Busan

Busan, cửa ngõ hàng hải của Hàn Quốc, mang đến một cảnh quan được xác định bởi cả đường viền tự nhiên và tinh thần cần cù của cư dân nơi đây. Ở cực đông nam của Bán đảo Triều Tiên, thành phố này - chính thức là Thành phố đô thị Busan - trải dài từ vùng biển ôn đới của Eo biển Triều Tiên đến những đỉnh núi gồ ghề bao quanh biên giới phía bắc và phía tây của nó. Với dân số vượt quá 3,3 triệu người vào năm 2024, thành phố này chỉ đứng sau Seoul về mức độ nổi tiếng toàn quốc, nhưng bản chất của nó lại khác biệt rõ rệt: nơi sự phát triển đô thị của thủ đô bị san phẳng, các quận được xây dựng dày đặc của Busan chiếm các thung lũng hẹp giữa Sông Nakdong và Sông Suyeong, trong khi những ngọn núi đứng canh gác trên cuộc sống đô thị.

Địa hình của thành phố đã định hình nên sự phát triển của thành phố. Về phía tây, Sông Nakdong - con sông dài nhất Hàn Quốc - mở rộng thành một đồng bằng châu thổ màu mỡ trước khi đổ ra biển; về phía bắc là Geumjeongsan, đỉnh cao nhất của Busan. Giữa các ranh giới tự nhiên này, mười lăm quận hành chính (gu) và một quận (gun) được sắp xếp theo các cung phát triển theo các thung lũng hoặc cao nguyên, tạo ra các khu phố riêng biệt thay vì một khu vực đồng nhất duy nhất. Bãi biển Haeundae, bãi biển lớn nhất cả nước, nằm ở rìa phía đông của thành phố, bãi cát trắng được bao quanh bởi cả hai khách sạn sang trọng và khu rừng Dongbaekseom hàng thế kỷ. Ở cực đối diện, những vách đá gồ ghề bao quanh mũi đất Taejongdae trên Đảo Yeongdo. Cùng nhau, những địa điểm này minh họa cho cách địa hình gồ ghề và bờ sông đã cùng tồn tại trong suốt quá trình mở rộng của Busan.

Khí hậu của Busan kết hợp sự ấm áp cận nhiệt đới với ảnh hưởng của điều hòa biển giúp điều hòa các điều kiện khắc nghiệt. Mùa hè, mặc dù ẩm ướt, vẫn mát mẻ hơn các khu vực nội địa cho đến cuối tháng 7; mùa thu mang đến bầu trời quang đãng và nhiệt độ dễ chịu vào tháng 10 và tháng 11. Mùa đông ôn hòa và hầu như không có tuyết - trung bình chỉ có bốn ngày tuyết rơi hàng năm - nhưng gió có thể mạnh hơn dọc theo các hành lang ven biển. Là thành phố dễ hứng chịu bão nhất của Hàn Quốc, Busan đã vượt qua những cơn bão có cường độ hiếm gặp: Siêu bão Sarah năm 1959 đã để lại một vùng tàn phá dọc theo bờ biển và Bão Maemi năm 2003 đã cướp đi sinh mạng của hàng chục người. Gần đây hơn, Bão Hinnamnor vào tháng 9 năm 2022 đã chứng minh các bến container và các quận trũng thấp vẫn dễ bị tổn thương như thế nào khi gió cấp 2 tấn công bờ biển.

Nguồn gốc hành chính của Busan có từ năm 1957, khi sáu quận—Busanjin, Dong, Dongnae, Jung, Seo và Yeongdo—được phân định. Những thập kỷ tiếp theo chứng kiến ​​sự phân chia cho đến khi cấu trúc hiện tại gồm mười lăm quận và một quận đáp ứng nhu cầu của dân số đô thị gần 3,6 triệu người. Bên ngoài ranh giới đô thị này là Khu công nghiệp hàng hải Đông Nam―một khu đô thị bao gồm Ulsan, Daegu và một số khu vực của tỉnh Gyeongsang—nơi sinh sống của khoảng tám triệu người và được công nhận là vành đai công nghiệp lớn nhất Hàn Quốc. Khu vực rộng lớn hơn này nhấn mạnh vai trò lâu đời của Busan như một trung tâm địa phương và là điểm neo cho một mạng lưới trao đổi kinh tế rộng lớn.

Cảng Busan đứng thứ sáu trên toàn cầu về sản lượng container, xử lý hơn 21,8 triệu TEU vào năm 2020. 43 bến cảng của cảng trải dài từ Cảng Bắc đến Cảng Busan mới hiện đại; cùng nhau chúng đóng vai trò là điểm cuối phía nam của Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21, nối liền Đông Á với châu Âu qua Kênh đào Suez. Các cơ sở hàng hải của Busan neo giữ một nền kinh tế đa dạng: vào năm 2022, thành phố ghi nhận tổng sản phẩm quốc nội khu vực (GRDP) là 104 nghìn tỷ won, trong đó dịch vụ chiếm 70,3% sản lượng, sản xuất chiếm 19,8% và xây dựng chiếm 5,9%. Những đóng góp nhỏ hơn đến từ nông nghiệp, thủy sản và các ngành phụ trợ. Bổ sung cho sức mạnh thương mại này, các viện nghiên cứu như Viện Khoa học và Công nghệ Đại dương Hàn Quốc và Cơ quan Quản lý Chất lượng Sản phẩm Thủy sản Quốc gia củng cố tuyên bố của Busan là một trung tâm khoa học biển và R&D.

Ngoài vận chuyển, Busan còn là nơi có ngành MICE phát triển mạnh. Trung tâm Triển lãm và Hội nghị Busan (BEXCO) tại Centum City là nơi neo đậu một cụm các cơ sở—các khách sạn, công viên gần đó và Nhà APEC Nurimaru—có khả năng tổ chức các sự kiện từ Hội nghị Lãnh đạo Kinh tế APEC năm 2005 đến Hội nghị thường niên của Ngân hàng Phát triển Châu Phi năm 2018. UNESCO đã công nhận sức sống sáng tạo của thành phố vào tháng 12 năm 2014, đặt tên cho thành phố là “Thành phố Điện ảnh”. Danh hiệu này bổ sung cho vị thế rộng hơn của Busan như một địa điểm cho các cuộc họp quốc tế, dù là ngoại giao, thương mại hay văn hóa.

Đời sống văn hóa ở Busan đan xen giữa các khu đền chùa, không gian nghệ thuật hiện đại và những khu phố mang trong mình ký ức về những biến động trong quá khứ. Beomeosa, nằm trên sườn núi Geumjeongsan, là một trong những khu bảo tồn Phật giáo hàng đầu của Hàn Quốc. Ở trung tâm thành phố, Chungnyeolsa tôn kính những người đã ngã xuống để bảo vệ Pháo đài Dongnae trong Chiến tranh Imjin vào thế kỷ XVI. Trên đỉnh Công viên Yongdusan, Tháp Busan khảo sát các làn đường hội tụ vào các động mạch thương mại của Nampo-dong, trong khi Thủy cung Busan liền kề cung cấp một thế giới biển được bao bọc bên dưới hình bóng tòa tháp của thành phố. Ở nơi khác, Làng văn hóa Gamcheon - những ngôi nhà được đẽo thành các dãy núi bậc thang - phản ánh một khu định cư sau chiến tranh đã phát triển thành một bức tranh ghép của các phòng trưng bày và xưởng vẽ.

Được mệnh danh là "thủ đô mùa hè" của Hàn Quốc, bờ biển Busan hấp dẫn cả gia đình và những người tìm kiếm lễ hội. Haeundae rộng lớn với đám đông ngày lễ; Gwangalli, ở phía tây, cân bằng giữa những con đường dạo bộ có nhiều quán cà phê với Cầu Gwangan được chiếu sáng. Phía bắc Haeundae, Bãi biển Songjeong mang đến khung cảnh lướt sóng yên tĩnh hơn. Dọc theo cửa sông Nakdong, Công viên sinh thái Daejeo phục vụ các loài chim di cư và tổ chức các lễ hội theo mùa—hoa anh đào vào mùa xuân, hoa cải dầu nở vào đầu mùa hè và cà chua vào giữa năm. Ở rìa phía tây, vùng nước nông của Bãi biển Ilgwang thu hút trẻ em, được đánh dấu bằng Lễ hội kịch ngoài trời Gaetmaeul vào mỗi mùa hè.

Lịch trình của Busan luôn rộn ràng với các sự kiện. Mùa xuân mang đến Lễ hội Cảng Busan và Lễ hội Joseon Tongsinsa—một phần của Chương trình Ký ức Thế giới của UNESCO. Mùa hè là nơi tổ chức Lễ hội Biển Busan tại Haeundae và Lễ hội Rock Quốc tế. Tháng 10 chứng kiến ​​Liên hoan phim Quốc tế Busan (lớn nhất châu Á cùng loại), Lễ hội Pháo hoa trên Vịnh Moonlight và Lễ hội K-pop One Asia. Tháng 11 giới thiệu G-Star, triển lãm trò chơi hàng đầu của Hàn Quốc, cùng với các giải đấu thể thao điện tử; Tháng 12 khép lại năm với Lễ hội Cây thông Noel. Phim ảnh và truyền hình thường lấy Busan làm bối cảnh: từ những hành lang khải huyền của Train to Busan đến những bộ phim truyền hình dài tập gợi lên phương ngữ địa phương, thành phố này xuất hiện xen kẽ như nơi ẩn náu, biên giới và sự tương phản đầy kịch tính với sự đô thị của Seoul.

Ẩm thực địa phương là minh chứng cho lịch sử và sự phong phú của bờ biển Busan. Dongnae pajeon, một chiếc bánh kếp phủ hàu, gợi nhớ đến những món ăn từng được cung cấp cho các phái viên quân sự. Mì lúa mì lạnh, milmyeon, xuất phát từ những người tị nạn Chiến tranh Triều Tiên đã điều chỉnh công thức kiều mạch của miền Bắc thành các món ăn chính của miền Nam. Dwaeji gukbap—một món súp thịt lợn-cơm thịnh soạn—đã thu hút được nhiều giáo dân trên toàn quốc. Các quầy hàng ven đường phục vụ chân giò lợn (nangchae-jokbal) cùng với các loại gia vị lên men, trong khi Chợ Jagalchi trưng bày sản lượng của biển trong các bể chứa sống và lò nướng sôi sùng sục. Ngay cả những khu vực mới hơn như Phố Jeonpo Café cũng chứng minh cho khẩu vị đang thay đổi của thành phố, nơi các xưởng cải tạo hiện ẩn chứa những quán cà phê tiên phong.

Dân số Busan đạt đỉnh gần 3,8 triệu người vào năm 1990 trước khi giảm dần xuống còn khoảng 3,27 triệu người vào năm 2024—một xu hướng liên quan đến sự chuyển hướng rộng hơn của Hàn Quốc sang các ngành công nghiệp công nghệ cao tập trung xung quanh Seoul. Dân số già hóa và dòng người di cư ra khỏi thành phố đã hợp lực chống lại sự tăng trưởng, ngay cả khi thành phố chào đón dòng người đổ về định kỳ vì mục đích giáo dục, du lịch và kinh doanh. Vào năm 2024, 48 phần trăm cư dân được xác định là không theo tôn giáo, 29 phần trăm theo đạo Phật và 21 phần trăm theo đạo Thiên chúa (14 phần trăm theo đạo Tin lành, 7 phần trăm theo đạo Công giáo). Các nhóm thiểu số nhỏ theo các tín ngưỡng khác.

Kết nối là nền tảng cho vị thế của Busan như một trung tâm. Tàu điện ngầm, bao gồm sáu tuyến tính đến năm 2017, kết nối trung tâm thành phố, vùng ngoại ô và đường sắt nhẹ sân bay. Tàu KTX tốc độ cao đi qua Tuyến Gyeongbu đến Seoul trong khoảng 150 phút. Xe buýt liên tỉnh khởi hành từ nhiều nhà ga, phục vụ các tỉnh lân cận và xa hơn nữa là khu vực thủ đô. Tại bến phà quốc tế của Cảng Busan, tàu cánh ngầm và tàu đêm kết nối với Đảo Tsushima, Fukuoka và Osaka. Các dịch vụ xe buýt địa phương, bao gồm các tuyến xe limousine sân bay, đi qua mọi quận, trong khi việc xây dựng sắp xảy ra một sân bay ngoài khơi trên Đảo Gadeokdo—mặc dù hiện đã bị cắt giảm—trước đây hứa hẹn sẽ định nghĩa lại du lịch hàng không trong khu vực.

Thông qua sự đan xen giữa thương mại hàng hải, sự sôi động về văn hóa và sự đa dạng về địa chất, Busan đã trở thành hiện thân của cả sự giao thoa lịch sử của Hàn Quốc với các cường quốc nước ngoài và những khát vọng hiện tại của thành phố này trên trường quốc tế. Từ những bông hoa loa kèn của vùng đất ngập nước Daejeo đến những giàn thép của các nhà ga container, sự tương phản giữa quy mô thiên nhiên và công nghiệp của thành phố cùng tồn tại trong một sự căng thẳng có chủ đích. Không chỉ là một cảng hay khu nghỉ dưỡng đơn thuần, Busan vẫn tồn tại như một minh chứng sống cho sự thích nghi: một thành phố, giống như thủy triều vỗ vào bờ, liên tục được định hình lại bởi các lực lượng cả trong nước và quốc tế.