Kuwejt Miasto

Miasto Kuwejt wznosi się na skraju płytkiej zatoki w Zatoce Perskiej, a jego linię brzegową wyznaczają szerokie promenady i niskie wydmy. W jego centrum znajduje się Pałac Seif, którego kamienne mury z XIX wieku otaczają ogrody, które przetrwały długie lata. Miasto jest administracyjnym sercem Kuwejtu: rzędy ministerstw rządowych, błyszczące fasady siedzib banków i siedzib głównych korporacji skupiają się wokół tego królewskiego kompleksu. Jednak poza tymi alejami rozrost miast rozciąga się na każdą z sześciu prowincji kraju. W 2018 roku w tej aglomeracji mieszkało prawie trzy miliony ludzi — ponad siedemdziesiąt procent całkowitej populacji Kuwejtu — jednak określenie „Miasto Kuwejt” często odnosi się tylko do starej dzielnicy, która obecnie jest częścią prowincji stołecznej, gdzie wąskie uliczki spotykają się z nowoczesnymi bulwarami bez wyraźnych granic administracyjnych.

Geografia i środowisko kształtują codzienne życie. Sama zatoka tworzy naturalny głębokowodny port, jej łagodny łuk mieści Międzynarodowe Lotnisko Kuwejt na północy i nabrzeża towarowe Al-Shuwaik i Al Ahmadi na południu. Dziewięćdziesiąt procent mieszkańców Kuwejtu mieszka w zasięgu wzroku od wody. W głębi lądu pustynia wznosi się nie więcej niż 306 metrów nad poziomem morza. Roślinność jest skąpa; kilka tamaryszków i akacji czepia się wadi i poboczy dróg. Wyspy na morzu przerywają zatokę. Sama Failaka nosi ślady człowieka — pozostałości archeologiczne sugerujące starożytne szlaki handlowe — podczas gdy Bubiyan, o powierzchni ośmiuset sześćdziesięciu kilometrów kwadratowych, pozostaje niezamieszkany, z wyjątkiem sezonowych ćwiczeń wojskowych i badań ptaków. Most o długości ponad dwóch kilometrów łączy Bubiyan z lądem stałym, smukłą wstęgę betonu wyginającą się nad przypływami.

Pod tym spokojnym wybrzeżem leży ropa naftowa. Pole Burgan zawiera około siedemdziesięciu miliardów baryłek potwierdzonych rezerw. W 1991 r. wycofujące się siły irackie podpaliły ponad pięćset odwiertów, a przez miesiące płonęły pożary. Pożar pozostawił jeziora ropy naftowej o powierzchni prawie trzydziestu sześciu kilometrów kwadratowych. Sadza i węglowodory osiadły na wschodzie i południowym wschodzie, czyniąc niektóre obszary niezamieszkanymi. Pod stopami nawiewany przez wiatr piasek zmieszał się z pozostałościami ropy, tworząc półsztywną skorupę, a życie morskie wzdłuż wybrzeża ucierpiało, gdy plamy ropy zostały wyrzucone na brzeg. Działania naprawcze odzyskały znaczną część lądu, ale ślady tego epizodu pozostają przypomnieniem zarówno kruchości środowiska, jak i strategicznych stawek, które wiążą gospodarkę Kuwejtu z ropą naftową.

Klimat rządzi ruchem i wypoczynkiem. Lata trwają pół roku pod niebem, które rzadko się chmurzy. Od czerwca do sierpnia dzienne temperatury maksymalne przekraczają średnio czterdzieści pięć stopni Celsjusza; podczas fal upałów termometry przekraczają pięćdziesiąt stopni, a noce są chłodne tylko do trzydziestu. Bryza znad zatoki nie przynosi ulgi. Zimą bezchmurne noce spadają poniżej ośmiu stopni. Sezonowe wiatry z północnego zachodu — wiatry shamal — wywołują burze piaskowe, które przetaczają się w głąb lądu bez ostrzeżenia. Czasami bursztynowe chmury przesłaniają słońce i pozostawiają drobny żwir pokrywający okna i chodniki. Jednak ta surowość ustępuje krótkiej wiośnie, gdy temperatury ustabilizują się na poziomie dwudziestu stopni, a światło niesie ze sobą łagodność, której nie ma w innych porach.

Gospodarka Kuwejtu opiera się na węglowodorach i ich produktach ubocznych. Ropa naftowa i nawozy stanowią czterdzieści trzy procent produktu krajowego brutto i siedemdziesiąt procent dochodów z eksportu. Dinar ma najwyższą wartość spośród wszystkich walut na świecie. Poza platformami wiertniczymi i rafineriami, linia horyzontu wznosi się ze szkła i betonu. Wieże biurowe i pięciogwiazdkowe hotele skupiają się wzdłuż Gulf Road. Spośród nich wyróżniają się Kuwait Towers: trzy smukłe iglice zwieńczone błyszczącymi kulami z mozaikowych płyt. Najwyższa mieści obrotowy taras widokowy na wysokości stu dwudziestu trzech metrów, gdzie zwiedzający mogą obejrzeć zdjęcia dokumentujące zniszczenia po inwazji irackiej. Poniżej, restauracja oferuje bufety na swojej dolnej kuli. O zachodzie słońca wieże wypełniają się zarówno miejscowymi, jak i ekspatriantami — przyciąganymi kątem światła na ich wzorzystej okładzinie i widokiem na zatokę.

Sieci transportowe łączą emirat. Międzynarodowy Port Lotniczy w Kuwejcie obsługuje większość przylotów cywilnych. W jego kompleksie znajduje się baza lotnicza Al Mubarak, w której znajdują się siły powietrzne i muzeum. Podróże lotnicze mają również wymiar komercyjny: państwowe linie lotnicze Kuwait Airways pozostają głównym przewoźnikiem, podczas gdy prywatne linie lotnicze pojawiły się na początku XXI wieku — Jazeera Airways w 2004 r. i Wataniya Airways w 2005 r. Statki towarowe zawijają do Al-Shuwaik i Al Ahmadi, łącząc eksport ropy naftowej z importowanymi towarami.

Na lądzie taksówki stanowią główny środek transportu okazjonalnego. Działają trzy typy taksówek: taksówki na telefon, zwykle zamawiane telefonicznie, noszą białe barwy i pobierają stałą stawkę — zwykle trzy dinary w mieście, pięć do lub z lotniska; taksówki lotniskowe, większe amerykańskie modele z wydrukowanymi taryfami, czasami ulegające negocjacjom; i tak zwane pomarańczowe taksówki, rozpoznawalne po żółtych tablicach i znakach „TAXI”, które krążą po ulicach w poszukiwaniu opłat. Kierowcy ci negocjują każdy kurs i mogą namawiać pasażerów do dzielenia się przejazdami na ustalonych trasach. Autobusy kursują według tej samej stałej stawki — trzysta filsów w mieście, trzysta pięćdziesiąt na dłuższych trasach — a dwie firmy, Kuwait Public Transport Company i CityBus, działają według identycznych rozkładów jazdy. Przystanki autobusowe pozostają minimalne, a rozkłady jazdy nieregularne; rozkłady jazdy wystarczają tym, którzy mają wolny czas, ale rzadko tym, którzy się spieszą. Do najpopularniejszych linii zalicza się linię 13, łączącą lotnisko z Mirqab w około godzinę, a także linie 15, 16 i 999, które biegną wzdłuż wybrzeża na południe aż do Fahaheel.

Życie kulturalne toczy się pośród tej miejskiej siatki. Kuwejt jest wyjątkowy w Zatoce Perskiej ze względu na tradycję arabskiego teatru. Przedstawienia odbywają się od lat 20. XX wieku, a sceny są nadal zajęte, od kameralnych czarnych skrzynek po odrestaurowane miejsca w pobliżu Gulf Street. Opery mydlane produkowane w Kuwejcie cieszą się szerokim zainteresowaniem wśród narodów arabskojęzycznych; ich dialogi w dialekcie kuwejckim znajdują oddźwięk wśród regionalnej widowni, utrzymując oglądalność długo po ostatnim odcinku. Sport również ma lokalne korzenie: Al Kuwait Sporting Club wzmocnił narodową drużynę koszykówki, a w lutym 2020 r. miasto było gospodarzem swojego pierwszego Grand Prix Mistrzostw Świata w Aquabike.

Historyczne i współczesne zabytki leżą blisko siebie. Muzeum Narodowe, na Gulf Street obok Wielkiego Meczetu, eksponuje relikwie z wyspy Failaka i zrekonstruowany suk. Wstęp jest bezpłatny, a można zatrzymać się przed tradycyjnym kadłubem dhow, którego drewno przypomina podróże z wcześniejszych stuleci. Niedaleko Sadu House zachowuje tradycje tkactwa Beduinów w strukturze z koralu i gipsu. Bayt Al-Badr, jeden z niewielu zachowanych przykładów architektury sprzed epoki ropy naftowej, nadal stoi, chociaż jego drzwi mogą pozostać zamknięte. Pomiędzy meczetem a muzeum, Seif Palace przypomina swoje korzenie z 1896 roku, a jego ogrody są zacienione przez palmy daktylowe. Bezpośrednio naprzeciwko, budynek Zgromadzenia Narodowego, rzadko otwarty dla zwiedzających, oznacza miejsce debaty ustawodawczej. Muzeum Wojny w pobliżu portu Shuwaikh oferuje wystawy z 1990 i 1991 roku, a jego ekspozycje są nieugięte w kwestii przemocy inwazji i wyzwolenia.

Publiczna zielona przestrzeń gromadzi rodziny i biegaczy w Al Shaheed Park, gdzie nowoczesny design i elementy rzeźbiarskie oprawiają ogrody botaniczne i fontanny. W weekendy na ścieżkach pojawiają się małe targi, sprzedawcy oferujący rękodzieło i jedzenie uliczne. Na brzegu wody, targ rybny tuż na zachód od Souq Sharq prezentuje gorączkową scenę: dwieście siedemdziesiąt cztery lady wypełnione gatunkami przywiezionymi o świcie. Klienci mogą kupić swój połów i zlecić jego przygotowanie w restauracjach na miejscu. Sąsiednie stoiska sprzedają owoce i warzywa. Za nabrzeżem, Old Ships Port tradycyjnych dhow pozostaje otwarty dla fotografów i wieczornych spacerowiczów.

Dalej na wschód, Scientific Center w Salmiya łączy akwarium i trójwymiarowe kino, podczas gdy Green Island, sztuczny park morski, oferuje widoki na panoramę miasta. Dla wytchnienia od upału, plaża Dasman jest cichsza niż mariny, a jej piasek zapewnia widok na wieże. Jeszcze bliżej, Aqua Park w pobliżu Kuwait Towers pobiera skromną opłatę za wstęp i oferuje baseny, zjeżdżalnie i zacienione cabany.

Zakupy obejmują zarówno nowoczesne centra handlowe, jak i stuletnie targi. Souq Sharq i Marina Mall znajdują się wzdłuż Gulf Road z międzynarodowymi markami; Araya i Al-Salhiya obsługują ekskluzywne marki; Avenues, jeden z największych kompleksów regionu, łączy butiki, food courty i przestrzenie rekreacyjne. Tradycyjne suki ciągną się w centrum: Al-Mubarakiya oferuje sklepy ze złotem, tekstylia i przyprawy; Souk Al-Jum'a, dostępny tylko w piątki, sprzedaje towary z drugiej ręki; a rynki Behbehani Mahameed rywalizują z nim cenami. Na obrzeżach miasta, Al-Watiya Complex — popularny wśród społeczności ekspatriantów — łączy lokalne restauracje ze straganami z sari i biurami przekazów pieniężnych. Al-Fanar Mall dodaje kawiarnie i międzynarodowe marki w zrelaksowanym, zorientowanym na rodziny otoczeniu.

Życie codzienne w Kuwejcie toczy się pomiędzy nowoczesną wygodą a kulturową ostrożnością. Wskaźniki przestępczości pozostają niskie, a konflikty regionalne nie przerodziły się tutaj w przemoc, jednak niektóre przedmieścia stwarzają ryzyko po zmroku, szczególnie dla samotnych kobiet. Kierowcy często zaniedbują przejścia dla pieszych; na każdym skrzyżowaniu panuje ostrożność. Normy społeczne odzwierciedlają dominującą w kraju wiarę muzułmańską: odwiedzający przyjmują skromny ubiór w miejscach publicznych, chociaż centra handlowe i kawiarnie często prezentują bardziej zrelaksowaną modę. Alkohol pozostaje nielegalny; prywatna konsumpcja utrzymuje się dyskretnie, ale nie może naruszać prawa publicznego. Mowa nadal podlega ograniczeniom: krytyka islamu lub rządu pociąga za sobą konsekwencje prawne.

Ekspaci znajdują społeczność w klubach towarzyskich, trupach teatralnych, grupach wędrownych i chórach. Kościoły chrześcijańskie służą wyznawcom innych wyznań. Ambasady prowadzą rejestry strażników dla mieszkańców, co jest krokiem w kierunku zapewnienia opieki zdrowotnej, pomocy doraźnej i kontaktów lokalnych. Lekarze i dentyści zazwyczaj dołączają do sieci wspieranych przez zagraniczne misje.

Klimat wymaga praktycznych środków. Latem nawodnienie staje się niezbędne. Klimatyzowane wnętrza oferują schronienie; zajęcia na świeżym powietrzu koncentrują się przed południem i po zachodzie słońca. Zimowe noce wymagają warstw odzieży chroniącej przed temperaturami, które czasami spadają poniżej zera. Wiosna zapewnia wąskie okno na spacery nad morzem i spotkania na świeżym powietrzu, zanim słońce odzyska swoją siłę.

Kuwejt City prezentuje kontrasty: przejrzystość zatoki na tle rozmycia burz piaskowych; wieżowce korporacyjne obok zabytkowych domów z koralowego kamienia; rynki tętniące porannym gwarem na tle cichych plaż o zmierzchu. Jego ulice niosą pozostałości bogactwa naftowego i napięcia geopolitycznego, a jego miejsca kulturalne świadczą o społeczeństwie, które ceni sztukę i występy. Rezultatem jest miasto ukształtowane przez zasoby znajdujące się pod jego ziemią w takim samym stopniu, jak przez ludzi gromadzących się wzdłuż jego linii brzegowej — miejski krajobraz jednocześnie pragmatyczny i zrównoważony na skraju ponadczasowych brzegów.