Sint-Moritz

St. Moritz neemt een unieke positie in onder de Alpenoorden, gelegen op een hoogte van ongeveer achttienhonderd meter op de zuidelijke hellingen van de Albula-Alpen in het Zwitserse Oberengadin. Als hoofdstad van de administratieve regio Maloja in het kanton Graubünden, domineert het de brede gletsjervallei van Oberengadin en het gelijknamige meer in het hart ervan. Met een permanente bevolking van ongeveer vijfduizendzeshonderd en een seizoensarbeid van drieduizend, biedt de stad plaats aan dertienduizend bedden in luxe hotels en huurappartementen, terwijl de inwoners het hele jaar door voor bijna veertig procent uit buitenlandse staatsburgers bestaan. St. Moritz heeft een internationale reputatie opgebouwd door zijn baanbrekende wintersporterfgoed – het organiseren van de Olympische Winterspelen tweemaal, in 1928 en opnieuw in 1948 – en door het voortdurende beheer van faciliteiten van wereldklasse voor skiën, bobsleeën, skeleton, polo, zeilen en zomertraining.

De geografie van St. Moritz wordt gekenmerkt door contrasten. Onder de Piz Nair – die oprijst tot 356 meter – kijkt de stad uit over de brede, ijzige vlakte van het Meer van St. Moritz, dat zelf rust op een valleibodem die is gevormd door oude gletsjers. Het gemeentelijk grondgebied beslaat bijna 29 vierkante kilometer en bestaat uit landbouwweiden en alpenweiden die iets meer dan een kwart van de oppervlakte beslaan, terwijl bossen een vijfde bedekken. De bebouwde omgeving – wegen, hotels en particuliere woningen – beslaat minder dan een tiende van het landoppervlak, waardoor bijna de helft van het hoogalpiene gebied onproductief wordt geacht. Sinds midden jaren 80 is de oppervlakte van permanente gebouwen licht toegenomen met zo'n 23 hectare, terwijl het areaal landbouwgrond met 37 hectare is afgenomen en het bosgebied met 33 hectare is uitgebreid. Rivieren en meren, zowel stilstaand als stromend, beslaan bijna honderd hectare, terwijl speciaal aangelegde recreatiegebieden inmiddels meer dan één procent van het totale oppervlak uitmaken.

De menselijke nederzetting in St. Moritz bestaat uit verschillende wijken – St. Moritz-Dorf en St. Moritz-Bad, respectievelijk gelegen op achttienhonderd en zeventienhonderdvijfenzeventig meter hoogte; het gehucht Champfèr en het dorpsdeel Suvretta – die elk verbonden zijn door wegen en de kabelbaan naar de top van de Corviglia en het skigebied. Het treinstation, het hoogstgelegen station van Zwitserland, markeert het eindpunt van de Albula- en Bernina-lijnen van de Rhätische Bahn; het fungeert als knooppunt voor de Glacier Express en de Bernina Express, terwijl er ook postbussen rijden naar Chur en Lugano. Een bescheiden vliegveld op vijf kilometer afstand in Samedan biedt verbindingen naar belangrijke Europese knooppunten, maar de voorkeursroutes voor de meeste bezoekers blijven de schilderachtige spoorlijnen die de iconische passen van Julier, Bernina en Maloja doorkruisen.

De opkomst van St. Moritz als wintersportbestemming begon in de negentiende eeuw, toen Britse studenten uit Oxford en Cambridge in 1885 een vroege versie van de ijshockeywedstrijd op bevroren water organiseerden. De natuurlijke combinatie van hoogte, betrouwbare sneeuwbedekking en overvloedige zonneschijn – meer dan driehonderd dagen per jaar – bracht de stad tot wereldwijde bekendheid. Het werd een van de slechts drie steden die tweemaal de Olympische Winterspelen organiseerden, samen met Innsbruck en Lake Placid, en verwelkomde bovendien de FIS Wereldkampioenschappen Alpineskiën in vier afzonderlijke jaren: 1934, 1974, 2003 en 2017. De FIBT Wereldkampioenschappen voor bobsleeën en skeleton zijn hier een recordaantal van eenentwintig keer gehouden, waarmee de traditie wordt versterkt dat in 1914 de laatste natuurlijke ijsbobbaan ter wereld werd geopend. Dit 1,72 kilometer lange ijskanaal, dat elke winter opnieuw wordt aangelegd uit sneeuw en water en vaak wordt omschreven als het grootste 'ijssculptuur' op aarde, vervoerde ooit alleen race-sledes, maar begin jaren dertig begon men gasten taxiritten aan te bieden. Deze praktijk bestaat nog steeds, met slechts kleine aanpassingen aan moderne race-bobsleeën.

In de loop der decennia heeft St. Moritz zijn sportrepertoire uitgebreid. Snow Polo St. Moritz trekt sinds 1985 de beste teams ter wereld aan, die wedstrijden organiseren op een nauwkeurig gemarkeerd veld op het bevroren meer. Zeilers doen mee aan de jaarlijkse Match Race op het Meer van St. Moritz met identieke BLU-26-jols, een wedstrijd tussen twee boten die tactisch inzicht en fysiek uithoudingsvermogen op de proef stellen; elk evenement levert punten op voor de World Match Racing Tour en de felbegeerde ISAF-titel. Ook in de zomer is St. Moritz doordrenkt van atletische strengheid: hardlopers, fietsers en snelwandelaars benutten de grote hoogte en het gematigde daglicht om hun uithoudingsvermogen te verbeteren, gebruikmakend van de atletiekbaan van wereldklasse en het uitgebreide netwerk van paden en routes. Windsurfers en kitesurfers geven de voorkeur aan het nabijgelegen Silvaplana, waar de voorspelbare thermische wind aan de zuidwestelijke oever van het meer een eersteklas watersportcentrum in stand houdt.

Culturele instellingen in St. Moritz weerspiegelen de dubbele identiteit van zowel een alpenparadijs als een kosmopolitische enclave. Het Segantini Museum – sinds 1908 gehuisvest in een gebouw van Nicolaus Hartmann – bewaart de werken van Giovanni Segantini, die zijn laatste jaren in het Engadin doorbracht, terwijl het Berry Museum, gevestigd in de historische Villa Arona, vier decennia aan olieverfschilderijen, pastels en tekeningen van de schilder en kuurarts Peter Robert Berry tentoonstelt. Literaire pelgrims kunnen de Nietzsche-steen bezoeken, een plek die verband houdt met Friedrich Nietzsche's verblijf in de regio, en liefhebbers van transporterfgoed kunnen pauzeren bij de Trambänkli, een overblijfsel van een van de eerste elektrische tramhaltes van Zwitserland, dat is omgebouwd tot bushalte. Hedendaagse architectuur is vertegenwoordigd in Lord Norman Fosters Chesa Futura, waarvan de gevel van larikshout tien privéappartementen met uitzicht op het meer verbergt. Chesa Veglia, dat dateert uit de zeventiende eeuw, is daarentegen op een adaptieve manier hergebruikt en huisvest nu eetgelegenheden, waaronder een Franse grill en twee gezellige bars. De scheve toren uit de twaalfde eeuw, tegenover het Kulm Hotel, is een blijvend symbool van de middeleeuwse wortels van de stad.

Seizoensgebonden festivals versterken de reputatie van St. Moritz voor elegante recreatie. Elke winter worden op het bevroren meer de White Turf paardenraces gehouden, een evenement dat aristocratische toeschouwers trekt om volbloeden over het ijs te zien galopperen. Operavoorstellingen sieren de stad het hele jaar door; de British Classic Car Meeting brengt autoliefhebbers samen; de Surf Marathon benut het lokale terrein in een nieuwe atletische uitdaging; en het City Race and Gourmet Festival combineert sportieve evenementen met culinaire kunst. Gasten die afhankelijk zijn van de officiële evenementenkalender van Engadin, kunnen hun bezoek afstemmen op deze bijeenkomsten, wat de toewijding van de gemeente aan een duurzame culturele betrokkenheid ook na het winterseizoen bewijst.

Binnen de horeca van de stad bepalen vijf etablissementen – gezamenlijk bekend als de "Big 5" – de norm voor luxe: Badrutt's Palace, het Kempinski Grand Hotel des Bains, het Carlton Hotel, het Kulm Hotel en Suvretta House. Deze eerbiedwaardige instellingen bieden onderdak aan hoogwaardigheidsbekleders en beroemdheden – waaronder overleden leden van het Europese koningshuis, filmsterren, industriële magnaten en vooraanstaande kunstenaars – en bevestigen daarmee de status van St. Moritz als toevluchtsoord voor de internationale elite. Hun statige gevels en weelderige interieurs accentueren het alpiene karakter van de stad, terwijl zo'n drieduizend seizoensmedewerkers ervoor zorgen dat gasten de hoogste servicenormen ervaren.

Zowel in de zomer als in de winter biedt de natuur toegang tot de omgeving. Skiërs en snowboarders gaan naar sneeuwsportscholen in vier skigebieden – Corviglia, Corvatsch, Diavolezza en Zuoz – en wisselen af ​​tussen geprepareerde pistes die samen driehonderdvijftig kilometer lang zijn. Wandelaars kunnen bijna zeshonderd kilometer aan paden afleggen, van de gezinsvriendelijke Schellen-Ursli Weg tot de rood gemarkeerde beklimmingen van Fuorcla Surlej en Diavolezza naar Munt Pers. Toegang tot de kabelbaan is gratis voor bezoekers die langer dan twee nachten verblijven. Het bergstation van Diavolezza op drieduizenddriehonderd meter hoogte herbergt een ijsgrot, en de belangrijkste afdaling brengt enthousiaste gasten via een acht kilometer lange piste terug naar St. Moritz-Bad. De Cresta Run, beroemd als 's werelds enige natuurlijke skeletonbaan, is geopend van eind december tot begin maart en nodigt atleten en toeschouwers uit om getuige te zijn van razendsnel sleeën op bevroren bochten die in de berghelling zijn uitgehouwen. Van half juli tot half april kan er geschaatst worden op een kunstijsbaan. Groepen kunnen ook meedoen aan curling en speciale ijsverhuurevenementen. Afhankelijk van de seizoensgebonden wind- en lichtomstandigheden kunnen buitenactiviteiten naadloos overgaan van sneeuw naar gras en water.

Het regionale klimaat onderstreept de unieke microkosmos van St. Moritz. De stad is geclassificeerd als subarctisch en kent koele zomers met temperaturen die gematigd worden door de hoogte en nachten die sterk dalen. De winters brengen overvloedige sneeuwval met zich mee – gemiddeld tweehonderdvierenvijftig centimeter per jaar – en aanhoudende periodes met overdag temperaturen onder het vriespunt. De gemiddelde omgevingstemperatuur, gemeten in het nabijgelegen Samedan, schommelt rond de twee graden Celsius, waardoor St. Moritz tot de koudste bewoonde gebieden van Zwitserland behoort en een opvallend contrast vormt met de rest van de Zwitserse Hoogvlakte. Toch belonen de uitzonderlijke helderheid en intensiteit van het zonlicht op grote hoogte buitenactiviteiten, waardoor de Engadiner vallei een bestemming is voor zowel atleten als estheten.

In het culturele bewustzijn en de populaire media verschijnt St. Moritz zowel als decor als symbool. Norman Fosters Chesa Futura vormde de achtergrond voor een avant-gardistisch architectonisch discours; Alfred Hitchcocks thriller The Man Who Knew Too Much uit 1934 speelde zich af in de omgeving; de stad duikt op in James Bond-verhalen – Goldfinger en For Your Eyes Only – en in filmische skiscènes die eraan worden toegeschreven, hoewel ze elders zijn gefilmd. Literaire verwijzingen zijn er in Sidney Sheldons Memories of Midnight en Nora Roberts' Public Secrets; popcultuurverwijzingen zijn onder meer de clubremix "Snow Radio" van de Global Deejays en Netflix' Army of Thieves. Bovendien versterken de associaties van de stad met beroemdheden als Maurizio Gucci en Ingvar Kamprad haar aantrekkingskracht als toevluchtsoord voor wie zich wil terugtrekken te midden van dramatische bergachtige omgevingen.

Zo blijft St. Moritz een plek van prestige in de Alpen, waar natuurlijke rijkdommen – hoogte, sneeuw, zon – samengaan met menselijk initiatief en een resort van veelzijdige klasse opleveren. De statistische contouren – landgebruiksbalans, bevolkingsdynamiek, infrastructuuruitbreidingen – getuigen van een weloverwogen evolutie die het milieu en erfgoed beschermt en tegelijkertijd tegemoetkomt aan de eisen van wereldwijde sport- en cultuurfenomenen. Door de kristalheldere winterkou en de zonovergoten zomerlandschappen staat het symbool voor de mogelijkheden die inherent zijn aan nederzettingen op grote hoogte, een voorbeeld van verfijnde badplaatsen in het bergachtige Europa.