Święty Julian

Saint Julian's zajmuje powierzchnię około 1,6 km² i w 2020 r. liczyło 13 792 zarejestrowanych mieszkańców. Zajmuje wąski pas wybrzeża na wschodnim wybrzeżu Malty, leżący tuż na północ od stolicy, Valletty, i sąsiadujący z sąsiednimi miastami Sliema i Swieqi. To kompaktowe miasto łączy bogatą przeszłość z rytmami współczesnego życia śródziemnomorskiego.

Najwcześniejsze zachowane zapisy o Saint Julian's pochodzą z końca XVI wieku, kiedy biskup Tommaso Gargallo odnotował skromną kaplicę poświęconą jej patronowi. W 1601 roku osada była już identyfikowana jako Portus Sancti Juliani — „port Saint Julian's” — w uznaniu jej osłoniętych zatok i statków rybackich, które gromadziły się w Spinola i Balluta. W 1688 roku Fra Paolo Raffaele Spinola zlecił budowę pałacowej rezydencji na brzegu wody. Ozdobna fasada i barokowe ogrody Pałacu Spinola zostały pomyślane specjalnie dla przyjemności publicznej, inaugurując fazę rekultywacji wybrzeża, która miała kształtować zabudowane środowisko miasta przez stulecia. W 1733 roku Fra Giovanni Battista Spinola rozbudował pałac, wzmacniając jego status jako miejsca życia wspólnotowego.

Przełom XIX wieku przyniósł wstrząs. W czerwcu 1798 roku wojska francuskie pod dowództwem generała Claude'a Henri Vaubois wylądowały w zatoce Spinola, co oznaczało pierwsze maltańskie miasto, które padło podczas śródziemnomorskiej kampanii Napoleona. Po francuskiej przerwie Saint Julian's powróciło do swoich spokojnych korzeni. Przez większość XIX i początku XX wieku miasto pozostało spokojną nadmorską enklawą. Rybacy, rolnicy i ich rodziny mieszkali wśród wapiennych tarasów i gajów soczewicowych, przerywanych okazjonalnie okazałymi willami.

Formalna parafia została założona w 1891 roku, po sześciu dekadach petycji i debat kościelnych. Dun Guzepp Scerri został pierwszym proboszczem parafii, pasterzem społeczności na progu transformacji. Obecny kościół parafialny, zaprojektowany przez Arturo Zammita, zaczął powstawać od fundamentów w 1961 roku. Chociaż niedokończony, odbył się w nim inauguracyjny obrzęd w 1968 roku. 27 maja 1990 roku papież Jan Paweł II odprawił mszę w jego nawie, uznając powstanie parafii jako centralnego punktu spotkań duchowych. Po drugiej stronie miasta, w 2000 roku otwarto Kaplicę Milenijną — zaprojektowaną przez architekta Richarda Englanda. W maju 2018 roku poświęcono przyległy ogród medytacyjny, oferujący oazę spokojnej refleksji pośród gwaru Paceville.

Geograficznie Saint Julian's jest zdefiniowany przez konstelację małych zatok i przylądków. Spinola Bay, Balluta Bay i St. George's Bay rzeźbią płytkie zatoczki w wapiennym wybrzeżu. Surowe klify Il-Qaliet oferują podwyższone punkty widokowe na rozległe Morze Śródziemne. Skaliste platformy wzdłuż Spinola i Balluta zapraszają pływaków do zejścia do krystalicznie czystych wód za pomocą stałych drabin. W St. George's Bay importowany jordański piasek tworzy rzadką piaszczystą plażę, której łagodne zbocze jest atrakcyjne dla rodzin; skromna przestrzeń, ale niewątpliwie schronienie przed twardą skałą maltańskiego wybrzeża. Odwiedzający powinni pamiętać o noszeniu obuwia ochronnego, ponieważ zanurzone skały są domem dla jeżowców i ukrytych szczelin.

W połowie XX wieku Saint Julian's było gotowe na szybką zmianę. Wzdłuż nabrzeża powstawały hotele, a międzynarodowi inwestorzy dawali zielone światło wieżowcom apartamentowym. Portomaso Business Tower, ukończony na początku XXI wieku, przez krótki czas był najwyższym budynkiem na Malcie. Obecnie Mercury Tower, wciąż w budowie, przewyższy swojego poprzednika wysokością, co jest świadectwem ewoluującej panoramy miasta. Te przeszklone konstrukcje górują nad starszymi dzielnicami Ta' Ġiorni, Tal-Għoqod i St Andrew's, które zachowały wąskie uliczki i niskie budynki mieszkalne.

Dzielnica znana jako Paceville stanowi podstawę gospodarki rekreacyjnej miasta. Od świtu personel sprzątający przygotowuje korytarze hotelowe; po południu tarasy i kawiarnie tętnią życiem od klientów. Gdy zapada wieczór, neony wyznaczają granice klubów nocnych, barów i kasyn. Kręgielnie i małe kina stanowią alternatywę dla parkietów tanecznych. Pomimo nocnych crescendo, społeczność zachowuje spokojniejsze rytmy: duchowni Millennium Chapel witają parafian na codziennej mszy, a mieszkańcy spacerują promenadą, która łączy Saint Julian's ze Sliemą.

Kuchnia tutaj odzwierciedla zarówno tradycję, jak i kosmopolityczny styl. Jako dawna wioska rybacka, miasto pielęgnuje nabożeństwo do świeżo złowionych ryb. Małe punkty sprzedaży wzdłuż zatoki Spinola serwują grillowaną doradę i ciasto lampuka. W okolicy znajduje się również skupisko włoskich trattorii i pizzerii: Peppino's, położone obok starej kaplicy, oferuje włoskie i francuskie menu; Piccolo Padre łączy pizze w stylu neapolitańskim z niedrogimi filetami mięsnymi i rybnymi. Pokolenia Maltańczyków wspominają rodzinne kolacje na świeżym powietrzu, a zwężające się wieże kościelne na horyzoncie oprawione są w jarzący się spokój zatoki.

Uroczystości kulturalne ożywiają kalendarz. Główne święto św. Juliana, obchodzone 12 lutego w kalendarzu postliturgicznym, uzupełniane jest letnią uroczystością w ostatnią niedzielę sierpnia. Procesje przechodzą przez udekorowane ulice, a posąg patrona niesiony jest wysoko wśród kadzidła i dźwięków orkiestry dętej. Dwa rytuały mają szczególny lokalny wydźwięk. Uczestnicy konkursu ġostra próbują przejść po natłuszczonym drewnianym słupie wznoszącym się nad morzem, rywalizując o zdobycie jednej z trzech wiszących flag — każda z nich oznacza inną nagrodę. W innym widowisku Łowcy — potomkowie patrona miasta, Juliana Szpitalnika — oddają salwy z muszkietów z dachu kościoła parafialnego, a ich gromkie salwy nawiązują do wojennego dziedzictwa miasta.

Przez całą swoją historię Saint Julian's zmagało się z kompromisami nieodłącznie związanymi ze wzrostem. W 2020 r. plany utworzenia turystycznego punktu promowego w Balluta Bay spotkały się ze sprzeciwem mieszkańców, lokalnej rady i grup ekologicznych. Propozycja została skrytykowana za jej potencjał do zakłócania siedlisk morskich i utrudniania wizualnej harmonii linii brzegowej. Takie debaty podkreślają zaangażowanie społeczności w zachowanie charakteru jej nadmorskiego krajobrazu, nawet gdy obejmuje ona dynamikę turystyki.

Saint Julian's pozostaje miastem kontrastów. Jest jednocześnie kameralne pod względem skali i międzynarodowe pod względem perspektywy; starożytne w swoich kaplicach i awangardowe w swoich ambicjach wieżowców; spokojne wzdłuż zatok i ekscytujące w swoim centrum rozrywki. Jego wapienne ulice noszą ślady pielgrzymów z XVII wieku, dygnitarzy z XVIII wieku, mieszkańców wsi z XIX wieku i turystów z XXI wieku. Jednak pośród tych warstw trwała obecność morza i kamienia, kaplicy i pałacu, uczty i festiwalu tworzy jedność, która przekracza epoki. W Saint Julian's Morze Śródziemne nigdy nie jest daleko od widoku, a rytmy ludzkiej wspólnoty — mierzone falami, uniesieniami i cichą czcią — pozostają niezmienne.