Strasbourg

Strasbourg nằm ở rìa phía đông của Pháp, nơi Sông Rhine xác định biên giới với Đức. Là tỉnh của vùng Grand Est và thủ phủ của tỉnh Bas-Rhin, nơi đây có dân số thành phố khoảng 300.000 người và dân số đô thị gần 861.000 người tính đến năm 2020. Mở rộng ra ngoài ranh giới quốc gia, Eurodistrict Strasbourg-Ortenau bao gồm gần một triệu cư dân. Khu vực của thành phố trên Grande Île—hòn đảo được hình thành bởi một nhánh của Sông Ill—có diện tích chỉ dưới tám km vuông, mặc dù ảnh hưởng của nó trải rộng trên diện tích đô thị và ngoại ô rộng lớn. Strasbourg là một trong bốn trụ sở chính của chính quyền châu Âu cùng với Brussels, Luxembourg và Frankfurt, là nơi đặt trụ sở của Nghị viện châu Âu, Eurocorps và Thanh tra châu Âu, trong khi Hội đồng châu Âu cùng các cơ quan tư pháp và quản lý của hội đồng này chia sẻ khu ngoại giao của thành phố.

Từ nền móng La Mã của mình qua nhiều thế kỷ được đánh dấu bằng sự cạnh tranh và hòa giải, Strasbourg đã đảm nhận vai trò là trung gian giữa các phạm vi của Pháp và Đức. Trường đại học của thành phố - một trong những trường đại học lớn nhất của Pháp - đã thúc đẩy trao đổi trí tuệ giữa các tôn giáo, thống nhất các cộng đồng Công giáo, Tin lành và gần đây là Hồi giáo dưới sự bảo trợ học thuật của trường. Nhà thờ Hồi giáo lớn Strasbourg, nhà thờ lớn nhất cùng loại ở Pháp, nằm giữa các địa danh của thành phố như minh chứng cho chủ nghĩa đa nguyên này. Kiến trúc địa phương và không gian công cộng chứng kiến ​​sự thay đổi chủ quyền: Hình bóng Gothic của những ngôi nhà có khung gỗ thời trung cổ tiếp giáp với mặt tiền đế quốc Đức thế kỷ XIX, trong khi các khách sạn theo phong cách Baroque và Tân cổ điển của Pháp thế kỷ XIX và XX gợi lên sự hùng vĩ của Paris.

Khu vực trung tâm lịch sử của Strasbourg, Grande Île, đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1988, với khu vực "Neustadt" được thêm vào năm 2017. Grande Île bảo tồn một mạng lưới dày đặc các con phố hẹp và quảng trường tập trung xung quanh Nhà thờ Đức Bà, một tòa nhà bằng đá sa thạch được bao quanh bởi ngọn tháp cao vút và là nơi đặt chiếc đồng hồ thiên văn nổi tiếng. Bao quanh nó, khu vực Petite France vẫn giữ được nhịp điệu của những khu phố thợ thuộc da và thợ xay xát trước đây, nơi các tuyến đường thủy từng cung cấp cả nhu cầu công nghiệp và cuộc sống gia đình. Bên ngoài Grande Île, Neustadt có những đại lộ rộng, rợp bóng cây và mặt tiền đồng nhất, di sản của quy hoạch đô thị vào cuối thế kỷ XIX dưới thời Đế chế Đức.

Về mặt địa lý, Strasbourg chiếm Đồng bằng Thượng Rhine ở độ cao từ 132 đến 151 mét. Kênh chính của sông Rhine bao quanh thành phố về phía đông, chảy qua thị trấn Kehl của Đức, trong khi các nhánh sông Ill bao quanh trung tâm thời trung cổ. Đỉnh xa của dãy núi Vosges cao khoảng hai mươi km về phía tây, che chở thành phố khỏi gió tây, trong khi Rừng Đen nằm cách đó hai mươi lăm km về phía đông. Hành lang vận chuyển bắc-nam này đã định hình thương mại khu vực trong nhiều thế kỷ, với giao thông đường sông được tăng cường bởi các tuyến đường bộ và đường sắt. Cảng tự trị Strasbourg được xếp hạng là cảng sông lớn thứ hai của Pháp và chỉ đứng sau Duisburg về sản lượng hàng hóa thông qua.

Khí hậu được ghi nhận là đại dương, được điều hòa bởi các điều kiện trong đất liền: mùa hè ấm áp và nhiều nắng, mùa đông mát mẻ và nhiều mây. Nhiệt độ khắc nghiệt dao động từ mức thấp -23,4 °C vào tháng 12 năm 1938 đến gần 39 °C trong đợt nắng nóng tháng 7 năm 2019. Địa hình bị bao quanh bởi các dãy núi thấp có thể cản trở thông gió, góp phần gây ra các mối lo ngại về chất lượng không khí theo từng đợt. Trong những thập kỷ gần đây, các biện pháp chiến lược—điều tiết giao thông và sự suy giảm của ngành công nghiệp nặng—đã tạo điều kiện cho việc cải thiện dần dần không khí đô thị.

Sức sống của Strasbourg một phần bắt nguồn từ chức năng là cầu nối giữa các quốc gia. Các tổ chức quốc tế chọn nơi đây làm trụ sở không chỉ bao gồm các tổ chức của Liên minh châu Âu mà còn có Ủy ban hàng hải trung ương trên sông Rhine và Viện nhân quyền quốc tế. Nơi đây đứng thứ hai tại Pháp về việc tổ chức các hội nghị và hội thảo quốc tế, chỉ sau Paris. Các cuộc tụ họp này tập trung tại các địa điểm từ Palais de la Musique et des Congrès—nằm gần trung tâm lịch sử—đến các tòa nhà hiện đại của Khu phố châu Âu.

Sự tương tác giữa lịch sử, quản lý và địa lý này củng cố bản sắc của Strasbourg. Lõi nhỏ gọn của thành phố vẫn giữ được kết cấu của cuộc sống thời trung cổ, trong khi sự mở rộng của nó phản ánh tham vọng lớn lao của cả thời kỳ đế quốc và cộng hòa. Thông qua học bổng học thuật, xét xử pháp lý và ngoại giao quốc tế, Strasbourg tiếp tục định hình diễn ngôn châu Âu.

Những con đường hẹp tỏa ra từ nhà thờ mở ra mặt tiền của các nhà thờ ghi lại di sản tôn giáo và nghệ thuật của Strasbourg. Église Saint-Étienne là một dấu tích của sự vững chắc theo phong cách Romanesque, những bức tường khắc khổ của nó bị tàn phá bởi bom đạn thời chiến nhưng vẫn kiên cường trong sự im lặng của chúng. Đi bộ một đoạn ngắn sẽ đưa bạn đến Saint-Thomas, nơi tỷ lệ của dàn hợp xướng Gothic bổ sung cho sự im lặng của đàn organ Silbermann mà Mozart đã từng biểu diễn. Trên nền trời, ngọn tháp thanh mảnh của Saint-Pierre-le-Jeune hiện ra, che giấu một hầm mộ có mái vòm bằng đá có niên đại từ thế kỷ thứ bảy và một tu viện có các cột gợi nhớ đến thế kỷ thứ mười một. Gần đó, Saint-Guillaume trưng bày kính màu đầu thời Phục hưng với các tấm giống như đồ trang sức lọc hoàng hôn thành màu hồng ngọc và ngọc lục bảo. Ở những nơi khác, các xoắn ốc và chạm khắc thực vật của Sainte-Madeleine báo hiệu sự chuyển hướng của thành phố sang Nghệ thuật mới, nội thất nhà thờ của nó tràn ngập ánh sáng dịu nhẹ. Những khu bảo tồn này tồn tại giữa sự đan xen dày đặc của Grande Île, là lời nhắc nhở về cả tính liên tục và sự chuyển đổi qua nhiều thế kỷ xung đột.

Ngoài các địa điểm tôn giáo, ký ức công dân của Strasbourg nằm ở các tượng đài thế tục của thành phố. Ancienne Douane, từng là điểm thu phí đường sông, vẫn còn mang dấu vết của các công sự thế kỷ XVII. Trên Quảng trường Gutenberg, tòa thị chính cũ thể hiện sự thẳng đứng theo phong cách Gothic muộn bên cạnh cửa hàng in truyền thống, nơi người tiên phong cùng tên của thành phố từng hành nghề. Ở khu phố mà Đế chế Đức đặt tên là Neustadt, những đại lộ rộng lớn cho thấy những mặt tiền lấy cảm hứng từ các hình thức Phục hưng cũng như các trật tự cổ điển được diễn giải lại trong thời kỳ cai trị của Wilhelmine. Palais du Rhin, được hình thành như nơi ở của hoàng gia, cân bằng với các cột đá granit và cổng vòm chắc chắn, minh chứng cho sự khẳng định quyền lực mang tính chiến lược. Hai bên là các khối nhà ở cao năm hoặc sáu tầng, các cửa sổ hình vòm lặp đi lặp lại và mái nhà kiểu mansard hòa hợp thành một mô hình đô thị gắn kết.

Các giao lộ cổ xưa và hiện đại nối liền các quận của Strasbourg. Ponts Couverts—bốn tòa tháp vuông bao quanh lối đi có mái che trước đây—vẫn bắc qua sông Ill, mặc dù mái gỗ của chúng đã biến mất từ ​​lâu. Ngay phía thượng nguồn, Barrage Vauban có chức năng kép là kiểm soát lũ lụt và đi dạo, các cổng có cửa chớp của nó cung cấp tầm nhìn toàn cảnh ra khu phố Petite France. Các kỹ sư thế kỷ XIX đã thêm Pont de la Fonderie và Pont d'Auvergne, với các mái vòm bằng đá và gang thể hiện sự tự tin của ngành công nghiệp. Năm 2004, cầu đi bộ thanh mảnh bắc qua sông Rhine của Marc Mimram đã mở ra một chương mới: những đường nét gọn gàng của nó cho phép dòng sông chảy bên dưới mà không bị cản trở, tượng trưng cho một thành phố tôn vinh di sản trong khi vẫn đón nhận sự đổi mới.

Trái tim của cuộc sống thường nhật diễn ra trên những quảng trường mở và những con đường dạo mát rợp bóng cây. Tại Place Kléber, bức tượng của Jean-Baptiste Kléber ngự trên những khoảng đất lát đá cuội, nơi cư dân dừng chân giữa các quán cà phê và hiệu sách. Bên dưới lớp kính mười ba mét của Aubette, từng được tái sử dụng làm không gian quán cà phê, ký ức về những cuộc tụ họp thời Khai sáng vẫn tồn tại trong phong cách Cổ điển được kiềm chế của tòa nhà. Dọc theo bờ sông Ill, các bến tàu—Saint-Nicolas, Saint-Thomas và des Bateliers—đánh dấu các tuyến đường thương mại trước đây, giờ đây được bao quanh bởi những chiếc ghế dài và cây du. Mỗi quảng trường, từ Saint-Étienne đến Marché Gayot, đều có nhịp đập riêng: các gian hàng chợ lúc bình minh, bữa trưa trưa ngoài tầm nhìn của tháp nhà thờ, tiếng cười của trẻ em vào buổi tối khi tiếng chuông xe đạp vang vọng.

Không gian xanh tô điểm cho mạng lưới đô thị của Strasbourg với nhiều tính khí khác nhau. Parc de l'Orangerie, ban đầu được André le Nôtre thiết kế, nằm cạnh những hàng rào cắt tỉa và những con hẻm duyên dáng với một lâu đài tân cổ điển từng chào đón Joséphine de Beauharnais. Một sở thú nhỏ gọn chiếm trọn sườn phía đông của nó, nơi đà điểu đầu mào và hươu cùng chia sẻ những bãi cỏ bao quanh. Về phía bắc, Parc de la Citadelle tập hợp các thành lũy và pháo đài phủ đầy rêu, dấu tích của các công sự của Vauban được cải tạo thành bãi cỏ và đường đi bộ. Ở Quartier européen, Jardin des deux Rives trải dài trên cả hai bờ sông Pháp và Đức, địa hình thoai thoải và những cây cầu đi bộ tạo nên một cảnh quan đối thoại xuyên biên giới.

Các hoạt động học thuật và giám tuyển phát triển mạnh mẽ trong các bảo tàng của thành phố. Tại Palais Rohan, Musée des Arts decoratifs trưng bày đồ nội thất thế kỷ XVIII có đồ khảm và đồ đạc bằng đồng gợi nhớ đến gu thẩm mỹ của cung đình, trong khi Musée des Beaux-Arts liền kề trưng bày các bức tranh sơn dầu của Rubens, Botticelli và Memling, các nét cọ của họ được bảo quản dưới trần nhà hình vòm. Quanh góc, Musée de l'Œuvre Notre-Dame tập hợp các tác phẩm điêu khắc và kính màu của riêng nhà thờ, cho phép du khách so sánh các mảnh vỡ thời trung cổ với các tác phẩm còn sót lại tại chỗ. Trên bờ phải của con sông, Musée d'Art moderne et contemporain trưng bày tranh và tác phẩm điêu khắc thời hậu chiến trong một gian hàng tràn ngập ánh sáng có khối lượng hình học tương phản với các khu phố cũ hơn. Ở những nơi khác, các bộ sưu tập chuyên biệt - từ tủ đựng tranh in và bản vẽ đến kho báu đồ tạo tác Ai Cập cổ đại - nhấn mạnh vai trò lưu giữ kiến ​​thức của Đại học Strasbourg.

Đường cong dân số của Strasbourg đã theo dấu một sự gia tăng ổn định. Vào thời Trung cổ, miễn phí từ năm 1262, thành phố có gần 20.000 cư dân—một con số cạnh tranh với Cologne về ngưỡng thương mại thời trung cổ. Ngày nay, chỉ dưới 300.000 người sinh sống tại xã, trong khi khu vực đô thị trải dài qua sông Rhine vào Kehl, hợp nhất Pháp và Đức thành một chòm sao đô thị chung. Số lượng tuyển sinh tại trường đại học tăng từ 42.000 vào năm 2010 lên hơn 50.000 vào năm 2019, khẳng định vai trò của thành phố như một trung tâm học tập. Về mặt hành chính, Eurodistrict xuyên quốc gia này có sức chứa một triệu công dân, củng cố mối quan hệ lâu đời vượt ra ngoài biên giới quốc gia.

Tính di động vẫn là một phần không thể thiếu trong nền kinh tế và cuộc sống hàng ngày của Strasbourg. Gare de Strasbourg cung cấp đường sắt cao tốc đến Paris—hoàn thành kết nối vào năm 2007—và các tuyến đường khác đến Lyon và Karlsruhe. Một sân bay ở rìa phía tây của thành phố phục vụ các tuyến nội địa dọc theo các điểm đến ở Châu Âu và Bắc Phi, với các chuyến tàu đưa đón đến ga. Trong khu vực trung tâm đô thị, mạng lưới xe điện—sáu tuyến tổng cộng năm mươi sáu km—kết hợp với xe buýt theo chế độ kiểm soát giá vé thống nhất, trong khi mạng lưới đường dành cho xe đạp dài hơn 500 km hỗ trợ một trong những chương trình chia sẻ xe đạp toàn diện nhất của Pháp. Giao thông đường thủy vẫn tiếp diễn trên sông Rhine và các kênh đào của nó, gợi nhớ đến sự phụ thuộc lịch sử của thành phố vào thương mại đường thủy.

Đồng thời với các phương thức này, các xa lộ A35 và A4 hội tụ gần Strasbourg, tuy nhiên, việc khánh thành đường tránh phía tây (A355) gần đây đã giải tỏa lưu lượng giao thông qua các vùng ngoại ô bên trong. Thiết kế của trung tâm thành phố ưu tiên người đi bộ và người đi xe đạp: lối vào bằng xe cộ thu hẹp lại thành các động mạch chính, trong khi các lối đi bộ và quảng trường kết nối với nhau bằng tính thấm được lọc, đảm bảo tính liên tục cho các mạng lưới di chuyển tích cực. Quy hoạch như vậy củng cố bản sắc lâu đời của Strasbourg như một ngã tư đường - về mặt địa lý, văn hóa và chính trị - nơi trao đổi được định hình không gian.

Khung kinh tế của Strasbourg dựa trên bộ ba công nghiệp, hậu cần và dịch vụ. Các doanh nghiệp sản xuất và kỹ thuật hoạt động theo cụm dọc theo sông Rhine và ngoại vi thành phố, sản xuất máy móc, dụng cụ chính xác và hóa chất. Cảng tự trị Strasbourg được xếp hạng là cảng sông lớn thứ hai của Pháp sau Paris và về mặt thông lượng, đứng sau Duisburg trên sông Rhine. Những chiếc xà lan chất đầy hàng rời di chuyển trên các kênh nối Grand Canal d'Alsace với Canal du Rhône au Rhin, duy trì cả thương mại khu vực và chuỗi cung ứng quốc tế. Mạng lưới đường bộ và đường sắt bổ sung cho giao thông đường thủy: A35 chạy dọc theo thung lũng sông Rhine, trong khi A4 kết nối trực tiếp đến Paris. Các tuyến đường cao tốc đã rút ngắn thời gian di chuyển đến thủ đô xuống chỉ còn dưới hai giờ.

Số liệu thống kê về giao thông đô thị nhấn mạnh định hướng của thành phố hướng đến tính di động tập thể và năng động. Người đi làm dành trung bình năm mươi hai phút cho các chuyến đi trên xe điện và xe buýt vào các ngày trong tuần, với bảy phần trăm người đi xe di chuyển hơn hai giờ. Thời gian chờ trung bình tại các điểm dừng dưới mười phút, mặc dù một trong chín người phải chờ hai mươi phút trở lên. Các chuyến đi trung bình dài gần bốn km và cơ sở hạ tầng hỗ trợ đạp xe: hơn năm trăm km đường dành riêng và hệ thống chia sẻ xe đạp công cộng chứng kiến ​​hàng nghìn lượt thuê mỗi ngày. Sự cân bằng phương thức này đã góp phần làm giảm lượng khí thải từ phương tiện, phù hợp với các mục tiêu của thành phố về cải thiện chất lượng không khí.

Các tổ chức công cộng của Strasbourg duy trì bản sắc của thành phố như một trung tâm đối thoại và văn hóa. Mười một bảo tàng thành phố, mười một bảo tàng đại học và một số bộ sưu tập do tư nhân quản lý cung cấp hơn hai thế kỷ nghệ thuật, khoa học và lịch sử. Các phòng trưng bày mỹ thuật trưng bày các tác phẩm của Botticelli, Rubens và Goya, trong khi Musée Tomi Ungerer lưu giữ các minh họa gốc cùng với các công trình đương đại. Các địa điểm liên kết với trường đại học trưng bày các mẫu vật động vật học, tác phẩm điêu khắc đúc và các công cụ nghiên cứu địa chấn và từ tính. Các kho lưu trữ này thu hút cả các nhà nghiên cứu và những người đam mê, củng cố vị thế của thành phố như một trung tâm trí tuệ.

Các hội nghị và hội thảo được triệu tập quanh năm. Sau Paris, Strasbourg là nơi tổ chức nhiều cuộc họp quốc tế nhất tại Pháp. Các đại biểu lấp đầy Palais de la Musique et des Congrès và các phòng họp tại European Quarter, nơi Tòa án Nhân quyền và các tòa nhà Quốc hội cung cấp không gian họp toàn thể và ủy ban. Những sự kiện như vậy thúc đẩy ngành dịch vụ hiếu khách địa phương đồng thời củng cố vai trò của thành phố trong việc hoạch định chính sách và hợp tác xuyên quốc gia.

Du lịch tại Strasbourg phản ánh sức hấp dẫn quanh năm của thành phố. Trung tâm dành cho người đi bộ cho phép khám phá bằng cách đi bộ hoặc đi xe đạp, hình dạng nhỏ gọn của nó cho phép du khách đi qua những con phố thời trung cổ và đại lộ hiện đại trong vòng vài giờ. Các khu chợ mùa đông thu hút đám đông với các mặt hàng thủ công theo mùa và giá cả vùng miền, trong khi các lễ hội mùa hè làm náo nhiệt các quảng trường công cộng với các buổi biểu diễn của dàn nhạc và hợp xướng. Các tour du lịch kênh đào lướt qua bên dưới những cây cầu vòm, mang đến tầm nhìn được đóng khung của những ngôi nhà gỗ và đỉnh tháp nhà thờ. Tỷ lệ lấp đầy khách sạn vẫn ổn định ngoài các mùa cao điểm, cho thấy sự quan tâm liên tục đối với các dịch vụ của thành phố.

Nhìn về phía trước, Strasbourg theo đuổi một quỹ đạo mở rộng có tính toán. Việc khai trương Parc du Heyritz năm 2014 đã giới thiệu không gian xanh bên cạnh khu dân cư phát triển trên một khu công nghiệp cũ. Tuyến đường vòng phía tây, được khánh thành vào tháng 12 năm 2021, đã định tuyến lại lưu lượng giao thông lớn xung quanh khu đô thị, giảm bớt tình trạng tắc nghẽn và giảm lượng khí thải trung tâm. Các cải tiến theo kế hoạch đối với các tuyến xe điện và mạng lưới xe đạp nhằm mục đích củng cố khả năng di chuyển không bằng phương tiện. Việc mở rộng cảng được thiết kế để tích hợp hậu cần năng lượng tái tạo, phản ánh sự chuyển dịch rộng rãi hơn sang vận tải hàng hóa ít carbon.

Trong sự cùng tồn tại của các thời đại—từ nền tảng La Mã đến nền tự chủ thời trung cổ, tham vọng đế quốc và sự đổi mới của nền cộng hòa—Strasbourg trình bày một biên niên sử sống động về lịch sử châu Âu. Các thể chế của nó thể hiện khát vọng thống nhất và công lý. Đường phố, tòa nhà và công viên của nó thể hiện các lớp nỗ lực của con người. Tương lai của thành phố có thể sẽ tiếp tục mô hình này, đan xen giữa bảo tồn với thích nghi, duy trì vai trò của nó như một bối cảnh nơi thương mại, văn hóa và cộng đồng hội tụ.

Sự phát triển của Strasbourg từ khu định cư La Mã thành thủ đô châu Âu đương đại cho thấy nhiều lớp lịch sử được khắc trên đá và nước. Sự pha trộn giữa các thể chế dân sự, di sản kiến ​​trúc và cải tiến giao thông mang đến cho cư dân và du khách một môi trường gắn kết. Quy mô con người của thành phố, dòng chảy đông-tây và vai trò đang diễn ra trong quản trị lục địa hội tụ để tạo nên một nơi vừa bám chặt vào quá khứ vừa mở ra cho các dòng chảy văn hóa và thương mại trong tương lai.