Bad Kissingen

Bad Kissingen, uzdrowisko liczące około 23 245 mieszkańców, rozciągające się na obszarze 69,92 kilometrów kwadratowych, leży nad rzeką Frankońską Saale na południe od gór Rhön w bawarskiej Dolnej Frankonii. Jego status uzdrowiska państwowego i siedziby powiatu, w połączeniu z elegancką architekturą z XIX i początku XX wieku oraz źródłami mineralnymi odnotowanymi od 823 r. n.e., zapewnił mu wpisanie na listę światowego dziedzictwa UNESCO „Great Spa Towns of Europe” w 2021 r. Od pierwszej dokumentacji jako „chizzicha” w 801 r. do rozkwitu wyższych sfer za czasów Ludwika I i księcia regenta Luitpolda, narracja Bad Kissingen przeplata lecznicze wody, intrygi polityczne i zaangażowanie w komfort gości, które trwa do dziś.

Najwcześniejsze atrakcje miasta skupiały się wokół źródeł mineralnych, które odnotowano pod panowaniem opactwa Fulda na początku IX wieku, a później pod panowaniem hrabiów Henneberg i biskupów Würzburga. W 1279 roku Kissingen miało status miasta, a w XVI wieku zostało formalnie uznane za uzdrowisko: w 1520 roku pierwszy udokumentowany gość szukał tu ulgi. Włączenie do Królestwa Bawarii w 1814 roku otworzyło ścieżki do królewskiego patronatu; Ludwik I zlecił rozbudowę, która nadała dzielnicy uzdrowiskowej wspaniałe promenady i arkady. Podniesienie do rangi „Bad” w 1883 roku oznaczało jego przybycie do czołowych europejskich uzdrowisk, „Weltbad”, gdzie dworscy goście od cesarzowej Elżbiety Austriackiej po cara Aleksandra II Rosji i króla Ludwika II Bawarskiego szukali terapeutycznego wytchnienia.

Nie cała historia Bad Kissingen jest kulturalna. 10 lipca 1866 r. było to miejsce zaciętego starcia w Mainfeldzug wojny austriacko-pruskiej, kiedy to bawarskie wojska stawiały opór pruskim posunięciom, ale zostały rozgromione. Kanclerz cesarski Otto von Bismarck, częsty gość uzdrowiska, przeżył tutaj próbę zamachu podczas Kulturkampfu w 1874 r. Później dyktował „dyktando Kissingen” z 1877 r., w którym określono zasady niemieckiej polityki zagranicznej; w jego dawnej rezydencji mieści się obecnie Muzeum Bismarcka. W czerwcu 1911 r. w ratuszu miejskim odbyły się francusko-niemieckie negocjacje w sprawach marokańskich — impas, który przyspieszył kryzys agadirski, zapowiadając napięcia XX wieku.

Pierwsza wojna światowa i jej następstwa przyniosły zmiany w klienteli: szlachta ustąpiła miejsca szerszej klasie średniej, a uzdrowisko przetrwało zamknięcie tylko na rok w 1945 r. W przededniu drugiej wojny światowej na skraju miasta wyrosły niemieckie koszary wojskowe; pokojowo przejęte przez siły amerykańskie w 1945 r., stały się koszarami Daleya do początku lat 90. Powojenne kliniki ubezpieczeń społecznych wspierały lokalne zatrudnienie, aż do lat 90. reformy ubezpieczeń zdrowotnych zmniejszyły finansowanie uzdrowisk, co skłoniło władze miejskie — poparte badaniem EMNID, które uznało Bad Kissingen za najbardziej znane uzdrowisko w Niemczech — do zróżnicowania bazy odwiedzających. Do 2015 r. ponad 238 000 odwiedzających odpowiadało za 1,5 miliona noclegów, co świadczy o udanej reinwencji.

Nowoczesne udogodnienia obejmują KissSalis Therme, otwarte w lutym 2004 r. jako ośrodek spa-rekreacji, oraz Niemiecko-Chińską Akademię Piłkarską, zainaugurowaną pod koniec tego roku, aby gościć chińskich kandydatów na olimpijczyków. Jednak sercem miasta pozostaje siedem źródeł mineralnych, wszystkie pochodzące ze strefy uskokowej Kissingen-Haßfurt i wzbogacone warstwami osadów permskich. Sześć z nich jest zimnych, bogatych w sód, węglany i siarczany; tylko termalne źródło Schönborn dostarcza ciepłej wody do kąpieli. Każde źródło — od kultowej Fontanny Rakoczego z 1737 r., nazwanej na cześć węgierskiego bohatera Ferenca Rakoczego, po okresową Okrągłą Fontannę z 1788 r. — nadal przyciąga gości na kuracje pitne, kąpiele lub terapie inhalacyjne.

Bad Kissingen jest przykładem „Weltbad” nie tylko pod względem wód, ale także oferty społecznej. Ogrody uzdrowiskowe i promenady niegdyś gościły koncerty, teatry i gry; dworzanie i literaci mieszali się w czytelniach, jeździli konno lub sprawdzali swoje szczęście w kasynie. Jego wspaniała architektura — dzielnice uzdrowiskowe z willami, handel i obszary zabiegowe połączone arkadami — odzwierciedlają ambicję płynnego łączenia przestrzeni publicznych z ogrodami, parkami i krajobrazem nadrzecznym. W XIX wieku najnowocześniejsze połączenia telegraficzne, telefoniczne i transportowe, a także luksusowe sklepy i różnorodne hotele, wyposażyły ​​miasto w udogodnienia, których nie można znaleźć nawet w niektórych dużych miastach.

Administracyjnie, od 2016 r. Bad Kissingen utworzyło wspólne centrum regionalne z Bad Neustadt, mieszczące władze Bawarii i oferujące miejsca konferencyjne, które wykorzystują jego centralne położenie. Architektura religijna odzwierciedla jego kosmopolityczną przeszłość: barokowy kościół św. Jakuba nosi pozostałości wieży z XIV wieku pod XVIII-wiecznym stiukiem, neogotycka bazylika Sacré-Cœur (konsekrowana w 1884 r.) wznosi się na 67 metrów w stronę nieba, a XIX-wieczne kościoły protestanckie, anglikańskie i prawosławne świadczą o pluralistycznej klienteli. Obecność Żydów, odnotowana w XIII wieku, jest dziś upamiętniona na stałej wystawie w Centrum Społeczności Żydowskiej.

Przechodząc przez frankońską Saale, odwiedzający mogą zobaczyć pięć mostów drogowych i dwanaście kładek dla pieszych, w tym antypoślizgowy most dla koni w Schweizer Haus; dwie arterie autostradowe (A 7 i A 71) znajdują się w zasięgu ręki, obok dróg federalnych B 286 i B 287. Kilometr na północ od miasta znajduje się lotnisko Bad Kissingen. Od kwietnia do października linia dyliżansów do Bad Bocklet oferuje żywe połączenie z dawnymi podróżami; autobusy miejskie i regionalne — bezpłatne z kartą spa — obsługują lokalne trasy, podczas gdy parowiec Saaleschiffahrt sunie między Rosengarten i Unterer Saline. Stacja końcowa miasta łączy linie Gemünden–Bad Kissingen i Ebenhausen–Bad Kissingen, z usługami przelotowymi do Schweinfurtu, Würzburga, Bambergu, Frankfurtu i dalej.

Aby uzyskać panoramiczne widoki, bliźniacze wieże zamku Botenlauben znajdują się na południowo-wschodnim grzbiecie, a ich mury z XII wieku przypominają o historii krzyżowców i pożarach wojny chłopskiej; coroczny festiwal Botenlauben w połowie września ożywia te ruiny. Na zachód, 284-metrowy park szczytowy wzgórza Altenberg i pawilon z 1848 roku („Bellevue”) oferują widoki na dzielnicę uzdrowiskową zwieńczoną pomnikiem Sissi. Dalej na południe, 33-metrowa wieża jubileuszowa Wittelsbach, wzniesiona w 1907 roku z okazji stulecia Bawarii, stoi na szczycie Scheinberg na wysokości 420 metrów, a na taras widokowy prowadzi 120 schodów.

W historycznym centrum Nowy Ratusz zajmuje dawny Zamek Lochner-Heußlein (1707–1710), barokowy klejnot Dientzenhofera, przekształcony na użytek miejski w 1929 r. W pobliżu renesansowy Stary Ratusz z 1577 r. służy jako centrum wystaw kulturalnych. Dziedzictwo przemysłowe przetrwało w pompach solankowych i zrekonstruowanych sekcjach tężni w Dolnej Warzelni Soli, przypominając o 1000-letniej tradycji produkcji soli w mieście. W obiekcie Upper Saline, pochodzącym z 1767 r., mieści się Muzeum Upper Saline i Muzeum Bismarcka, przy czym to drugie zachowało rezydencję uzdrowiskową kanclerza i salę dyktatorską.

Pomniki w całym ogrodzie uzdrowiskowym upamiętniają postacie od pawilonu cesarzowej Elżbiety po posągi królów Ludwika I i Maksymiliana II, kanclerza Bismarcka i architekta Balthasara Neumanna. Pomnik Antona Boxbergera stoi w ogrodzie różanym w pobliżu źródła Rakoczego. Wieże widokowe — Wieża Bismarcka na Sinnbergu i Wieża Ludwiga na Staffelshöhe — zapraszają do spokojnej kontemplacji zalesionych wzgórz i meandrów Saale poniżej.

Muzea wzbogacają historyczną mozaikę: Dział Soli i Produkcji Soli w Muzeum Górnej Saliny przybliża tysiąclecia wydobycia; sekcje Kissingen Spa i Toy World przywołują życie uzdrowiskowe; Muzeum Kardynała Juliusa Döpfnera w dawnym klasztorze przedstawia dziedzictwo kościelne, a wystawa w Centrum Społeczności Żydowskiej opowiada o stuleciach życia Żydów w tym miejscu.

Serce pieszych w Bad Kissingen pulsuje wzdłuż Ludwigstraße i Marktstraße między placem Ratuszowym, placem targowym i Marienplatz, podczas gdy Berliner Platz stanowi regionalny węzeł autobusowy. Theaterplatz znajduje się naprzeciwko teatru uzdrowiskowego; te połączone alejki prowadzą odwiedzających od średniowiecznego uroku do uzdrowiskowej świetności. Parki zapewniają relaks: Salinenpromenade wije się od Hausen obok saliny i tężni do kładki Schweizerhaus; ogrody uzdrowiskowe, otoczone budynkiem arkadowym, rozciągają się wokół fontann, klombów i gajów palmowych, niegdyś zarezerwowanych dla rodziny królewskiej; a sąsiadujący Ogród Różany, powstały na mocy przepisów uzdrowiskowych z 1912 r., obecnie kwitnie ponad 12 000 róż w 155 odmianach, koronowanych co roku w czerwcu przez Królową Róż na Balu Róż.

Dla aktywnych KissSalis Therme oferuje baseny termalne, park saun i strefy fitness; kryty basen działa w miesiącach zimowych; a basen tarasowy — odnowiony w 1988 roku — oferuje 50-metrowy tor do pływania, platformę do skoków i zjeżdżalnie z widokiem na Rhön. Klaushof Wildlife Park i drugi najstarszy klub golfowy w Bawarii zapraszają do spotkań z naturą i sportem.

Przez stulecia transformacji Bad Kissingen zachowało swoją istotę jako miejsce, w którym spotykają się źródła mineralne i ludzkie aspiracje. Jego wielowarstwowa historia — od wczesnych warzelni soli i średniowiecznego nadzoru opactwa po arystokratyczne promenady, wojenne wstrząsy i współczesne odrodzenie — pozostaje namacalna w architekturze, rytuale i krajobrazie. Tutaj, w dolinie frankońskiej Saale, dążenie do zdrowia ukształtowało miasto, które nadal wita poszukiwaczy wytchnienia, refleksji i autentyczności — spójność ducha tak trwałego, jak jego źródła.