandse handel en investeringen zijn toegenomen sinds de toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie in 1995.

De beschaving in India beslaat meer dan 4500 jaar. Tijdens de Vedische periode (ca. 1700-500 v.Chr.) kregen fundamentele concepten – dharma, karma, yoga, moksha – vorm. Filosofische scholen debatteerden over metafysica en ethiek; epische poëzie beschreef morele dilemma's. Door de eeuwen heen hebben religieuze bewegingen – bhakti-devotie, tantrische beoefening en boeddhistische en jaïnistische scholastiek – het spirituele discours gediversifieerd.

Architectuur drukt deze stromingen uit. Tempels volgen de Vastu Shastra-principes en stemmen menselijke woningen af ​​op kosmische patronen. De symmetrie van wit marmer in de Taj Mahal weerspiegelt de verfijning van de Mogols; in Zuid-India verrijzen Dravidische gopurams in gelaagde lagen. De Indo-Saraceense Revival vermengde koloniale en inheemse vormen in openbare gebouwen en paleizen.

Traditioneel droegen vrouwen de sari, een stuk stof dat om het lichaam werd gedrapeerd, gecombineerd met een choli-blouse en een petticoat. Het onderlichaam van mannen, de dhoti, maakte na de veertiende-eeuwse moslimheerschappij plaats voor gestikte broeken – pyjama's en churidars. Tegenwoordig dragen professionals in de stad liever broeken en overhemden; formele gelegenheden doen sherwani's, bandhgala's en sari's herleven.

Maaltijden draaien om een ​​basis van granen – rijst of chapati – vergezeld van gekruide linzen, groenten, vlees of vis. Mengsels van koriander, komijn, kurkuma, kardemom en andere specerijen bepalen de regionale kenmerken. Zuid-Indiase ontbijten bestaan ​​uit idli en dosa; noordelijke thali's bieden een scala aan brood, curry's en zoetigheden.

Gedrag verschilt sterk per regio. Wat beleefd lijkt in Mumbai – een taximeter gebruiken en wisselgeld accepteren – kan verschillen in Delhi of kleinere steden. Bezoekers moeten zich flexibel blijven opstellen. Indiërs zijn in gesprekken vaak direct; eufemismen kunnen tot verwarring leiden. Persoonlijke vragen over familie, salaris of opleiding geven vaak een teken van hartelijkheid.

Respectvolle aanspreektitels ("meneer", "mevrouw") passen bij ouderen. Familie reikt verder dan de kerneenheid, en samenwonen met ouders weerspiegelt wederzijdse steun. Het kastenstelsel heeft geen juridische waarde meer, maar kleurt sociale interacties. Huidskleurvooroordelen blijven bestaan, zowel ten opzichte van buitenlanders als onder Indiërs zelf. Minderheidsgemeenschappen – zoals de Siddi's van Afrikaanse afkomst en Anglo-Indiërs – staan ​​voor specifieke uitdagingen op het gebied van erkenning en inclusie.

Monumenten zoals de Taj Mahal in Agra, de Qutb Minar en het Rode Fort in Delhi, en de paleizen van Jaipur getuigen van India's gelaagde verleden. De ruïnes van Nalanda herinneren aan vroege boeddhistische geleerdheid; Gandhi's ashram in Ahmedabad bewaart getuigenissen van politieke strijd.

Tempelcomplexen variëren van de gebeeldhouwde muren van Khajuraho tot de pilarenhallen van Meenakshi Amman in Madurai. De ghats van Varanasi langs de Ganges organiseren geboorte- en sterfrituelen die eeuwenoude tradities weerspiegelen. Heuvelstations – Srinagar, Darjeeling, Shimla, Ooty, Gangtok – bieden verkoeling in de zomerhitte.

Kustretraites omvatten de stranden van Goa en de koraalriffen van de Andamanen. In West-Rajasthan biedt de Tharwoestijn kameelsafari's vanuit Jaisalmer. Wildreservaten – van Gir's leeuwen tot Kaziranga's neushoorns – nodigen diegenen uit die op zoek zijn naar ontmoetingen met de natuur, hoewel succes afhangt van geduld en timing.

De complexiteit van India laat zich niet eenvoudig samenvatten. Het landschap varieert van besneeuwde bergtoppen tot tropische eilanden; er zijn honderden talen; de religies variëren van rituele devotie tot strikte ascese. Eeuwen van uitvindingen, veroveringen, uitwisseling en aanpassing hebben sporen nagelaten in steen, tekst en gewoonte. Als federale republiek met meer dan een miljard inwoners worstelt het met groei, ongelijkheid en milieudruk, terwijl het tradities in stand houdt die ouder zijn dan die van de meeste moderne staten. India begrijpen betekent aandacht besteden aan de contrasten – in land en taal, in welvaart en armoede, in historische monumenten en alledaagse rituelen – en een samenleving erkennen die zichzelf voortdurend herdefinieert zonder haar verleden uit te wissen.