Kusatsu

Kusatsu, gelegen te midden van beboste hellingen van de prefectuur Gunma op ongeveer twaalfhonderd meter boven zeeniveau, beslaat een bekken omringd door vulkanen: de nog steeds actieve Kusatsu-Shirane (2160 m) in het westen en zijn slapende buren, Mount Motoshirane (2171 m) en Mount Tengu (1385 m). Met een oppervlakte van zo'n 250 km² en nauwelijks meer dan zesduizend inwoners, draait het compacte centrum van de stad om de Yubatake – het "heetwaterveld" – waar elke minuut zo'n vierendertigduizend liter zwavelhoudend, zuur bronwater doorheen borrelt. Voorbij de houten kanalen van de Yubatake stijgt het terrein van Kusatsu snel op in paden, kratermeren en watervallen, die zowel de grimmige rust van winterse sneeuw als de levendige bloei van alpenflora bieden.

De hoogte van Kusatsu zorgt voor een klimaat met opvallende contrasten. De zomers blijven mild, met temperaturen rond de 23,7 °C in augustus, terwijl de winters gemiddeld –1,4 °C in januari zijn, met zware sneeuwval die de straten bedekt die niet alleen door ploegen, maar ook door omgeleide onsen zijn vrijgemaakt. De jaarlijkse neerslag bedraagt ​​ongeveer 1711 mm, met september als de natste maand. Naaldbossen vermengen zich met Japanse lijsterbes en rododendron, en de valleibodem houdt warmte vast uit ondergrondse kloven – een samenspel van vuur en ijs dat al lang bezoekers aantrekt op zoek naar verkoeling en verfrissing.

Volgens de lokale overlevering dateren de bronnen van Kusatsu uit de tweede eeuw en worden hun ontdekking toegeschreven aan de legendarische krijger Yamato Takeru of ascetische monniken. Hoewel er weinig documentatie is van vóór het einde van de twaalfde eeuw, beweert de overlevering dat Minamoto no Yoritomo hier in 1193 pauzeerde om te baden in wat nu Yoritomo‑gū heet. De Kōsenji-tempel, gebouwd rond 1200, markeert de vroegst bevestigde instelling in de nederzetting die rond het stomende water zou ontstaan.

Tegen het einde van de zestiende eeuw zochten gewonde samoerai de baden van Kusatsu op, en in 1595 raadde Toyotomi Hideyoshi zelf de bronnen aan om te wedijveren met heer Tokugawa Ieyasu. Tijdens de Edo-periode, en vooral de laatste decennia, steeg de reputatie van Kusatsu enorm: bezoekers stroomden toe om aandoeningen te behandelen, variërend van gewrichtspijn tot chronische spijsverteringsstoornissen. De legende verhaalt dat de achtste shōgun, Tokugawa Yoshimune, onsenwater naar het kasteel van Edo liet leiden. Een gezegde uit die tijd, "Kusatsu sengen Edo gamae" – "duizend winkels, die wedijveren met Edo" – getuigt van de bloeiende economie van de stad.

Een verwoestende brand in 1869 verwoestte een groot deel van Kusatsu. De wederopbouw verliep snel, maar liet veel stadsbewoners achter met een zware schuldenlast. In de daaropvolgende decennia gingen ryokans en kleine ondernemingen failliet, waardoor voormalige seizoensbewoners – die er ooit aan gewend waren om elke winter naar hun huizen in het laagland terug te keren – gedwongen werden om het hele jaar te blijven. De moderne gemeente ontstond in 1889, waardoor Kusatsu werd samengevoegd met naburige gehuchten; tegen 1900 kreeg het kerndorp de status van stad. Buitenlandse wetenschappers en artsen, met name de Duitse internist Erwin Bälz, arriveerden om de bronnen te bestuderen. Bälz' onderzoek naar hun bacteriedodende en herstellende eigenschappen introduceerde westerse medische protocollen en droeg bij aan de standaardisatie van badpraktijken in Japanse klinieken.

Het vroege Taishō-tijdperk bracht voorzieningen die verder gingen dan alleen de baden. In 1914 richtten lokale enthousiastelingen een skiclub op; twee jaar later stichtte Mary Cornwall Legh, een Britse missionaris, de St. Barnabas' Mission om inwoners te verzorgen die aan de ziekte van Hansen leden. Haar kerk en het aangrenzende park getuigen nog steeds van haar werk. In 1926 werd een smalspoorlijn geopend die Kusatsu en het nabijgelegen Karuizawa met elkaar verbond, en in 1948 beklom de eerste Japanse skilift Mount Tengu. Hoewel het St. Barnabas' Hospital in 1941 plaatsmaakte voor het door de overheid gerunde Kuryu Rakusen-en Sanatorium, leeft de erfenis van Cornwall Legh voort in gedenktekens en plaatsnamen.

Toerisme is goed voor ongeveer negentig procent van de lokale werkgelegenheid, maar de afgelopen jaren is het maatschappelijk leven in Kusatsu verstoord door een spraakmakend conflict. In 2020 beschuldigde gemeenteraadslid Shoko Arai burgemeester Nobutada Kuroiwa van aanranding; er volgden herroepingsverkiezingen. De daaropvolgende rechtszaken, waaronder Arai's eigen aanklacht wegens valse aangifte, resulteerden in een uitspraak van de rechtbank in januari 2024, waarin geen bewijs van seksuele activiteit werd gevonden en Arai werd veroordeeld tot schadevergoeding. De gebeurtenis legde de spanningen bloot tussen traditie, reputatie en de rechten van vrouwen in kleine Japanse steden.

Meer dan honderd individuele bronnen omringen Kusatsu, maar geen enkele kan tippen aan de Yubatake qua volume: vijfduizend liter water per minuut stroomt eruit met een temperatuur van zeventig graden Celsius. Terwijl het water over de rotswanden stroomt, vormt de minerale "bloem" (yu no hana) afzettingen die worden verzameld en verkocht als een korrelig souvenir, waarmee de onsenomstandigheden thuis kunnen worden nagebootst. Naast de Yubatake ligt Netsu no yu, met water dat te heet is voor directe onderdompeling; hier koelt het eeuwenoude yumomi-ritueel de bron af met houten planken, begeleid door zang en dans. Ōtaki no yu, het "grote watervalbad", biedt binnen- en buitenzwembaden onder een houten dak, terwijl het 500 m² grote openluchtrotenburo van Sainokawara Park meer dan honderd gasten tegelijk kan ontvangen. Moderne complexen zoals Therme Therme combineren Duitse spaconcepten met lokale tradities, en het Bälz Onsen Center ligt op een plateau met uitzicht op verre bergtoppen - een favoriet onder skiërs na een dag op de piste.

Boven de stad vormen kratermeren en watervallen de wandelroutes. Yugama, op 2100 meter boven de berg Shirane, vertoont een zuur, smaragdgroen oppervlak; het nabijgelegen Yumiike – het "boogmeer" – ligt op 2000 meter hoogte en heeft kristalhelder water. Watervallen zoals Ōsen no taki en Jōfu no taki storten zich door cederbossen. Wilde bloemen bedekken de alpenweiden: hazenstaartpluis (Watasuge), Japanse lijsterbes (Nanakamado), verschillende soorten rododendron, blauwe gentiaan (Ezorindō) en de tere Dicentra peregrina. Een bezoekerscentrum in het Sainokawara Park geeft informatie over deze soorten en de vulkanische krachten die hen in stand houden.

De kalender van Kusatsu weerspiegelt zowel boeddhistische gebruiken als lokale overleveringen. Begin mei tekenen kinderen een olifantenpop door de Yubatake om Boeddha's geboortedag te vieren. Op 1 juni vindt het IJsgrottenfestival plaats, waar thee getrokken van eeuwenoud gletsjerijs ziektes zou afweren. Het Onsen-dankbaarheidsfestival vindt plaats gedurende de dagen van begin augustus: gekostumeerde begeleiders spelen de afdaling en beklimming van de onsengod in de Kōsenji-tempel uit, waarmee symbolisch de welwillendheid van de bronnen wordt hernieuwd. Eind augustus vindt er een internationale kamermuziekbijeenkomst plaats, die vaak wordt bijgewoond door leden van het keizerlijk hof. Seizoensgebonden evenementen variëren van fietsraces en sneeuwwandwandelingen tot voetbalwedstrijden en skischoolshows.

Kusatsu heeft geen plaatselijke middelbare school, maar wel een basisschool en een middelbare school, terwijl het professionele voetbalteam, Thespakusatsu Gunma, thuiswedstrijden speelt in Maebashi. Sinds de oprichting van de skiclub in 1914 heeft het wintertoerisme zowel de lokale competities als internationale wedstrijden aangewakkerd. Het skigebied op de bergen Tengu en Shirane biedt nu tien routes met acht kilometer afdaling, bediend door een dozijn liften.

Ongebruikelijk genoeg heeft Kusatsu geen eigen treinstation. Bezoekers stappen uit bij Naganohara-Kusatsuguchi op de JR Agatsuma-lijn en reizen verder met de bus of shuttle. Twee ochtendtreinen met beperkte sneltreinverbinding verbinden de stad in ongeveer twee uur en twintig minuten rechtstreeks met Ueno in Tokio; op andere tijdstippen stappen reizigers over via Takasaki of Karuizawa. Een lokale bus verbindt de Yubatake, grote hotels en de terminal voor slechts ¥100, terwijl veel hotels gratis shuttles aanbieden.

Naast onsenproducten zoals yu no hana, weerspiegelen de zoetigheden van Kusatsu de landbouw van het hoogland. Amanattō – met suiker gekonfijte bonen – is afhankelijk van variëteiten die boven de zevenhonderd meter gedijen. Manjū, gestoomde gebakjes gevuld met azukipasta, dragen vaak een vage geur van zwavel. In souvenirwinkels treffen bezoekers zowel kitscherige Duitse waren als Japans handwerk aan, een bewijs van de eeuwenlange dialoog tussen Oost en West in de stad.

Met zijn mix van elementaire krachten – vulkanische hitte, door naaldbomen beschaduwde valleien, warm water en koude lucht – presenteert Kusatsu een uniek landschap, waar gemeenschap en handel verweven zijn met rituelen en reputatie. Hoewel de economie draait op toerisme, bewaart de stad verschillende historische lagen: van Yoritomo's zetel in Yubatake tot de moderne geschillen over burgerlijk gedrag; van het herstel van de samoerai tot de mechanisatie van skiliften. In elke dampende poel en festivaloptocht draagt ​​Kusatsu zijn verleden lichtjes met zich mee, zelfs al leunt het op dat erfgoed voor zijn levensonderhoud en identiteit.