Wyspy Marshalla

Wyspy Marshalla, w języku marszalskim nazywane Ṃajeḷ, oficjalnie znane jako Republika Wysp Marshalla (Aolepān Aorōkin Ṃajeḷ), to suwerenne państwo wyspiarskie położone w regionie Mikronezji na północno-zachodnim Oceanie Spokojnym. Położone na zachód od Międzynarodowej Linii Zmiany Daty i na północ od równika, Wyspy Marshalla to wyjątkowy kraj o bogatej historii i unikalnych cechach geograficznych. Kraj składa się z 29 atoli koralowych i pięciu wysp, podzielonych na dwa łańcuchy wysp: Ratak na wschodzie i Ralik na zachodzie. Warto zauważyć, że 97,87% terytorium kraju składa się z wody, co czyni go suwerennym państwem o najwyższym stosunku wody do lądu.

Wyspy Marshalla mają granice morskie z wieloma terytoriami i narodami: Wake Island na północy, Kiribati na południowym wschodzie, Nauru na południu i Sfederowane Stany Mikronezji na zachodzie. Majuro, stolica i największe miasto, mieści około pięćdziesiąt procent populacji kraju, pełniąc funkcję politycznego i gospodarczego centrum.

Historia Wysp Marshalla jest zasadniczo zakorzeniona w austronezyjskiej migracji, która przybyła na wyspy już w II tysiącleciu p.n.e. Pierwsi imigranci przywieźli uprawy z Azji Południowo-Wschodniej, takie jak kokosy, ogromne taro bagienne i chlebowiec, a także udomowione drób, dzięki czemu wyspy stały się na stałe zamieszkałe. Kilka hiszpańskich wypraw dotarło na wyspy w połowie XVI wieku; jednak hiszpańskie galeony zazwyczaj żeglowały szlakiem Pacyfiku dalej na północ, omijając w ten sposób Wyspy Marshalla.

Wyspy zostały nazwane na cześć brytyjskiego kapitana Johna Marshalla, który przeprowadził eksplorację tego obszaru w 1788 roku. W latach 50. XIX wieku amerykańscy misjonarze protestanccy i zachodni interesy handlowe rozpoczęły swoje przybycie, co oznaczało początek znacznych wpływów zagranicznych. W latach 70. i 80. XIX wieku niemieccy handlarze koprą dominowali w gospodarce, co doprowadziło do aneksji Wysp Marshalla przez Cesarstwo Niemieckie jako protektoratu w 1885 roku. Podczas I wojny światowej Cesarstwo Japonii najechało wyspy, które następnie stały się częścią Japońskiego Mandatu Mórz Południowych po wojnie. Po II wojnie światowej Stany Zjednoczone przejęły władzę i zarządzały wyspami jako częścią Terytorium Powierniczego Wysp Pacyfiku. W latach 1946–1958 Stany Zjednoczone przeprowadziły 67 testów nuklearnych na atolu Bikini i atolu Enewetak, co miało głęboki wpływ na wyspy.

Dążenie do samorządności rozpoczęło się od ustanowienia Kongresu Mikronezji w 1965 r., którego celem było zwiększenie autonomii wysp Pacyfiku. W maju 1979 r. Stany Zjednoczone uznały konstytucję Wysp Marshalla i jej prezydenta, Amatę Kabuę, przyznając w ten sposób niepodległość narodowi. Całkowita suwerenność została osiągnięta na mocy Paktu o wolnym stowarzyszeniu ze Stanami Zjednoczonymi, który oferował obronę, wsparcie finansowe i dostęp do instytucji amerykańskich, takich jak Federal Communications Commission i United States Postal Service. Wyspy Marshalla są członkiem Wspólnoty Pacyfiku od 1983 r. i stały się członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1991 r.

Gospodarka Wysp Marshalla jest w przeważającej mierze zorientowana na usługi, uzupełniana rybołówstwem i rolnictwem, przy czym znaczna pomoc finansowa ze Stanów Zjednoczonych stanowi znaczną część PKB. Pomoc finansowa udzielona przez Compact of Free Association, pierwotnie planowana do zakończenia w 2023 r., została przedłużona o kolejne 20 lat. Naród używa dolara amerykańskiego jako swojej waluty i zadeklarował w 2018 r. zamiar wdrożenia nowej kryptowaluty jako legalnego pieniądza.

Populacja Wysp Marshalla składa się głównie z osób pochodzenia marshallskiego, obok mniejszych społeczności imigrantów ze Stanów Zjednoczonych, Chin, Filipin i innych wysp Pacyfiku. Językami urzędowymi są marshallese i angielski, ucieleśniając dziedzictwo kulturowe i historyczne powiązania narodu. Religia jest integralną częścią kultury, a prawie cała populacja wyznaje jakiś rodzaj systemu wierzeń. Przeważającymi afiliacjami są Zjednoczony Kościół Chrystusowy – Kongregacjonalny na Wyspach Marshalla lub Zbory Boże.