Rimini

Rimini telde in 2025 150.630 inwoners in de stad en 340.665 in de provincie en beslaat 135,71 km² aan de Adriatische kust van Italië, op 44°03′00″ N, 12°34′00″ E. De stad ligt aan het zuidelijke uiteinde van de Povlakte en grenst aan San Marino. Het vormt het hart van een vijftig kilometer lange kustgemeente die zich uitstrekt van Cervia tot Gabicce Mare.

Ariminum ontstond in 268 v.Chr. als een Romeinse kolonie, gelegen aan de samenvloeiing van de Via Flaminia, de Via Aemilia en de Via Popilia. De Boog van Augustus, voltooid in 27 v.Chr., en de Ponte di Tiberio, begonnen onder keizer Tiberius in 14 n.Chr. en voltooid in 21 n.Chr., vormen nog steeds de noordelijke toegangsweg tot de stad. Deze monumenten markeerden het begin van routes die Rome met de Gallische gebieden verbonden en faciliteerden de handel langs de Marecchia. Het stadsleven vermengde zich rond deze slagaders, waarvan het raster het klassieke Romeinse castrum weerspiegelde.

Gedurende de middeleeuwen kwam Rimini onder Byzantijnse en later pauselijke heerschappij, maar het fortuin steeg toen de familie Malatesta er in de veertiende eeuw een hof vestigde. Sigismondo Pandolfo Malatesta gaf opdracht tot de bouw van Leon Battista Alberti's Tempio Malatestiano, een marmeren gevel uit de vroege renaissance die klassieke symmetrie combineert met gotische gewelven. Tijdgenoten zoals Leonardo da Vinci bezochten de stad. De stadsmuren, gedeeltelijk intact, herinneren nog steeds aan de tijd waarin Castel Sismondo de stadskern bewaakte.

In 1843 opende het eerste badhuis aan zee, waarmee een eeuw therapeutisch toerisme aan zee werd ingeluid. Thalassotherapie en hydrotherapie – aanbevolen door artsen uit die tijd – trokken de Italiaanse en Europese elite aan, op zoek naar een milde bries en zout water. In de Belle Époque verrezen luxehotels langs het vijftien kilometer lange strand, met veranda's die uitkeken op een glooiend zandstrand. De steun van de stad aan cultuur en gezondheid zorgde voor promenades in de schaduw van dennenbossen en de organisatie van flamboyante sociale evenementen.

Rimini's deelname aan de Risorgimento-bewegingen in de negentiende eeuw versterkte haar politieke betrokkenheid. Lokale patriotten kwamen op voor eenwording; geheime bijeenkomsten vonden plaats in kloosterkelders en adellijke residenties. Na de annexatie door het Koninkrijk Italië breidde de stad haar havenfaciliteiten en spoorverbindingen uit, waardoor reizen langs de Adriatische kust gemakkelijker werd.

De Tweede Wereldoorlog bracht zware schade toe aan het centrum en de kust van Rimini. Geallieerde bombardementen en grondgevechten tijdens het offensief van de Gotische Linie legden veel bezienswaardigheden in de wijk in puin. Burgerlijke verzetscellen saboteerden Duitse bevoorradingslijnen en boden onderdak aan vluchtelingen. De wederopbouw na de oorlog eerde die trots: in 1948 ontving Rimini de Italiaanse gouden medaille voor burgerlijke moed.

Tijdens de naoorlogse bloeiperiode transformeerde het toerisme in een massacultuur. Villa's aan het strand maakten plaats voor aparthotels; badhuizen vermenigvuldigden zich. De verstedelijking deed de grenzen tussen Rimini en zijn buren – Bellaria-Igea Marina in het noordwesten, Riccione in het zuidoosten – vervagen en vormde een aaneengesloten lint van resorts. Tegelijkertijd groeide de Rimini Fiera, die in 2001 naar de westelijke rand van de stad verhuisde, uit tot een van de grootste beurscomplexen van Italië, met 129.000 m² aan hallen waar beurzen, concerten en de jaarlijkse Rimini Meeting plaatsvonden.

Geografisch gezien ligt Rimini op een kustvlakte met mariene afzettingen. Een lage klif ten noorden van de stad bewaart de kustlijn zoals die er ongeveer 6000 jaar geleden uitzag, maar eeuwen van alluviale aangroei hebben het strand naar de zee geduwd. Het fijne zand, tot wel 200 meter breed, strekt zich ononderbroken uit, behalve bij de riviermondingen. Herfststormen en overstromingen door de Apennijnen hebben deze kust ooit hervormd; moderne gemetselde dijken leiden nu de rivieren Marecchia en Ausa naar zee, waarvan de oude beddingen zijn omgebouwd tot lineaire parken.

In het zuidwesten loopt het terrein op tot baaien en glooiende heuvels – Covignano (153 m), Vergiano (81 m), San Martino Monte l'Abbate (57 m), San Lorenzo in Correggiano (60 m) – waar olijfgaarden, wijngaarden en boomgaarden zich rond historische villa's bevinden. De helling blijft subtiel, maar markeert de grens tussen de vruchtbare Povlakte en de glooiende uitlopers van de Marche.

Binnen de historische muren verdeelde het middeleeuwse stadscentrum zich ooit in vier rioni. Clodio, in het noorden, grensde aan de Marecchia; Pomposo in het oosten bevatte uitgestrekte boomgaarden en kloosters; Cittadella in het westen herbergde stadspaleizen, de kathedraal van Santa Colomba en Castel Sismondo; Montecavallo in het zuiden had kronkelende straatjes rond de Fossa Patara en de Montirone-heuvel. Deze wijken vloeiden samen langs de aswegen die nu bekend staan ​​als Corso d'Augusto, Via Garibaldi en Via Gambalunga.

Buiten de muren lagen vier borgates, die later door uitbreidingen in de twintigste eeuw werden opgenomen. Borgo San Giuliano, een vissersenclave uit de elfde eeuw, heeft nog steeds smalle steegjes en gevels met fresco's ter ere van Federico Fellini, de geboorteplaats van Rimini. San Giovanni, aan de Via Flaminia, huisvestte ambachtslieden; Sant'Andrea bij Porta Montanara draaide om landbouw; Borgo Marina aan de oever van de Marecchia werd tijdens de oorlog verwoest, maar heeft zijn stratenpatroon behouden. Twee stadsdelen – San Giovanni en Sant'Andrea – herrezen na een brand in 1469 en vestigden zich in de negentiende eeuw op kleine bedrijven.

Het gemeentelijk gebied omvat kustgehuchten: Torre Pedrera, Viserbella, Viserba, Rivabella en San Giuliano Mare in het noorden; Bellariva, Marebello, Rivazzurra en Miramare in het zuiden, waar hotels en uitgaansgelegenheden het hele jaar door toerisme bedienen. Landinwaarts liggen Celle en Santa Giustina, vervolgens Orsoleto en San Vito langs de Emilia-weg; Marecchiese, Padulli en Villaggio Azzurro richting Corpolò; Grotta Rossa onderweg naar San Marino; Gaiofana en Villaggio 1° Maggio aan de Ospedaletto-weg; Colonnella en Lagomaggio bij de Flaminia.

Het klimaat is vochtig subtropisch, gematigd door de Adriatische Zee. De wintertemperaturen dalen zelden onder het vriespunt; zomermaxima schommelen rond de 25 graden Celsius, getemperd door een zeebries. De neerslag blijft gelijkmatig verdeeld, met een piek in oktober. De gemiddelde luchtvochtigheid ligt in de zomer boven de 72 procent en nadert de 84 procent in de late herfst. Zuidwestelijke libeccio- en garbinowinden kunnen de temperaturen snel doen stijgen. De jaarlijkse zonneschijn bedraagt ​​meer dan 2040 uur.

De bevolking steeg van ongeveer 28.000 in 1861 tot 57.000 in 1931, en versnelde tot 128.000 in 1981, te midden van de door toerisme gedreven groei. Twee gemeentedelen – Riccione in 1922 en Bellaria-Igea Marina in 1956 – zorgden af ​​en toe voor een daling van de totale bevolking. In 2019 telde de buitenlandse contingent 18.396 inwoners, voornamelijk Albanezen, Roemenen en Oekraïners, aangevuld met Chinezen, Moldaviërs, Maghrebijnen en West-Afrikanen.

Toerisme blijft de economische hoeksteen van Rimini. In 2017 maakten meer dan 57 miljoen toeristen gebruik van de kustlijn, badhuizen en thematische recreatiemogelijkheden. De grandeur van de Belle Époque leeft voort in luxe hotels; bescheiden pensions zijn er in overvloed achter beschilderde gevels. Attracties variëren van wellnesscentra aan de kust tot filmfestivals die Fellini's filmische visie oproepen. Een cultureel hoogtepunt is de Notte Rosa, die elk jaar in juli plaatsvindt aan de Riviera Romagnola en zo'n twee miljoen bezoekers trekt voor concerten, tentoonstellingen en pyrotechniek.

Twee al lang bestaande pretparken sieren de kust: Fiabilandia, geopend in 1965 in Rivazzurra, en Italia in Miniatura, geopend in 1970 in Viserba. Samen met waterparken en kartcircuits vullen ze de enorme sferen van het nachtleven en de culinaire scene van Rimini aan.

Rimini Fiera vormt in het voorjaar en de herfst het middelpunt van het congresverkeer. Zestien paviljoens bieden onderdak aan beurzen, sportwedstrijden en muziekevenementen; de Rimini Meeting brengt duizenden mensen samen voor culturele dialoog onder auspiciën van Communion y Liberation. Ernaast biedt het in 2011 heropgerichte Palacongressi kleinere congresruimte. Deze locaties dragen ongeveer een tiende bij aan het bbp van de provincie en dekken seizoensschommelingen af ​​door hotels buiten de zomerdienstregeling te houden.

Het culturele beheer berust bij het Stedelijk Museum in het Collegio dei Gesuiti. De afdeling Archeologie presenteert grafgiften van Villanov, keizerlijke mozaïeken en een intacte chirurgische kit uit het Domus del Chirurgo. De collectie Romeinse lapidaria vult de kloostergang. Galerieën met middeleeuwse en moderne kunst volgen de regionale kunst van Giovanni da Rimini tot Guercino. Het Fellini Museum, geopend in 2021 tegenover Castel Sismondo en het Fulgor Paleis, toont de scripts, schetsen en kostuums van de regisseur.

Elders verzamelt het Museum van de Blikken in Villa Alvarado zo'n 7000 etnografische artefacten uit Afrika, Oceanië en Amerika. Het Maritiem en Klein Visserijmuseum in Viserbella toont nautisch gereedschap en een schelpenarchief. Onder het Amintore Galli Theater onthult het Multimedia Archeologisch Museum een ​​Romeinse domus en Malatesta-muren, naast tentoonstellingen over Italiaanse theaterkunst.

Buiten het centrum liggen twee gespecialiseerde instellingen: het Luchtvaartmuseum in Sant'Aquilina en het Nationaal Motormuseum in Casalecchio. Beide bewaren technisch erfgoed en lokale militaire kronieken.

De gastronomie van Rimini combineert tradities van de zee met die van het binnenland. Voorgerechten variëren van cappelletti in bouillon tot zelfgemaakte tagliatelle en passatelli. De vleesbereidingen omvatten pollo alla cacciatora, konijn porchetta en diverse gegrilde gerechten; de vangst omvat makreel, sardines, sepia met erwten en seizoensgebonden gianchetti. Piada en cassoni, dunne platbroden gebakken op een terracotta testo, begeleiden vleeswaren, kazen en seizoensgroenten. Desserts zijn onder andere ciambella, Allerzielen piada dei morti met rozijnen en noten, carnavaleske fiocchetti, zuppa inglese en in wijn gepocheerd fruit. Lokale squacquerone kaas en saba druivensiroop complementeren de Albanese en Sangiovese variëteiten.

Architectonische lagen getuigen van Rimini's opeenvolging van culturen. Romeinse overblijfselen zijn onder andere het amfitheater, de domusmozaïeken en de trottoirs. De erfenis van de Malatesta's schittert in de Tempio Malatestiano en het Castel Sismondo. Barokke, neoklassieke en art nouveau gevels overspannen paleizen en villa's en weerspiegelen de handels- en badplaatsfuncties van de stad. Na 1945 was restauratie door bombardementen noodzakelijk, maar fraaie binnenplaatsen, pleinen en portalen zijn bewaard gebleven.

Groen beslaat 2,8 miljoen m² binnen de gemeentegrenzen. Rivierparken volgen de omgeleide Marecchia en Ausa, terwijl buurttuinen en boulevards historische bezienswaardigheden met elkaar verbinden. De belangrijkste stedelijke oases – het XXV Aprile-, Giovanni Paolo II- en Federico Fellinipark – bieden joggingpaden en de enige parkrun van Rimini. Zo'n 42.000 bomen van 190 soorten staan ​​verspreid over de stad; monumentale exemplaren, waaronder een plataan en een zachte eik, genieten bescherming.

Fietsroutes slingeren door parken en langs de kust en verbinden monumenten, stranden en verkeersknooppunten. Een deel volgt de Marecchia-vallei naar Saiano.

De wegen weerspiegelen oude routes. De SS9 volgt de Via Aemilia naar Piacenza; de SS16 volgt de Via Popilia en kustplaats Flaminia; de SS72 verbindt met San Marino; de SS258 doorkruist de Marecchia-vallei richting Toscane. De Adriatische snelweg A14, geopend via Rimini in 1966, ontlast de kust via twee afritten, San Vito (Nord) en Rimini Sud.

Het station van Rimini ligt aan de lijn Bologna-Ancona en de aftakking naar Ferrara. Vier kleinere haltes bedienen de voorsteden en de Fiera. Twee voormalige lijnen – naar Novafeltria (1916-1960) en San Marino (1932-1944) – zijn nog in potentie voor restauratie. Twaalf internationale FlixBus-routes en lokale busdiensten breiden het netwerk uit.

Luchthaven Rimini Fellini in Miramare, daterend uit 1929, stond in 2022 op de tweede plaats in Emilia-Romagna, met zo'n 215.767 passagiers. De landingsbaan verwelkomt lowcostmaatschappijen en chartervluchten, terwijl de resterende militaire aanwezigheid herinnert aan gebeurtenissen uit de Koude Oorlog, waaronder B61-kernwapens. Een busverbinding verbindt de luchthaven met de luchthaven van Bologna.

Sinds 2019 verbindt de Metromare snelbuslijn, grenzend aan het spoor tussen Rimini en Riccione, de luchthaven, parken en resorts. Trolleybuslijn 11, geëlektrificeerd in 1921, blijft het stadscentrum en de kust van Riccione verbinden.

Rimini's millennia van bewoning hebben een stad gevormd die zowel open als discreet is, waar klassieke bogen en promenades aan zee samengaan, en waar seizoensgebonden bloei en ingetogen authenticiteit samengaan. Het verhaal ontvouwt zich over steen en zand en roept de samensmelting van land, zee en menselijke activiteit op.