Portiljo

Portiljo zauzima visok, uski kotlinu u srcu Andskih kordiljera, a njegov glavni hotel nalazi se na 2.880 metara nadmorske visine, gde vazduh postaje razređen, a svetlost izoštrenija. Trideset pet uređenih staza pruža se od gornje stanice na 3.310 metara do podnožja na 2.548 metara, što daje vertikalni spust od 762 metra. Četrnaest žičara – uključujući i originalne dve jednosedačnice – opslužuju padine okružene nazubljenim grebenima i glacijalnim circima. Odmaralište se nalazi oko 61 kilometar severoistočno od grada Los Andes i oko 160 kilometara od prestonice Čilea putem, ali njegova izolacija deluje duboko, kao da je sama dolina podignuta iz drugog sveta.

Od svojih najranijih početaka krajem devetnaestog veka, mesto sada poznato kao Portiljo bilo je svedok neumornog poduhvata. Godine 1887, engleski inženjeri koji su klesali Transandsku železnicu prvi put su se smestili na obalama Lagune del Inka, isprepletajući snežne padine improvizovanim skijama kako bi ublažili monotoniju. Dve decenije kasnije, 1909. godine, članovi Nemačkog izletničkog kluba sa sedištem u Valparaisu započeli su sezonska hodočašća koja su formalizovala skijanje kao zabavu u Čileu. Otvaranje železničkog tunela 1910. godine ubrzalo je takve posete, isti vozovi koji su prevozili rane entuzijaste između Karakolesa i Hunkala poput rudimentarnih žičara.

Do 1930-ih, predlozi za organizovano skijaško područje dobili su oblik na papiru. Izgradnja je zastala zbog neuspelog hotelskog poduhvata početkom 1940-ih, ali je nastavljena pod vladinim pokroviteljstvom do 1942. Sedam godina kasnije, skromni alpski hotel sa 125 soba otvorio je svoja vrata, pored dve žičare sa jednom stolicom i t-barom. Upravljanje je u početku palo na Čileansku planinska školu vojske, čiji je nedostatak iskustva u ugostiteljstvu doveo do prelaska u privatne ruke 1960. godine. Dana 15. juna 1961. godine, američki preduzetnik Henri Persel zvanično je otkrio novoimenovani kompleks. On i njegova porodica - danas vlasnici lanca čileanskih smeštajnih objekata - poverili su mladu školu skijanja u odmaralištu austrijskom osvajaču olimpijske zlatne medalje Otmaru Šnajderu, uspostavljajući standard tehnike koji će trajati.

Dolina se pokazala hirovitom. Sredinom 1965. godine, niz lavina na zapadnim padinama uništio je nekoliko žičara, a još razorniji vetrovi – udari olujne snage procenjeni na preko 200 km/h – sravnili su sa zemljom turnirsku infrastrukturu u nedeljama pre Svetskog prvenstva u alpskom skijanju. Ipak, rekonstrukcija je nastavljena, i jednog vedrog jutra u avgustu 1966. svetska skijaška zajednica okupila se ispod istih tih vrhova. Upravo na strmim, zaleđenim stazama Portilja, Žan-Klod Kili se prvi put oglasio, osvojivši zlato i u spustu i u kombinaciji. Do danas, Portiljo ostaje jedini domaćin svetskog prvenstva u skijanju na južnoj hemisferi.

Pored takmičenja, Portiljo je tokom severnog leta privukao nacionalne timove iz Austrije, Italije, Sjedinjenih Država, Nemačke i drugih zemalja – inverzije hemisferijskih godišnjih doba koja ove padine pretvara u prozor u zimu za sportiste širom sveta. Godine 1987, na specijalno izgrađenoj stazi Kilometro Lanzado, nemački trkač Mihael Prufer oborio je rekorde brzine prešavši 217,68 km/h. Takvi podvizi održavaju reputaciju Portilja kao poligona za brzinu i preciznost.

Iznad odmarališta uzdiže se Ohos de Agva na 4.222 metra, a njegove strane se ogledaju u višim vrhovima Los Tres Hermanos (4.751 metar) i La Paraja (4.831 metar). Na istoku, preko doline i međunarodne granice kod Paso Los Libertadores, nadvija se Akonkagva - sa 6.961 metrom najviši vrh van Azije, čija snežna polja su vidljiva po vedrim danima sa terasa Portilja. Spajanje takvih vrhova uokviruje svaki vrh strogom veličinom.

Od otvaranja 1949. godine, Portiljove staze i pansion su ugostili preko tri miliona posetilaca, što je neupadljiva brojka koja suprotstavlja ogroman uticaj odmarališta na zimski turizam Južne Amerike. Vlasnik je i dalje u rukama porodice Persel, čiji se portfolio hotela Tierra proteže od pustinjskih koliba u Atakami do ove visokoplanine. Skijaška sezona uglavnom traje od sredine juna do početka oktobra, kada koridori snežnih padavina omogućavaju neprekidno klizanje pod kristalno čistim nebom.

Stići u Portiljo znači zakoračiti na mesto koje je manje zabrinuto za spektakl, a više za čistu, neumoljivu bistrinu snega na velikim nadmorskim visinama. NJegov žuto-beli hotel stoji sam na nazubljenoj pozadini, ne kao ukras, već kao poslednje utočište pre uspona. Ispod zveckanja žičara i hujanja vetra, svaki putnik pronalazi vezu sa ranim pionirima doline - od engleskih geodeta do nemačkih klubova - čije jednostavno zadovoljstvo u klizanju niz padine traje u svakom zavoju.