Zhuhai

Zhuhai zajmuje wąski pas lądu na zachodnim brzegu estuarium Rzeki Perłowej, gdzie słodka woda spotyka się z Morzem Południowochińskim. Jego nazwa, tłumaczona po chińsku jako „morze perłowe”, odnosi się zarówno do jego nadmorskiego położenia, jak i do początków miasta u ujścia rzeki, od dawna cenionego za rybołówstwo i handel. Od czasu podniesienia do statusu miasta w 1979 r. Zhuhai przyciąga uwagę swoim nadmorskim położeniem i polityką mającą na celu przyspieszenie wzrostu i otwarcie regionu na kapitał zewnętrzny.

Granicząc z Jiangmen na zachodzie, Zhongshan na północy i Makau na południowym wschodzie, Zhuhai tworzy jeden z narożników gęstego skupiska gmin w delcie Rzeki Perłowej. Po drugiej stronie estuarium leżą Shenzhen i Hongkong, do których można dotrzeć drogą wodną lub mostem. W obrębie własnych granic rdzeń miejski znajduje się w dystrykcie Xiangzhou, bezpośrednio przylegającym do Makau, gdzie przejścia graniczne w Gongbei i Lotus Bridge obsługują codzienne przepływy osób dojeżdżających do pracy i ładunków.

W 1980 r. rząd centralny wyznaczył Zhuhai jako jedną z czterech pierwszych Specjalnych Stref Ekonomicznych. Ten status wprowadził ulgi podatkowe, usprawnił procedury celne i poluzował kontrolę inwestycji zagranicznych. Planiści wyobrażali sobie wieloaspektowy hub — łączący operacje portowe, naukę i edukację, turystykę i transport. Bliskość miasta do Makau oferowała bramę do rynków zagranicznych, wzmacniając powiązania handlowe, które od dawna przebiegały przez porty z czasów kolonialnych na półwyspie.

Przez dziesięciolecia infrastruktura podążała za polityką. Głębokowodny port w Gaolan został otwarty dla dużych statków towarowych, podczas gdy mniejszy port Jiuzhou specjalizował się w obsłudze pasażerów. Inwestycje wynoszące łącznie ponad 10 miliardów dolarów amerykańskich do 2008 r. odzwierciedlały zobowiązania korporacji międzynarodowych, takich jak ExxonMobil, BP i Siemens. W ramach ogólnego planu Delty Rzeki Perłowej, zatwierdzonego przez Radę Państwa, Zhuhai uzyskało miano metropolii średniego portu, powierzonej zarówno regionalnej logistyce, jak i niszowym klastrom przemysłowym.

Dystrykt Xiangzhou, wraz z Makau, należy do obszaru Greater Bay Area Guangdong–Hongkong–Makau, obecnie najludniejszego regionu zabudowanego na świecie. Spis ludności z 2020 r. odnotował ponad 65 milionów mieszkańców w miastach takich jak Shenzhen, Dongguan, Foshan i Zhongshan. Podczas gdy Hongkong pozostaje odrębny administracyjnie, ekspansja miejska i połączenia transportowe zmniejszyły luki między tymi ośrodkami, wciągając Zhuhai w ciągły pas stref produkcyjnych, parków biurowych i nowych dzielnic mieszkalnych.

Początkowo miasto, w którym mówiono po kantońsku, obecnie zatrudnia dużą liczbę osób mówiących po mandaryńsku, które przybyły z prowincji śródlądowych. Przybywają do pracy na budowach, w fabrykach lub w sektorze usług, dołączając do długoletnich mieszkańców, których rodziny pracowały w kanałach delty od pokoleń. Ta zmiana demograficzna zmieniła lokalny handel i życie towarzyskie: sklepy i szkoły oferują oba dialekty; lokale gastronomiczne obejmują zarówno tradycyjne stragany z owocami morza, jak i północne restauracje z makaronem.

Klimat miasta ukształtował jego reputację jako miejsca do życia i odwiedzania w miesiącach zimowych. Wilgotne warunki subtropikalne przynoszą długie, ciepłe lata przerywane burzami i krótkie, suche zimy ze średnią temperaturą maksymalną około 18 °C. Mróz i śnieg nigdy nie pojawiły się w centrum miasta, a ekstremalne fale upałów są rzadkie. Raport Chińskiej Akademii Nauk Społecznych z 2014 r. uznał Zhuhai za najbardziej nadające się do życia miasto w Chinach, werdykt ten został wzmocniony stałym popytem na mieszkania ze strony emerytów z północy, którzy szukają łagodniejszych zim.

Obszar administracyjny Zhuhai obejmuje około 690 kilometrów linii brzegowej i 217 wysp, z których 147 przekracza 500 metrów kwadratowych. Wyspy przybrzeżne — Hengqin, Qi'ao i Yeli — połączone są groblami i mostami, tworząc rozszerzenia sieci drogowej kontynentu. Dalej leży archipelag Wanshan, rozrzucony po Morzu Południowochińskim, a w niektórych przypadkach bliżej Hongkongu niż głównej strefy miejskiej Zhuhai. Do 2009 r. wyspa Nei Lingding podlegała jurysdykcji Zhuhai, zanim została przekazana Shenzhen.

W ostatnich latach miasto kultywowało targi i wystawy jako filar swojej gospodarki. Jego centrum kongresowe organizuje wydarzenia w dziedzinach od technologii morskiej po dobra konsumpcyjne. Zhuhai wprowadziło również pierwszy w Chinach stały tor wyścigów samochodowych. Lokalny tor gościł krajowe serie i okazjonalne rundy międzynarodowe, podkreślając zainteresowanie miasta dywersyfikacją wykraczającą poza pracę w portach i fabrykach.

Połączenia lotnicze rozpoczynają się na lotnisku Zhuhai Jinwan, dawniej Sanzao Airfield, które łączy większość stolic prowincji i organizuje coroczny pokaz lotniczy. W Xiangzhou znajduje się lotnisko Jiuzhou, obiekt z krótkim pasem startowym i lądowiskiem dla helikopterów, używany głównie do ewakuacji medycznej i czarterów offshore. Międzynarodowe lotnisko w Makau, choć znajduje się poza granicami Zhuhai, znajduje się bliżej centrum miasta niż Jinwan i oferuje „Express Link”, który omija odprawę celną w Makau dla pasażerów udających się do Hengqin. Od września 2018 r. most Hongkong–Zhuhai–Makau skrócił dostęp do międzynarodowego lotniska w Hongkongu, podczas gdy połączenia autobusowe i promowe obsługują lotnisko Shenzhen Bao'an.

Infrastruktura kolejowa koncentruje się na stacji kolejowej Zhuhai, sąsiadującej z portem wjazdowym Gongbei. Szybkie pociągi przewożą pasażerów do Guangzhou, Pekinu, Szanghaju, Chengdu i Guilin. Trwa budowa lekkiej kolei łączącej Gongbei z lotniskiem, która ma skrócić dojazd do około trzydziestu minut, gdy pełna eksploatacja rozpocznie się około 2024 r. Linia tramwajowa zainaugurowana w 2017 r. przestała działać w styczniu 2021 r. z powodu problemów technicznych i małej liczby pasażerów.

Usługi morskie uzupełniają transport lądowy i lotniczy. Chu Kong Passenger Transport obsługuje promy z portu Jiuzhou do terminalu Shekou w Hongkongu i bezpośrednio do skypier na lotnisku. Oddzielne połączenie z międzynarodowym lotniskiem w Hongkongu dla pasażerów lotniczych uruchomiono w lipcu 2007 r., oferując bezproblemowe transfery dla podróżnych. Naturalne głębokowodne porty nadają Zhuhai wyjątkowy status na zachodnim krańcu delty, w przeciwieństwie do płytszych portów na wschodzie.

Połączenia drogowe obejmują autostradę G94 Pearl River Delta Ring Expressway, która okrąża obszar metropolitalny Guangzhou i łączy Zhuhai z dystryktem Sanshui w Foshan. Autostrada G0425 Guangzhou–Makau Expressway stanowi bezpośredni odgałęzienie krajowego korytarza północ-południe. Oprócz nadziei na przyszłe rozszerzenia przez Hengqin, miasto złagodziło korki graniczne w 1999 r. dzięki mostowi Lotus, kierując ruch z zatłoczonego punktu kontroli granicznej Gongbei.

Rozwój miast wywołał obawy o zanieczyszczenie i utratę siedlisk w latach 80. XX wieku. Zhuhai zareagowało, wydając surowe przepisy dotyczące ochrony środowiska i konsultując się z inżynierami z Singapuru w celu udoskonalenia swojego planu urbanistycznego. Zielone pasy, parki i rezerwaty przybrzeżne obecnie buforują obszary przemysłowe. Władze lokalne promują nowe strefy turystyczne na wyspach przybrzeżnych — Hengqin, Dong'ao, Hebao, Qi'ao i Yeli — jednocześnie chroniąc ekosystemy morskie i nadmorskie grunty rolne.

Dzisiaj Zhuhai łączy swoje początki jako okręg rybacki z rolami operatora portu, gospodarza wystawy i węzła transportowego. Jego łagodny zimowy klimat przyciąga emerytów. Jego strategiczne położenie, wzmocnione mostami i szybką koleją, łączy rynki kontynentalne z Makau i Hongkongiem. Ciągły nacisk na kontrolę środowiska i infrastrukturę turystyczną kształtuje miasto między prądami delty a otwartym morzem, gdzie handel, wypoczynek i codzienne życie przebiegają wzdłuż linii brzegowych, które kiedyś obsługiwały tylko małe łodzie i sieci rybackie.