Port Vila

Port Vila, algemeen bekend als "Vila", is de dynamische hoofdstad en grootste stad van Vanuatu, een eilandstaat in de Stille Zuidzee. Port Vila, op het eiland Efate, fungeert als het nationale commerciële en administratieve centrum. Met een bevolking van 49.034 inwoners vertegenwoordigt de stad 16,3% van de totale bevolking van Vanuatu volgens de volkstelling van 2020. Hoewel deze energieke stad van grote historische en culturele waarde is, fungeert ze ook als een centrum van activiteit.

Port Vila, beschouwd als de belangrijkste haven van Vanuatu, ligt aan de zuidkust van Efate in de provincie Shefa. Dankzij Bauerfield International Airport (VLI) dat internationaal reizen en connectiviteit mogelijk maakt, fungeert het gebied als een knooppunt voor handel en industrie. Een belangrijke verandering in de bestuursgeschiedenis van de stad markeert de verkiezing van Jenny Regenvanu van de Land and Justice Party tot eerste vrouwelijke burgemeester in augustus 2024. Marie Louise Milne, die optreedt als plaatsvervangend burgemeester van de Groene Confederatie, versterkt dit leiderschap door het politieke klimaat van de stad vooruitstrevend te weerspiegelen.

Melanesiërs wonen al millennia in het gebied dat nu bekendstaat als Port Vila. De archeologische expeditie naar Teouma in 2004, die een begraafplaats met 25 graven onthulde, waaronder skeletten van de Lapita-cultuur, die dateert uit de 13e eeuw voor Christus, gaf belangrijke nieuwe perspectieven op de rijke erfenis van het gebied. De gerespecteerde avonturier James Cook bracht het eiland Efate in 1774 voor het eerst in kaart onder de naam Sandwich Island. Cooks expeditie kwam niet aan land, maar ze zagen wel de geschiktheid van het eiland voor Europese kolonisatie.

De eilanden, ook wel de Nieuwe Hebriden genoemd, ondergingen eind 19e eeuw een overgang van Britse naar Franse overheersing in Europees verband. De Franse staatsburger Ferdinand Chevillard had een grote invloed op deze verandering door land te verwerven rond Port Vila, dat uiteindelijk uitgroeide tot de gemeente Franceville. Hoewel de toegang tot overheidsfuncties hierdoor werd beperkt, was deze tijdelijk bestaande, onafhankelijke entiteit belangrijk voor de invoering van het algemeen kiesrecht.

In 1906 werd het bestuur van het gebied omgevormd tot een Anglo-Frans condominium, wat een unieke periode van coöperatief Frans en Brits bestuur markeerde. Het strategische belang van Port Vila in het gebied werd versterkt tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen het diende als luchtmachtbasis voor Amerikaanse en Australische troepen.

De economie van Port Vila is behoorlijk anders, met landbouw en visserij nog steeds de belangrijkste sectoren. Vooral door het aantrekken van gasten uit Australië en Nieuw-Zeeland is het toerisme aanzienlijk gegroeid. De stad noteerde in 1997 een toestroom van meer dan 80.000 bezoekers. De classificatie van de stad als belastingparadijs maakt offshorefinanciering tot een essentieel onderdeel van haar economische structuur.

Ondanks de diverse economische activiteiten is Vanuatu, inclusief Port Vila, nog steeds afhankelijk van buitenlandse hulp, voornamelijk uit Australië en Nieuw-Zeeland. De deelname van China aan humanitaire projecten is de laatste tijd opmerkelijk. Belangrijke projecten zijn onder meer de adviserende steun van Australië aan het Port Vila Central Hospital en de Nieuw-Zeelandse financiering van lokale medische opleidingen.

Port Vila heeft te maken gehad met diverse natuurlijke problemen. Twee tests voor de veerkracht van de stad waren een zware aardbeving in 2002 en cycloon Uma in 1987. Cycloon Pam, geclassificeerd als een storm van categorie 5, veroorzaakte in maart 2015 grote schade toen de oogwal net ten oosten van de stad passeerde. Gezien deze problemen heeft Port Vila zich voortdurend gericht op het verbeteren van de infrastructuur en de gemeenschap.

De stad staat bekend als "Vila", een naam die is afgeleid van de inheemse taal van Zuid-Efate, Efil, en de aangrenzende taal, Ifira, Mele-Fila. Ifira verwijst naar een klein eiland in de haven van Vila, bewoond door veel traditionele landeigenaren. De rijke bevolking van de stad en de levendige gebruiken getuigen van een complexe culturele mix.