Langkawi

Langkawi ligt voor de noordwestkust van het Maleisische schiereiland, waar de stromingen van de Straat van Malakka tegen een keten van negenennegentig eilanden – plus vijf getijdeneilandjes – aanspoelen, die zich zo'n dertig kilometer vanaf de kust van Kedah uitstrekt. Deze archipel, die bestuurlijk gezien deel uitmaakt van Kedah en Kuah als grootste stad heeft, neemt een strategische en legendarische positie in. Haar aantrekkingskracht komt voort uit de witte zandstranden, dichte bossen en kalksteenruggen; maar onder dat tropische laagje schuilt een tapijt geweven van mythe, commerciële ambitie en geopolitieke onrust.

Vanaf het begin lag Langkawi aan de rand van het rijk van het sultanaat van Kedah, als een schildwacht die peperroutes en zoutwaterkanalen bewaakte. Volgens de lokale overlevering heerste er een kolossale slang – simpelweg bekend als de bewaker – over deze eilanden. Wanneer een nieuwe heerser in Kedah aan de macht kwam of wanneer legers oprukten, werd een maagdelijke dochter geofferd om de gunst van de slang te winnen. Zulke rituelen getuigen van de diepe bezorgdheid van de hoven op het vasteland over een veilige doorgang door dit afgelegen gebied.

Historische documenten gaven de eilanden voor het eerst hun naam in de veertiende eeuw. De Yuan-reiziger Wang Dayuan transcribeerde de Maleise toponiemen in Chinese karakters als Lóngyápútí (龍牙菩提), en kaarten getekend door de Ming-navigator Zheng He gaven diezelfde kusten de nieuwe naam Lóngyájiāoyǐ (龍牙交椅). Voor negentiende-eeuwse Atjehse handelaren heette de archipel Pulau Lada – 'Pepereiland' – een passende benaming, aangezien peper van Langkawi zijn weg vond naar keukens en hoven in heel Zuidoost-Azië. In 1691 vroeg de Franse generaal Augustin de Beaulieu hier zowel vracht als concessie aan, maar hij had alleen een vergunning nodig van de erfgenaam van Kedah in Perlis voordat hij ook maar één zak peper kon kopen.

Onder de handelsbetrekkingen lagen aanhoudende spanningen. Eeuwenlang bewoonden de Austronesische Orang Laut en opeenvolgende Maleise kolonisten een land waarvan men dacht dat het door een vloek was getekend. Aan het einde van de achttiende eeuw werd een jonge vrouw genaamd Mahsuri beschuldigd van overspel en geëxecuteerd. Met haar laatste adem sprak ze een zeven generaties lange vloek uit over het eiland. In 1821 vond de eerste ramp plaats toen Siams troepen Kedah binnenvielen. Panische eilandbewoners verwoestten de graanschuur bij Padang Matsirat om de indringers geen proviand te kunnen bieden, maar in mei 1822 was Langkawi in Siamese handen. De opperhoofden werden gedood, veel inwoners werden tot slaaf gemaakt of verspreid, en de bevolking – ooit tussen de drie- en vijfduizend – was teruggebracht tot een fractie van haar vroegere omvang.

Na vijftien jaar buitenlandse heerschappij kreeg de sultan van Kedah in 1841 toestemming om zijn zetel weer in te nemen, en de eilanden bevolkten zich geleidelijk. De Orang Laut, die tijdens het beleg waren gevlucht, keerden echter nooit terug. In 1909 verdeelden Britse en Siamese onderhandelaars hun invloed onder het Anglo-Siamese Verdrag, waarbij Langkawi werd toegewezen aan Brits-Maleisië, terwijl de zeegrens het kanaal tussen Tarutao en de archipel doorsneed. Een uitbraak van piraterij tijdens de Tweede Wereldoorlog dwong Britse expedities (1945-1946) om piratenparadijzen op Langkawi en het naburige Tarutao te vernietigen; daarna gingen de eilanden in 1957 over naar het onafhankelijke Maleisië.

Drie decennia lang bleef Langkawi grotendeels onaangetast door modern toerisme – de mangrovebossen, glooiende heuvels en duinen waren vooral bekend bij avonturiers die hun toevlucht zochten in drukke havens. In 1986 riep premier Mahathir Mohamad het eiland echter uit tot belastingvrije zone en nam hij persoonlijk de planning ervan op zich. Wegen, kades en resorts volgden; in 2012 kwamen er jaarlijks meer dan drie miljoen bezoekers. Volgens de legende verdween Mahsuri's vloek eindelijk toen een afstammeling van de zevende generatie in Phuket werd geboren, waardoor de eilanden werden bevrijd van eeuwenlange tegenspoed.

Fysiek gezien is tweederde van het hoofdeiland bedekt met groene heuvels en beboste bergen, afgewisseld met kalksteenformaties en kilometerslange alluviale vlaktes langs de kust. De Machinchang-formatie, zichtbaar bij Teluk Datai, vertegenwoordigt de oudste geologische lagen in Zuidoost-Azië. Deze Cambrische rotsen – meer dan een half miljard jaar oud – bestaan ​​uit kwartsiet met daarbovenop schalie en moddersteen en ontstonden hier lang voordat het schiereiland Maleisië zelf vorm kreeg. Hun ruige kliffen en gegroefde bergkammen vormen de ruggengraat van het Machinchang Cambrian Geoforest Park, een van de drie zones die in juni 2007 de status van UNESCO Geopark kregen.

Het klimaat van Langkawi wordt gekenmerkt door de tropische moesson: een korte periode van relatieve droogte van december tot en met februari maakt plaats voor een langdurig regenseizoen van maart tot en met november. De jaarlijkse neerslag bedraagt ​​meer dan 2400 mm, met september vaak meer dan een halve meter regen. Waar rivieren onder dichte mangrovebossen stromen, zorgt de wisselwerking tussen de getijden voor de instandhouding van krokodillen, otters en een scala aan vogelsoorten, terwijl de karsttorens van het Kilim Karst Geoforest Park vleermuiskolonies in hun gapende grotten herbergen.

Slechts vier van de negenennegentig eilanden zijn bewoond: het hoofdeiland (Pulau Langkawi), Tuba, Rebak en Dayang Bunting. Samen herbergen ze ongeveer 99.000 zielen – zo'n 65.000 op Pulau Langkawi zelf – van wie negentig procent zich als Maleis identificeert. De rest bestaat uit Chinezen, Indiërs en Thai. De islam heeft de overhand onder etnische Maleiers, terwijl het hindoeïsme, boeddhisme en christendom ook een bescheiden aanhang hebben. Maleis is de officiële taal; Engels wordt wijdverbreid gesproken; een lokaal Kedah-Maleis dialect, naast Chinese, Tamil en Siamese varianten, leeft nog steeds in enclaves in het district.

Binnen het Geopark domineren drie gebieden de bezoekerskaart. In Machinchang staan ​​de oude kwartsietformaties als stille getuigen van de dageraad van het leven. De Kilim-wetlands beslaan zo'n tien kilometer aan kronkelende estuaria, kalkstenen kliffen bedekt met varens en holtes waar gierzwaluwen rondvliegen en varanen zich koesteren in de zon. Ten zuiden ligt Dayang Bunting, 'het Eiland van de Zwangere Maagd', waar een zoetwatermeer een karstbekken vult waarvan gezegd wordt dat het vruchtbaarheid schenkt aan degenen die binnen de oevers zwemmen.

De Langkawi-kabelbaan, die boven de westelijke kustvlakte uittorent, brengt gasten van het in Edwardiaanse stijl gebouwde paviljoen van het Oriental Village naar de top van Gunung Mat Chinchang. Op 708 meter hoogte biedt deze piek panorama's over eilanden en zee; een gebogen Sky Bridge, in februari 2015 heropend na een grondige renovatie, overspant twee bergkammen. Vlakbij biedt de schuine SkyGlide-lift een gemakkelijkere oversteek voor mensen die minder van hoogte houden.

Elk strand langs de rand van Langkawi heeft zijn eigen karakter. Pantai Cenang, op de zuidwestelijke punt, trekt de grootste menigten met zijn twee kilometer lange strook licht zand en restaurants aan het strand, terwijl Pantai Tengah, direct ten zuiden ervan, een meer ingetogen tegenhanger biedt. Pantai Kok, twaalf kilometer naar het noorden, blijft relatief ongerept, onderbroken door de haven van Telaga en het beginpunt van de route naar de waterval van Telaga Tujuh. Aan het noordelijke uiteinde opent Tanjung Rhu zich naar afgelegen baaien en kalksteengrotten, verscholen in wirwar van mangrovebossen – hoewel een groot deel van de kustlijn op het terrein van een privéresort ligt.

Andere kustbaaien richten zich op meer specifieke smaken: de exclusieve resorts van Datai Bay liggen in een afgelegen inham; de rotsachtige randen van Burau Bay herbergen trekvogels op de eilanden voor de kust; Pantai Pasir Hitam dankt zijn gestreepte zand aan tin- en ijzerertsafzettingen; en de kleine halve maan van Pantai Pasir Tengkorak roept grimmige verhalen op over lichamen die door achttiende-eeuwse piraten aan land zijn gespoeld. Landinwaarts stort de Durian Perangin-waterval zich door gelaagde poelen in de schaduw van regenwoud, vernoemd naar de durianbomen die langs de oevers staan.

De belastingvrije status van Langkawi geldt ook voor alcohol, waardoor het aanzienlijk betaalbaarder is dan het vasteland van Maleisië. Hoewel praktiserende moslims zich onthouden van alcohol, kunnen bezoekers sterke drank en bier kopen met flinke kortingen – tot wel de helft van de prijs in de outlets van Kuala Lumpur International Airport. Winkeliers hanteren prijzen op basis van volume: bijvoorbeeld literflessen van bekende wodka's en whisky's kosten vaak tussen de RM35 en RM70; blikjes bier van 330 ml kosten soms maar RM2,30. Om de harmonie in de gemeenschap te bewaren, wordt toeristen aangeraden rustig te consumeren en zich niet te storen in de buurt van gebedshuizen of woningen.

Ondanks deze voordelen blijft Langkawi vooral een toevluchtsoord voor gezinnen en stellen. Backpackers die op zoek zijn naar een bruisend nachtleven, zullen de sfeer op het eiland wellicht wat ingetogen vinden; bars en nachtclubs bruisen meestal alleen in het hoogseizoen, en weinig gelegenheden houden het hele jaar door veel mensen vast. Maar voor wie waarde hecht aan rustige stranden, een groen binnenland en een zekere mate van gemak – luchthavenverbindingen naar Kuala Lumpur, Singapore, Penang en Subang – biedt Langkawi een aantrekkelijk contrast met zijn luidruchtige Thaise buren.

Tegenwoordig is Langkawi zowel een relikwie als een vakantieoord: een plek waar millennia-oude rotsen hedendaagse villa's ontmoeten, waar met zout besprenkelde mangroven verhalen over oeroude slangen en koninklijke offers herbergen, en waar de erfenis van Mahsuri's vloek eindelijk bezwijkt voor het ritme van het moderne toerisme. Het is in deze verstrengeling van legende, geschiedenis en landschap dat het unieke karakter ervan naar voren komt – minder een kunstmatig paradijs dan een door de tijd gevormd eiland, dat zich voortdurend verheft op het kruispunt van mythe en realiteit.