Sibiu

Sibiu ligt in het hart van het Roemeense Transsylvanië, een stad met 134.309 inwoners (volgens de volkstelling van 2021). De stad ligt in de vruchtbare Cibin-depressie, zo'n 275 kilometer ten noordwesten van Boekarest, aan weerszijden van de Cibin-rivier, een zijrivier van de Olt. Sibiu was van 1692 tot 1791 en van 1849 tot 1865 de hoofdstad van het Vorstendom Transsylvanië en tot 1876 de zetel van de Transsylvanische Saksische Universiteit. Tegenwoordig is Sibiu de hoofdstad van het district Sibiu. De middeleeuwse kern, die sinds 2004 op de voorlopige Werelderfgoedlijst van UNESCO staat, getuigt van een mix van Roemeense, Germaanse en Hongaarse invloeden die een cultuur, een economie en een stedelijk weefsel van blijvende internationale faam hebben gevormd.

Sibiu's oorsprong ligt in haar opkomst als het belangrijkste administratieve en culturele centrum van de Transsylvanische Saksen in de Hoge Middeleeuwen. De stad, gesticht door Duitse kolonisten tijdens de Oostkolonisatie, stond in hun dialect bekend als Härmeschtat – nauw verwant aan het Luxemburgs – en in het Latijn als Cibinium. De consolidatie van de Saksische autonomie in de veertiende en vijftiende eeuw schonk Sibiu vestingwerken en instellingen die haar regionale prominentie ondersteunden. Het Hechthuis, tot eind negentiende eeuw de zetel van de Transsylvanische Saksische Universiteit, symboliseerde de rol van de stad als onderwijscentrum voor de Saksische gemeenschappen verspreid over Transsylvanië. Gedurende de achttiende eeuw hield de stedelijke elite toezicht op de uitbreiding van de ommuurde omtrek en de bouw van openbare monumenten die tot op de dag van vandaag bewaard zijn gebleven, waaronder de beroemde dakkapellen, die Sibiu de bijnaam "De stad met ogen" hebben opgeleverd.

Geografisch gezien neemt Sibiu een strategische positie in nabij het geografische middelpunt van Roemenië op 45,7928° N, 24,1521° E, en wordt het begrensd door de Făgăraș-, Cibin- en Lotru-gebergten. Het Târnavelorplateau markeert de noordelijke en oostelijke grenzen en loopt via de Gușteriței-heuvel af naar de riviervallei. Deze omliggende hooglanden hebben niet alleen het microklimaat van de stad gevormd – met een gemiddelde jaarlijkse temperatuur van 8 tot 9 °C met zo'n 120 dagen strenge vorst en 643,7 millimeter neerslag – maar ook de aantrekkingskracht ervan als toegangspoort tot alpine activiteiten. De nabijgelegen skigebieden Păltiniș en Arena Platoș trekken wintersporters aan, terwijl trekkers in de zomer het Făgărașgebergte intrekken.

De bebouwde omgeving van Sibiu weerspiegelt een gelaagdheid van periodes en stijlen. De middeleeuwse citadel, in uitstekende staat bewaard gebleven, omvat een labyrint van smalle straatjes, omzoomd door gotische en renaissancehuizen. Het Grote Plein (Piața Mare) en het Kleine Plein (Piața Mică) vormen de kern van het openbare leven. De omringende arcaden, torens en openbare gebouwen – waaronder het Brukenthalpaleis – herbergen nu een constellatie aan musea. Het Brukenthal Nationaal Museum omvat een kunstgalerie, een bibliotheek met oude boeken, een historisch museum, een apotheekmuseum uit de zestiende eeuw, een natuurhistorische collectie en een bewaarplaats voor wapens en jachttrofeeën. Buiten de stadsmuren strekt het ASTRA Nationaal Museumcomplex zich uit over 96 hectare in het Dumbravabos, met een openlucht-etnografische tentoonstelling en kleinere binneninstellingen gewijd aan volkskunst, de Transsylvanische beschaving en de Roma-cultuur.

Het culturele leven in Sibiu bruist het hele jaar door. Het Nationaal Theater Radu Stanca, dat zijn oorsprong vindt in 1787, brengt Roemeens- en Duitstalige repertoires onder leiding van dirigenten als Gábor Tompa en Silviu Purcărete. De Staatsfilharmonie geeft wekelijks concerten in de gerestaureerde Thaliazaal, waar ook achttiende-eeuwse voorstellingen werden opgevoerd. Het Gongtheater is gespecialiseerd in poppenspel en mime en spreekt een jonger publiek aan. Orgelrecitals in de Evangelische Kathedraal en koorvoorstellingen in de Orthodoxe Kathedraal voegen liturgische resonantie toe aan de concertkalender van de stad. Sinds 1993 is het Internationale Theaterfestival van Sibiu jaarlijks uitgegroeid tot 's werelds grootste evenement voor podiumkunsten, terwijl middeleeuwse optochten, jazz-, film- en rockfestivals de stad het hele jaar door opvrolijken. Hoogtepunten zijn het Middeleeuws Festival in augustus, de Artmania en Rockin' Transilvania festivals in de zomer, het Astra Film documentairefestival en de Carl Filtsch pianowedstrijd.

Sinds 2007, toen Sibiu en Luxemburg-Stad de titel Culturele Hoofdstad van Europa deelden, heeft de stadskern een grondige restauratie ondergaan. Het gezamenlijke culturele programma vierde Sibiu's Saksische erfgoed en versterkte de banden met Luxemburg, wat leidde tot een toename van het internationale toerisme. Forbes riep Sibiu in 2008 uit tot "Europa's achtste meest idyllische plek om te wonen" en in 2019 werd de stad door IGCAT uitgeroepen tot Europese Regio van de Gastronomie, een erkenning van haar toewijding aan culinair erfgoed en multi-etnische tradities. Lokale producenten, workshops in omliggende dorpen en gastronomische circuits onderstrepen nu de ambachtelijke eetcultuur van de regio.

De kerstmarkt op Piaţa Mare, die sinds 2007 wordt gehouden, trekt bezoekers uit heel Roemenië en daarbuiten. Geïnspireerd door Weense tradities en geïntroduceerd door Barbara Schöfnagel, de sociaal attaché van de Oostenrijkse ambassade, is de markt uitgegroeid van 38 kraampjes op het Kleine Plein tot zo'n 70 kraampjes op het Grote Plein, met kerstconcerten, een ijsbaan en kinderworkshops. In 2013 werd de markt uitgeroepen tot een van de vijftien mooiste kerstmarkten van Europa.

Demografisch gezien heeft Sibiu schommelingen gekend. De volkstelling van 2011 telde 147.245 inwoners, vijf procent minder dan in 2002, terwijl een schatting uit 2017 het aantal inwoners op 169.316 bracht – een opleving die de piek van 1992 overtrof. De volkstelling van 2021 telde echter 134.309 inwoners binnen de stadsgrenzen. Etnische Roemenen vormen nu 95,9 procent van de bevolking, terwijl Hongaren, Duitsers (Transsylvanische Saksen), Roma en kleinere minderheden een multicultureel mozaïek vormen.

Economisch gezien behoort Sibiu tot de meest dynamische steden van Roemenië. Buitenlandse investeringen floreren in de productie van auto-onderdelen, met fabrieken van ThyssenKrupp Bilstein-Compa, Takata, Continental Automotive Systems, de Marquardt Group en NTN-SNR. De textielindustrie, de agro-industrie en de productie van elektrische componenten – met Siemens als voorbeeld – vormen een aanvulling op de zware industrie. De effectenbeurs van Sibiu, ooit de op één na grootste van Roemenië, fuseerde in 2018 met die van Boekarest. Twee industriegebieden flankeren de oostelijke en westelijke periferie van de stad, terwijl een commercieel centrum in het nabijgelegen Șelimbăr een groot winkelcentrum en winkels herbergt. Ook het toerisme is een pijler van de lokale economie geworden, waarvan de bijdrage sinds het culturele hoofdstadjaar 2007 is toegenomen.

Sibiu profiteert van een goed ontwikkeld vervoersnetwerk. Sibiu International Airport verbindt de stad rechtstreeks met bestemmingen in Duitsland, Oostenrijk, het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Spanje. Over land werd in december 2010 de snelweg A1-bypass geopend, waardoor het drukke verkeer werd ontlast en deze deel uitmaakt van de route naar de Hongaarse grens. De resterende delen zullen naar verwachting in 2025 voltooid zijn. De nationale wegen DN1, DN7 en DN14 komen samen in Sibiu, terwijl de Europese routes E68 en E81 de grens overschrijden. Treindiensten rijden over hoofdlijn 200, die Brașov, Făgăraș, Sibiu, Simeria en Arad verbindt, en lijn 206 naar Mediaș, met vijf stations, waaronder het centraal station (Gara Mare) en het kleine station (Gara Mică). Interregionale treinen van de "Blauwe Pijl" verbinden Sibiu met Cluj-Napoca, Brașov, Craiova, Timișoara en Boekarest. Tursib beheert intern een uitgebreid busnetwerk en de fietsinfrastructuur is uitgebreid tot 43 kilometer aan rijstroken. De groene corridor langs de Cibin-rivier moet in 2023 klaar zijn. Fietsdeeldiensten stimuleren duurzame mobiliteit verder.

Groene ruimtes doordringen de stad. Parcul Cetății, dat de laat-achttiende-eeuwse promenade omvat, en het Sub Arini Park, aangelegd tussen 1857 en 1859, behoren tot de best onderhouden van het land. Astra Park, aangelegd in 1879, en een aantal kleinere tuinen – Tineretului, Reconstrucției, Corneliu Coposu, Petöfi Sándor, Piața Cluj, Ștrand, Cristianului, Țițeica, Vasile Aaron en Lira Park – zorgen ervoor dat Sibiu's groene ruimte die van veel Roemeense gemeenten overtreft. Het natuurpark Dumbrava Sibiului, vier kilometer ten zuidwesten van het centrum, omvat 960 hectare bos, de stadsdierentuin en het Etnografisch Museum, terwijl een nabijgelegen stoomlocomotievenmuseum zo'n veertig locomotieven bewaart, waarvan er twee nog steeds in gebruik zijn.

Sibiu's immateriële erfgoed weerspiegelt eveneens de Saksische oorsprong en de Roemeense evolutie. De versterkte kerken van de regio, overblijfselen van middeleeuwse verdedigingswerken, zijn verspreid over het platteland buiten de stadsgrenzen. Lokale grootheden zoals Conrad Haas en Hermann Oberth – pioniers in de rakettechniek – getuigen van de intellectuele traditie die werd aangewakkerd door de Saksische Universiteit van Transsylvanië. In het digitale tijdperk verwierf het in Sibiu opgerichte bedrijf Elrond internationale bekendheid met zijn eGold-cryptovalutaplatform.

Aldus verweven met historische, culturele, industriële en geografische elementen, presenteert Sibiu een uniek voorbeeld van stedelijke continuïteit en aanpassing. De middeleeuwse kern bewaart de lessen van gemeenschappelijke autonomie en architectonische veerkracht. De theaters, musea en festivals getuigen van een blijvende toewijding aan de kunsten. De industrieën en transportverbindingen verzekeren de rol van de stad in de moderne Roemeense economie. In deze stad, waar wenkbrauwen zich vergapen aan geplaveide straten en Karpaten aan de horizon opdoemen, komen heden en verleden samen om een ​​stedelijk verhaal te vormen dat vandaag de dag nog steeds even boeiend is als in de eeuwen die haar stenen vormgaven.