Sharjah

Sharjah ligt aan de rand van de Perzische Golf, met een skyline die bestaat uit een tapijt van traditionele laagbouw afgewisseld met moderne vormen, gevormd door de Al Qasimi-dynastie. Als hoofdstad van het gelijknamige emiraat staat de stad qua inwoneraantal op de derde plaats binnen de Verenigde Arabische Emiraten – met meer dan 1,8 miljoen inwoners in 2023 – maar definieert zich niet door haar omvang, maar door een onverzettelijke toewijding aan erfgoed, wetenschap en cultuur.

Met zijn 235 vierkante kilometer speelt Sharjah een centrale rol in de federatie van de VAE. Binnen een federaal kader dat defensie, buitenlands beleid en macro-economisch bestuur over de zeven emiraten verdeelt, behoudt Sharjah de controle over lokale civiele handhaving en gemeentelijke diensten. Sinds het begin van de 18e eeuw hebben leden van de familie Al Qasimi de koers van de stad bepaald en met evenveel vaardigheid koloniale verdragen en staatsopbouw na de onafhankelijkheid nageleefd.

Als industrieel en commercieel centrum draagt ​​de stad ongeveer 7,4 procent bij aan het bbp van het land. Toch berust haar reputatie op een reputatie van soberheid: het emiraat verbiedt alcohol, zelfs in erkende gelegenheden, een beleid dat een uniek bezoekersprofiel heeft gevormd en de groei van islamitisch toerisme heeft gestimuleerd. De straten van Sharjah weerklinken van de oproep tot gebed vanaf elegante minaretten, en het gemeentelijk beleid heeft de stad door de Wereldgezondheidsorganisatie erkend als een "gezonde stad".

De universiteiten en hogescholen van Sharjah kregen internationale bekendheid toen QS de stad in 2016 uitriep tot een van 's werelds beste studentensteden. Tien jaar later erkende UNESCO haar toewijding aan het geschreven woord door de stad uit te roepen tot Wereldboekenhoofdstad voor 2019. Nog eerder, in 2014, had de stad de titel Islamitische Culturele Hoofdstad. Deze onderscheidingen onderstrepen een zelfbeeld dat geworteld is in wetenschap en kunst, een zelfbeeld dat het emiraat onderscheidt van zijn meer opvallende buren.

Archeologisch bewijs suggereert dat er meer dan vijf millennia lang menselijke aanwezigheid was rond Sharjah, aangetrokken door vruchtbare oases en de strategische ligging aan de zeeroutes naar India. Begin achttiende eeuw vestigde de Qawasim-stam zich hier en riep rond 1727 de onafhankelijkheid uit. Hun vaardigheid in scheepsbouw en maritieme handel bracht zowel rijkdom als de aandacht van regionale mogendheden.

In 1820 aanvaardde de heerser van Sharjah, Sultan bin Saqr Al Qasimi, Britse bescherming via het Algemeen Maritiem Verdrag, een pact dat piraterij moest onderdrukken en de Ottomaanse invloed moest tegengaan. Sharjah was een van de vele Verdragsstaten – zogenaamde overeenkomsten die met Groot-Brittannië werden gesloten – die de status van saluutstaat hadden en bescheiden kanonsaluutschoten uitdeelden om hun status te benadrukken. Een Engelse reiziger uit 1829 beschreef Sharjah als een bescheiden stadje met 600 inwoners, een omschrijving die de levendige zeevaartcultuur van de stad verhult.

Op 2 december 1971, slechts enkele dagen voor het einde van de Britse verdragsverplichtingen, sloot Sharjah zich aan bij zijn buurlanden in de Act of Union, waarmee de Verenigde Arabische Emiraten werden opgericht. Een jaar later voltooide Ras al-Khaimah de federatie. In de aanloop naar de unie streefde Sharjah ernaar om zowel te moderniseren als zijn erfgoed te behouden – een dubbele prioriteit die nog steeds zijn stempel drukt op het stedelijk landschap.

In een innovatie die in de hele regio breed werd verspreid, voerde de publieke sector van Sharjah op 1 januari 2022 een vierdaagse werkweek in, waardoor er een driedaags weekend ontstond. Het was de eerste overheidssector in de Golf die deze overstap maakte, een weerspiegeling van Sharjahs bereidheid om te experimenteren met beleid ter bevordering van de balans tussen werk en privé.

Ook de industrie bloeide. Air Arabia, gevestigd op Sharjah International Airport, werd de eerste lowcostmaatschappij in het Midden-Oosten. Het logo is een bekend gezicht in Azië, Europa en de Golfregio. De nabijgelegen Sharjah Airport International Free Zone (SAIF Zone) biedt volledige buitenlandse eigendom en belastingvrijstellingen. Tegen 2023 hadden meer dan 6000 bedrijven uit meer dan 90 landen zich hier gevestigd, wat leidde tot een stijging van 6,5 procent in het handelsvolume van Sharjah.

De kern van Sharjah ontvouwt zich langs de oevers van de Khalid-lagune, waar het azuurblauwe water de parelmoeren koepels van moskeeën weerspiegelt. Twee overdekte souks – waarvan één bekendstaat als de Blauwe Souk – omlijsten de waterkant. De Centrale Souk, ontworpen door de Britse architecten Michael Lyle & Partners onder leiding van sjeik Sultan bin Muhammad Al-Qasimi, opende in 1978. Tegenwoordig herbergt de souk zo'n 600 winkels, elk vormgegeven in een kronkelende arcade van opaalkleurige bogen en geometrische schermen.

Ten oosten ligt Rolla, vernoemd naar de grote banyanboom die ooit schaduw bood aan het plein. De smalle straatjes van Rolla zijn nu een drukte van belang voor handelaren en bewoners. Op de markt worden goederen aangeboden tegen bescheiden prijzen. Vlakbij Bank Street bevindt zich een opvallend stadspark, waar bankjes, speeltoestellen en bewegwijzering zijn geplaatst door de lokale bevolking die zich belangrijke plekken herinnerde van hun reizen. Elk kunstwerk, op ware grootte nagemaakt, vertelt een verhaal over persoonlijke herinneringen.

Het centrum van Sharjah, ook wel Al Majaz genoemd, vormt het culturele en commerciële hart van het emiraat. De mix van traditionele gevels en moderne openbare ruimtes herbergt galerieën, podia en gemeentehuizen. Iets verderop markeert de buitenwijk Wasit de 20e-eeuwse uitbreiding van de stad landinwaarts, ooit begrensd door woestijn en stammengebieden.

In het centrum van Sharjah staat Al Hisn, oftewel het fort van Sharjah. Gebouwd in 1823 als vesting en residentie van Al Qasimi, werden de dikke koraalkleurige pleistermuren en plafonds van gebonden palmmatten in de loop van twee decennia gerestaureerd en in 2015 heropend als openluchtmuseum. Vlakbij bevindt zich het Al Mahatta Museum, gevestigd op de voormalige landingsbaan van Imperial Airways en het aangrenzende fort, dat herinnert aan de eerste internationale landing in 1932 en de latere dienst als basis van de Royal Air Force.

Het Sharjah Heritage District – oftewel het Hart van Sharjah – is een langetermijnproject voor de restauratie van de oude stad. In vijf fasen, die in 2025 afgerond moeten zijn, worden traditionele huizen, souks en openbare gebouwen gerenoveerd. Zo ontstaat een openluchtmuseum met galerieën, hotels en een vernieuwde Souk Al Arsa.

Groene oases ontspringen te midden van de woestijnstad. Sharjah National Park, met een oppervlakte van bijna 59.000 m², is een oase van picknickplaatsen, kinderspeelplaatsen en een eendenvijver. Fietspaden slingeren langs miniatuurmodellen van lokale bezienswaardigheden, terwijl barbecues het landschap onder dadelpalmen sieren. Al Majaz Waterfront, een recreatiegebied naast Khalid Lagoon, is een lust voor het oog met een dansende fontein met audio- en video-installatie, minigolfbanen en gezinsvriendelijke attracties. De renovatie in 2023 heeft in zes maanden tijd nieuwe paden, speeltuinen en parkeerplaatsen aangelegd, voor een bedrag van AED 5,5 miljoen.

Een korte boottocht of voetgangersoversteekplaats leidt naar Al Noor Island, een gebeeldhouwd toevluchtsoord met tuinen, kunstinstallaties en het serene Literatuurpaviljoen. Bezoekers dwalen onder kunstzinnige lichtshows en staan ​​stil bij de sculpturen "OVO" en "Torus", een rustig contrast met de kinetische energie van de stad.

Maryam Island, ten noorden van het stadscentrum, vertegenwoordigt een aanzienlijke investering in wonen aan het water. Het beslaat 460.000 m² en heeft een bebouwde oppervlakte van 310.000 m². Het zal na voltooiing 38 woontorens huisvesten en meer dan 35.000 woningen huisvesten. Een 900 meter lange promenade, een binnentuin, fitnessclubs en een park van vier hectare beloven een zelfstandige gemeenschap.

Verder landinwaarts baant het Al Qasbakanaal zich een kilometer lange corridor door het emiraat. Het openluchttheater, met winkels, restaurants en appartementencomplexen, biedt concerten en festivals die jaarlijks duizenden mensen trekken.

Sharjahs toewijding aan het behoud van de regionale fauna is duidelijk zichtbaar in het Arabian Wildlife Centre, opgericht in 1999 vlakbij de internationale luchthaven. Het toont meer dan honderd soorten die zijn aangepast aan het barre klimaat van Arabië, van woestijnvossen tot langooregels. Een zusterinstelling, het Breeding Centre for Endangered Wildlife, bracht zijn bewoners – waaronder Arabische luipaarden – over naar het Al Hefaiyah Conservation Centre in Kalba toen het voor het publiek sloot. De natuurbeschermingsinstellingen van Sharjah breiden hun steun uit tot over de landsgrenzen en ondersteunen dierentuinen in Jemen met dierbeheer en veterinaire expertise.

De Sharjah Art Foundation heeft ambitieuze installaties gepromoot. In 2018 opende de Rain Room van Random International permanent in Al Majarrah, waar bezoekers door de regen kunnen lopen zonder nat te worden – de bewegingssensoren stoppen de druppels rond elke persoon. Sinds 2010 transformeert het Sharjah Light Festival jaarlijks gebouwen in de stad met laserprojecties en thematische verhalen.

Een van de meest eigenzinnige locaties van het emiraat is de Flying Saucer, oorspronkelijk een brutalistisch café uit de jaren 70, dat in 2015 werd herbouwd en in 2020 heropend als kunstcentrum. De ronde vorm en het schijfvormige dak, ondersteund door V-vormige zuilen, doen denken aan een ruimteschip dat boven de palmbomen zweeft.

Moskeeën sieren de skyline. De Sharjah-moskee, geopend in mei 2019 in Tay, biedt plaats aan 25.000 gelovigen en heeft binnenruimte voor 5.000. De opening werd gemarkeerd door herdenkingsmunten geslagen in goud en zilver, elk met een vers uit de Koran. Daarvoor was de Koning Faisal-moskee – vernoemd naar de overleden Saoedische monarch – het grootste gebedshuis van het emiraat.

Naast islamitische centra biedt Sharjah ook ruimte aan andere religies. In 1997 werd de St. Mary's Jacobite Syrian Cathedral ingewijd voor de Syrisch-orthodoxe migrantengemeenschap, voornamelijk uit Kerala en Zuid-India. Deze kerk getuigt van de groeiende diversiteit in het emiraat, binnen de grenzen van respect voor de lokale traditie.

In december 2020 opende de heerser het Huis van de Wijsheid – een bibliotheek naar het voorbeeld van de grote Abbasidische instelling in Bagdad. Het gebouw, ontworpen door Foster and Partners, beslaat twaalfduizend vierkante meter en bevat leeszalen, digitale archieven en een opvallend beeldhouwwerk getiteld "De Rol" van Gerry Judah, ter ere van Sharjahs status als UNESCO Wereldboekenhoofdstad.

Het klimaat van Sharjah wordt geclassificeerd als een hete woestijn. De zomertemperaturen stijgen regelmatig boven de 40 °C, soms zelfs tot 45 °C in juli en augustus. De winters zijn mild, met overdag zelden temperaturen boven de 30 °C. De regenval is schaars en onregelmatig, geconcentreerd van november tot en met april, waarbij februari en maart meer dan twee derde van de jaarlijkse neerslag voor hun rekening nemen.

Transportinfrastructuur weerspiegelt zowel groei als ambitie. Sharjah International Airport – vóór 1976 de belangrijkste luchtvaartgateway van de regio – is nog steeds de op twee na grootste luchtvrachthub in het Midden-Oosten. De aanwezigheid van Air Arabia heeft geleid tot een drukke burgerterminal naast de oude Mahatta-landingsbaan.

Op de grond kruisen twee soorten snelwegen het emiraat – E-wegen die de emiraten verbinden en S-wegen die lokale gebieden bedienen. Belangrijke verkeersaders zijn E 11 (Al Ittihad), die Dubai en Ajman verbindt; E 311 (Sheikh Mohammad Bin Zayed Road), die naar Ajman en Ras al-Khaimah leidt; en E 88, die door het Hadjargebergte naar Fujairah slingert.

Taxidiensten – gefranchised onder namen als Emirates Cab, Union Taxi en Sharjah Taxi – rijden op meters en hanteren vaste tarieven tussen de emiraten voor grensoverschrijdende ritten. De Sharjah Public Transport Corporation beheert gedeelde taxi's langs vooraf vastgestelde routes en biedt betaalbare mobiliteit voor inwoners met een laag inkomen. Intercitybussen verbinden Sharjah met alle andere emiraten vanaf het busstation Al Jubail, waardoor steden zoals Abu Dhabi, Ras al-Khaimah en Fujairah verbonden blijven door dagelijkse dienstregelingen.

Er zijn plannen voor een metro in Sharjah – de derde in de VAE na die in Dubai en Abu Dhabi – en sinds 2015 voor een tramlijn. Samen beogen deze systemen de drukte op de wegen, die vol zitten met forenzen die tussen Sharjah en zijn grotere buur, Dubai, reizen, te verlichten.

In tegenstelling tot de torenhoge torens van Dubai of de grote straten van Abu Dhabi, biedt Sharjah een intiemer beeld van het stadsleven in de Golf. De openbare gebouwen – elk ontworpen in Omajjadische en Abbasidische stijl door de heerser, die zelf een gediplomeerd architect is – bieden een consistente esthetiek die geworteld is in de regionale traditie. Arabisch en Engels delen de uithangborden; Zuid-Aziatische, Russische en andere talen vullen de cafés en markten.

Voor bezoekers die islamitische kunst en architectuur willen aanschouwen zonder de schijn van een geglobaliseerd spektakel, biedt Sharjah zowel een kijkje in het verleden van de regio als een platform voor hedendaagse expressie. De parken en waterkanten zijn geschikt voor gezinnen; de musea en festivals zijn geschikt voor wetenschappers en dromers. Hier komen handel en natuurbehoud, industrie en introspectie samen in een stad die haar succes niet alleen afmeet aan economische cijfers, maar ook aan het behoud van de herinnering. Zo blijft Sharjah voortbestaan ​​als een plek waar het ritme van erfgoed de ambities van morgen vormgeeft.