Sri Jayawardenepura

Sri Jayawardenepura Kotte ligt direct ten zuidoosten van het commerciële centrum van Colombo, maar vervult een duidelijke rol als de wetgevende hoofdstad van Sri Lanka. De gemeentegrenzen komen samen met Kolonnawa in het noorden, het district Kotikawatta-Mulleriyawa in het noordoosten, Kaduwela in het oosten, Maharagama in het zuidoosten, Dehiwala-Mount Lavinia in het zuidwesten en het gemeentelijk gebied van Colombo in het westen. Dit compacte rechtsgebied ontstond in 1982 als een administratief knooppunt, waarbij een cluster van voorheen afzonderlijke voorsteden tot één geheel werd samengevoegd. De naam, in het Engels vertaald als "de gezegende vestingstad van de groeiende overwinning", verwijst naar een middeleeuwse erfenis die de identiteit van de stad door de eeuwen heen heeft gevormd.

Binnen de grenzen ervan speelt het dagelijks leven zich af rond een transportnetwerk dat verankerd is door Nugegoda. De Kelani Valley-spoorlijn stopt bij station Nugegoda en verbindt de stad met Colombo en punten landinwaarts. Ernaast ligt het belangrijkste busstation, vanwaar routes zich verspreiden naar aangrenzende voorsteden. Een kleinere halte in Pita Kotte vult het netwerk aan, terwijl een depot van de Central Transport Board in Udahamulla het onderhoud en de afhandeling verzorgt. In 2005 ontwikkelden planners een waterverbinding tussen Bataramulla – nabij Parliament Junction – en het Wellawatte-kanaal vlakbij Marine Drive. De route was ontworpen voor een halfuurs oversteek en zou landingsplaatsen omvatten bij Kotte Marsh, Nawala, de campus van de Open Universiteit, Apollo Hospital, Duplication Road, Wellawatte en St Peter's College. Een proefproject van de marine testte een deel tussen de Open Universiteit en Wellawatte, wat een voorbode was van een bredere forensendienst.

Het klimaat van de stad voldoet aan de classificatie van tropisch regenwoud, maar vertoont subequatoriale kenmerken. De intertropische convergentiezone bepaalt de regenval meer dan de constante passaatwinden. Temperatuurschommelingen blijven het hele jaar door gering. Elke maand valt er minstens zestig millimeter regen, waarmee de regio zich duidelijk in de categorie Af van de Köppen-schaal bevindt. Februari valt gemiddeld ongeveer 63 mm en is daarmee de droogste periode, maar geen van de twaalf maanden daalt onder de zestig millimeter. Seizoensgebonden verschuivingen doen zich eerder voor in luchtvochtigheid en neerslag dan in temperatuur.

Sport neemt een zichtbare plaats in te midden van de parken en privéclubs van Kotte. Cricket domineert de openbare velden, wat de landelijke aantrekkingskracht ervan weerspiegelt. Voetbal, dat na 1980 ooit door cricket werd overschaduwd, herwint aanhangers. In eerdere decennia deelden vier clubs – Lido, Welikada Progress, Welikada Red Star en Welikada United – ruimte in Rajagiriya's EW Perera Park. Een paviljoen, gebouwd in de jaren 70, bezweek onder het bestuur van Jayawardene aan de sloop en teams verspreidden zich. Er werd gespeeld in Obeysekerapura tot de jaren 90, toen de gemeente de oude velden verving door het Chandra Silva Stadion. Een deel van het terrein kwam vrij voor een kantoorgebouw van HSBC. In 2007 voltooide de gemeente, met steun van het Ministerie van Stedelijke Ontwikkeling, de eerste fase van het stadion op een hergebruikte vuilstortplaats achter de oever. De laatste jaren is er hernieuwde belangstelling voor voetbal. Het nieuwe trainingscomplex van de lokale vereniging beschikt over een veld met sprinklers, een fitnessruimte en aanvullende faciliteiten die bedoeld zijn om individuele spelers tot een team te vormen. Naast cricket en voetbal bieden de ledenclubs tennis, squash, biljart, zaalcricket, badminton en tafeltennis aan. Paardrijlessen worden gegeven op de Premadasa Manege in Nugegoda.

Het dagelijks leven in Kotte weerspiegelt meer de administratieve status dan een toeristische trekpleister. Hoewel sommige bezoekers komen om hun nieuwsgierigheid te bevredigen, blijft de plaats voornamelijk een woonwijk, met expats onder de bewoners. Een handvol hotels, restaurants en winkels bedient zowel ambtenaren als vaste gasten. Winkels liggen langs de hoofdwegen, terwijl eetgelegenheden voor elk budget geschikt zijn.

Onder dit moderne raster liggen restanten van een 13e-eeuws waterfort. Het dorp Darugama bevond zich op het punt waar de Diyawanna Oya en de Kolonnawa Oya samenkomen. Natuurlijke moerassen flankeerden twee zijden van een driehoekige vesting; aan de landzijde groeven bouwers een gracht uit waarvan de binnenoever zich bijna 2,5 vierkante kilometer uitstrekte. Wallen van kabook, een laterietgesteente, rezen ongeveer 2,5 meter hoog op en hadden een breedte van meer dan tien meter. De lokale leider Nissanka Alagakkonara hield toezicht op deze bouw. ​​Kroniekschrijvers uit die tijd bieden gemengde verslagen over zijn tijd. Ibn Battuta vermeldde hem als heerser over Kurunegala, terwijl andere bronnen hem beschrijven als de bewaker van Raigama Korale in het huidige district Kalutara. In één episode hield Alagakkonara het leger van Arya Chakravarthy tegen voor het fort en versloeg een invasievloot voor de kust van Panadura.

De stad kreeg haar officiële titel in 1391, toen Prins Sapumal, ook bekend als Sembahap Perumal, Jaffna veroverde en de bijnaam Sri Jayawardenepura gaf. Daarna was het de hoofdstad van het koninkrijk Kotte tot het einde van de 16e eeuw. Binnen de muren verrezen constructies van lateriet en klei. Eén steengroeve is nog steeds zichtbaar op het terrein van Ananda Sasthralaya, een plaatselijke school. Het paleis van de koning had muren van kwarts, waarvan gezegd werd dat ze het maanlicht opvingen, bekroond door een vergulde torenspits en omgeven door tuinen die gevoed werden door natuurlijke bronnen. Aangrenzend lagen de drie verdiepingen tellende Dalada Maligawa, waar de heilige tand van Boeddha werd bewaard, en de Arama, een vijf verdiepingen tellende residentie voor zestig bhikku's onder een Sangha Raja. Een koninklijke schatkamer bewaarde schatten, terwijl de Kotavehara-tempel in Baddagana buiten de gracht stond. De begraafplaats van de vorst bevond zich vlakbij in Veherakanda. Aan de rand van de binnenste gracht bevonden zich oefenterreinen die bekend stonden als Angampitiya.

Veertig jaar na de verovering kreeg Sri Jayawardenepura te maken met nieuwe actoren. De Portugezen bereikten Ceylon in 1505 onder het mom van handel. Hun intocht in Kotte verliep aanvankelijk hartelijk, maar hun ambities verschoven naar militaire controle en monopoliecontrole. Tegen 1565 hadden ze de stad ingenomen. Herhaalde aanvallen van het koninkrijk Sitawaka dwongen de bezetters Kotte te verlaten en Colombo tot hun nieuwe centrum te benoemen. Sporen van de oorspronkelijke gracht en wal zijn nog steeds aanwezig, hoewel moderne invallen delen hebben overwoekerd; op sommige plaatsen staan ​​woningen, werkplaatsen en zelfs sanitaire voorzieningen bovenop oude vestingwerken.

De 19e eeuw luidde een hernieuwde groei in. De stedelijke expansie nam de overblijfselen van de oude citadel over, doordat bouwers lateriet en klei wonnen voor de bouw van wegen en bruggen. Een deel van deze materialen werd gebruikt voor de Victoriabrug over de Kelani-rivier. Archeologische lagen blijven aan de oppervlakte komen – vaak in de voetzolen van voorbijgangers – en onthullen een landschap dat is verweven met strategisch ontwerp, koloniale ontwrichting en hedendaags bestuur.

Sri Jayawardenepura Kotte staat daarmee op het kruispunt van verleden en heden. De met moerassen omzoomde kanalen en brede lanen vormen een verdedigingspatroon dat in de middeleeuwen is ontstaan. De wetgevende vergaderingen zijn gevestigd in kantoren met uitzicht op voormalige paleisterreinen. Seizoensgebonden regens voeden de gronden waar ooit bhikku's liepen. Treinen en bussen volgen de lijnen die door koloniale planners zijn uitgezet, terwijl passagiersboten langs oude waterwegen wachten op heropleving. In groepen wetgevers, op speelplaatsen waar cricketspelers dekking zoeken en met knuppels spelen, en in rijen taxi's en tuktuks, leven de historische lagen van de stad voort. De vestingstad van de groeiende overwinning blijft, in woord en vorm, zowel een hoeder van het nationale bestuur als een bewaarder van haar eigen complexe verhaal.