Batumi

Batoemi, de op één na grootste stad van Georgië en het administratieve centrum van de Autonome Republiek Adzjarië, verrijst aan de voet van het Kaukasusgebergte langs de kust van de Zwarte Zee. De stad telde in 2014 ongeveer 153.000 inwoners en beslaat een smalle kustvlakte op amper twintig kilometer ten noorden van de Turkse grens. Het beslaat een gebied dat zowel doordrenkt is van subtropische vochtigheid als de rusteloze energie van een moderne havenstad. Ooit een bescheiden zeehaven met minder dan 5.000 inwoners aan het einde van de negentiende eeuw, heeft Batoemi zich ontwikkeld tot een veelzijdig knooppunt waar toerisme, maritieme handel, scheepsbouw, voedselverwerking, lichte industrie en een bloeiende entertainmentindustrie naast elkaar bestaan. De transformatie sinds 2010, gekenmerkt door glinsterende hoogbouw en de zorgvuldige restauratie van negentiende-eeuwse gevels in de oude stad, onderstreept een synthese van erfgoed en innovatie die zowel de skyline van de stad als haar collectieve identiteit bepaalt.

Het klimaat schenkt Batoemi een aanhoudende groene omgeving. Als natste stad van Georgië – en zelfs van de hele Kaukasus – registreert Batoemi bijna 2435 millimeter jaarlijkse neerslag. Wolkenrijke luchten zorgen gedurende een groot deel van het jaar voor regenval onder invloed van orografische opheffing vanuit nabijgelegen heuvels, terwijl de aanlandige wind vanaf de Zwarte Zee de temperatuuruitersten tempert. De gemiddelde jaarlijkse temperatuur is ongeveer veertien graden Celsius, met minima in januari rond de vijf graden en pieken in augustus rond de tweeëntwintig graden. Af en toe kan de vorst dalen tot –6 °C en zeldzame hittegolven kunnen het kwik richting de 40 °C stuwen, maar de stad geniet jaarlijks zo'n 1958 zonuren. Zelfs in de winter valt er slechts lichte sneeuwval – meer dan dertig centimeter sneeuw is een zeldzaamheid – en gemiddeld twaalf dagen per jaar is er een vluchtige witte deken. De relatieve luchtvochtigheid ligt doorgaans tussen de zeventig en tachtig procent, waardoor land en zee in een vochtige omhelzing worden gehouden die de weelderige tuinen en lommerrijke boulevards waar Batoemi om bekendstaat in stand houdt.

De demografische samenstelling van Batoemi is in de loop der tijd dramatisch veranderd. In 1872 bestonden de 4970 inwoners voornamelijk uit islamitische Adzjariërs, Turken, Circassiërs en Abchaziërs, wat neerkomt op ongeveer 4500 inwoners. Bij de volkstelling van 1897 telde de groeiende orthodox-christelijke gemeenschap – grotendeels Slavisch – echter 15.495 inwoners, terwijl moslims iets meer dan 3100 inwoners vertegenwoordigden. De huidige bevolking is overwegend Georgisch-orthodox, met Oosters-orthodoxe aanhangers die bijna 69 procent van de bevolking vormen, en een aanzienlijke moslimminderheid van ongeveer 25 procent. Kleine katholieke, Armeens-Apostolische, Jehova's Getuigen, Zevendedagsadventisten en Joodse gemeenschappen dragen bij aan Batoemi's religieuze mozaïek, met hun gebedshuizen – kathedralen, kerken, een moskee en een synagoge – verspreid over het straatbeeld.

Transportnetwerken bieden zowel inwoners als bezoekers gemakkelijke toegang binnen en buiten Batoemi. De stad ligt aan het zuidelijke eindpunt van verschillende veerdiensten over de Zwarte Zee en herbergt een van de drie internationale luchthavens van Georgië. Moderne elektrische bussen doorkruisen de meeste stedelijke hoofdwegen, waarbij de ritprijs wordt betaald met de BATUMICARD-ov-kaart of bankpas, terwijl een vloot minibusjes en taxi's de resterende gaten opvult. Voor de meer gedurfde is er een openbaar fietsdeelsysteem – BatumVelo – dat tweewielers mobiliteit biedt via straatkiosken die worden geactiveerd door dezelfde smartcardtechnologie. Een kabelbaan beklimt de nabijgelegen heuvel en brengt passagiers naar panoramische vergezichten en een restaurant op de heuveltop; aan de kust draait een panoramisch wiel tegen de skyline, met een rit van zeven minuten voor tien lari. Beide herinneren eraan dat de infrastructuur van Batoemi alledaags nut combineert met een spektakel gericht op vrije tijd.

De boulevard van de stad strekt zich kilometerslang uit tussen zand en boulevard en leidt voetgangers langs kilometers strand, een zacht kabbelende haven en de klokkentoren uit het Ottomaanse tijdperk. Overdag bevolken gezinnen en zonnebaders het strand, terwijl na zonsondergang dezelfde boulevard een geliefde plek wordt voor stellen, barhoppers en mensen die de nachtelijke hartslag van Batoemi willen verkennen. De bijnaam "Las Vegas van de Zwarte Zee" verwijst niet alleen naar het grote aantal casino's, waar een minimumleeftijd van 21 jaar geldt, maar ook naar de glimmende gevels van tafels met hoge inzetten en gokautomaten langs de straten in het centrum.

Maar de attracties van de stad reiken veel verder dan alleen speelhallen. Een nachtelijk spektakel ontvouwt zich bij de muziekfontein, waar waterstralen bogen en sproeiers choreograferen op orkestrale begeleiding. Tijdens geplande shows van een uur dansen fonteinen op klassieke en moderne melodieën, hun lichten glinsterend in de naderende schemering. Dolfijnen in het aangrenzende dolfijnarium voeren regelmatig watershows uit, hun sprongen en fluitjes om 16:00, 19:00 en 21:00 uur; kaartjes variëren tussen de twintig en vijfentwintig lari. De Botanische Tuin van Batumi, gelegen op een klif aan zee, herbergt subtropische flora verspreid over uitgestrekte terrassen; dagelijks van acht uur 's ochtends tot negen uur 's avonds kunnen bezoekers voor twintig lari over schaduwrijke paden dwalen en zowel inheemse als exotische exemplaren tegenkomen die gedijen in de koele nevel.

In het hart van de stad wiegt een standbeeld van Medea het mythische Gulden Vlies, een hedendaags embleem dat herinnert aan de reis van Jason en zijn Argonauten door Colchis. De bronzen contouren ervan staan ​​vlakbij de Iraanse en Azerbeidzjaanse consulaten, een bewijs van de gelaagde geschiedenis van de regio. Vlakbij staan ​​de Kathedraal van de Moeder Gods, gewijd onder Georgisch-orthodoxe auspiciën, en de Rooms-Katholieke Kerk van de Heilige Geest, die gemeenten bedienen waarvan de banden de reputatie van de kuststad voor feestvreugde logenstraffen. Ertegenover staat de Oude Moskee uit 1866, waarvan de beschilderde koepel zichtbaar is vanaf de kust, terwijl een kleine maar actieve synagoge de roep van de Joodse gemeenschap van Batoemi beantwoordt.

Culturele instellingen bieden een dieper inzicht in de ziel van de stad. Een eenvoudig Archeologisch Museum aan de Ilia Chavchavadze Straat toont lokale artefacten – bronzen vaten, Romeinse munten, klassieke vazen ​​– onder gedempt licht, met medewerkers die vloeiend Georgisch, Russisch en Engels spreken. Aan de overkant van de Gorgiladze Straat stelt het Adjara Kunstmuseum Georgische en buitenlandse schilderijen, sculpturen en decoratieve werken tentoon. Voor wie geïntrigeerd is door industrieel erfgoed, vertelt het Nobel Brothers Batumi Technological Museum over de erfenis van de families Nobel, Rothschild en Mantashev uit de late negentiende en vroege twintigste eeuw; verwacht tentoonstellingen van vroege oliewinningsmachines en patentmodellen. Een minder bekende parel, het Khariton Akhvlediani Museum, bewaart artefacten die teruggaan tot de elfde eeuw v.Chr. De bescheiden zalen bieden een glimp van het prehistorische verleden van Georgië.

Buiten de stadsgrenzen strekt zich een netwerk van mogelijkheden voor dagtochten uit tot in het binnenland van Adzjarië. Een busrit naar Keda en een korte wandeling onthullen de Makhuntseti-brug, een stenen boog die een jade rivier overspant boven kolkende watervallen. De lokale bevolking springt op zomerdagen van de brug, terwijl voorzichtigere bezoekers een vier tot zes uur durende bergroute volgen die achter de waterval omhoog gaat en terug via beboste hellingen. Eveneens intrigerend zijn de ruïnes van het fort van Gonio, een Romeins-Byzantijnse vesting aan de rand van de kustlijn nabij Tsikhisdziti, waar reizigers met de bus vanaf het Tbilisiplein worden afgezet bij de verweerde stadswallen; voor een bescheiden entreeprijs kan men de kantelen beklimmen en over de horizon van de Zwarte Zee turen. Het fort van Petra, een vroegmiddeleeuws complex een paar kilometer landinwaarts, nodigt uit tot het verkennen van afbrokkelende muren en olijfgaarden. Het Chakvistavi Nationaal Park in het noorden opent wandelpaden op grote hoogte door subtropische, gematigde en alpiene zones. De gemarkeerde route voert langs bronnen en kampeerplaatsen, hutten en glimpen van endemische dieren. Aanvullende paden, plaatselijk bekend als de Two Mountains Trail, doorkruisen bergkammen buiten de gebaande paden. De coördinaten ervan zijn online beschikbaar voor de goed voorbereide trekker.

Het leven in Batoemi bruist ook op de markten. Een openluchtmarkt langs de Chavchavadzestraat is gevuld met groenten, granen en andere waren, waar verkopers hun producten onder paraplu's verpakken als het regent. Overdekte alternatieven zijn te vinden in wijken verspreid over de stad, waar ze vaak regionale specialiteiten aanbieden tegen een iets hogere prijs. Supermarkten – Goodwill aan de centrale laan, Carrefour in het Black Sea Mall, Metro City Forum aan de Lech- en Maria Kaczynskistraat, en de lokale keten Nikora – wijzen op internationale handel: gebottelde producten uit Duitsland liggen naast lokale kazen, en verpakte importproducten vergezellen traditionele basisproducten.

Deze samensmelting van oud en nieuw breidt zich uit naar het gastronomische landschap van Batoemi. Ajarian khachapuri, het karakteristieke kaasbrood van de regio in de vorm van een open boot en bekroond met een eidooier, vind je in bijna elke bakkerij en elk café. Lobiani, een gebakje gevuld met kidneybonenpuree, biedt een veganistisch alternatief; driehoekige versies met een knapperige korst, verkocht voor iets meer dan één lari, vind je in verborgen bakkerijen op belangrijke kruispunten. Voor een meer meeslepende culinaire ervaring biedt de vismarkt aan de kade verse vangst aan voor twintig tot dertig lari per kilo; klanten kunnen tegen een kleine vergoeding een bereiding ter plaatse regelen, wat zowel authenticiteit als zuinigheid garandeert.

Er zijn talloze mogelijkheden voor entertainment, zowel binnen als buiten de culinaire activiteiten. Langs de boulevard vertrekken boottochten en jachtcharters bij het panoramarad, die passagiers voor vijftien lari en meer over de baai leiden. Families verzamelen zich in het 6 Mei Park rond het Nurigelimeer, hoewel waarnemers opmerken dat de kleine dierentuin vaak niet aan de moderne normen voldoet. Het sportleven komt samen rond FC Dinamo Batumi, waarvan de Adjarabet Arena twintigduizend toeschouwers herbergt voor competitiewedstrijden en lokale evenementen. De stad organiseert elk jaar in juli een jazzfestival, waar internationale en Georgische muzikanten samenkomen voor vier dagen openluchtconcerten.

Waterrecreatie wordt mogelijk gemaakt door een aquapark in de wijk Chimshiashvili en een zwembad van olympische afmetingen in het Batumi Plaza Hotel, beide een welkome afkoeling van de zomerhitte. Theaters – waaronder het Batumi Dramatheater aan de Rustavelilaan en het Poppen- en Jeugdtheater aan de Abashidzelaan – bieden voorstellingen die Georgische klassiekers combineren met hedendaagse werken. Het nachtleven krijgt een extra impuls wanneer internationale dj's draaien op podia aan het strand en een intercultureel publiek aantrekken van Russen, Armeniërs, Azerbeidzjanen, Iraniërs, Turken, Nederlanders, Duitsers en Georgiërs uit het gastland.

De haven van Batoemi bedient niet alleen vissersvloten en pleziervaartuigen, maar speelt ook een cruciale rol in de door China geplande Euraziatische Landbrug, die de stad via Azerbeidzjan en de Kaspische Zee verbindt met oostelijke vrachtcorridors, en per veerboot over de Zwarte Zee naar Oekraïne en verder naar Europese markten. Deze strategische dimensie onderstreept Batoemi's positie op het kruispunt van handel en cultuur, een stad waar historisch erfgoed en wereldwijde ambities samengaan op een smalle kustlijn.

Ondanks zijn reputatie voor feestvreugde blijft Batoemi relatief veilig. Het verkeer stroomt er met een terughoudendheid die onbekend is voor wie gewend is aan grotere hoofdsteden, terwijl de wetshandhaving zichtbaar aanwezig blijft, afgestemd op de gestage toestroom van bezoekers. Straatbedelaars, vaak met zeer jonge kinderen, kunnen zich in groepjes verzamelen net ten zuiden van het Batoemi Piazza, wat waakzaamheid tegen zakkenrollers vereist. Zulke voorzichtigheid doet echter zelden afbreuk aan de aantrekkingskracht van de stad, want Batoemi beloont zowel nieuwsgierigheid als zorgvuldige observatie: een plek waar subtropische regenbuien verborgen tuinen doen ontwaken, waar synagogen, moskeeën en kerken binnen handbereik staan, en waar de vloedgolf van moderne hoogbouw zich aan de randen terugtrekt om ruïnes van forten, bospaden en de eindeloze golven van de Zwarte Zee te onthullen.

Kortom, Batoemi ontpopt zich als een stad van contrasten en continuïteit – een raakvlak tussen zee en bergen, oudheid en avant-garde, traditie en transformatie. De ruimtes nodigen de reiziger uit om het spel van licht op nat wegdek te observeren, kazen te proeven die door dooier zijn gesmolten en door eeuwenoude gebruiken zijn gevormd, en routes te volgen langs botanische terrassen en middeleeuwse kantelen. Het is in deze gelaagde ervaringen, ver verwijderd van de standaardgidsen, dat Batoemi zowel zijn karakter als zijn belofte onthult.