Guangzhou

Guangzhou, in vroegere eeuwen bekend als Kanton of Kwangchow, ligt aan de Parelrivier, ongeveer 120 km ten noordwesten van Hongkong en 145 km ten noorden van Macau. De stad bestaat al meer dan 2200 jaar. Van een nederzetting aan de oever van de rivier nabij de Baiyun-berg ontwikkelde de stad zich tot een belangrijk eindpunt van de Zijderoute. Halverwege de 19e eeuw veroverden Britse troepen Guangzhou tijdens de Eerste Opiumoorlog. De Conventie van Chuenpi in 1841 en het daaropvolgende Verdrag van Nanking brachten Hongkong onder Brits bestuur, waarmee een einde kwam aan Guangzhous monopolie op de handel met Zuid-China, maar de stad wel haar rol als belangrijkste handelscentrum behield.

Guangzhou, gelegen in het hart van de Greater Bay Area van Guangdong, Hongkong en Macau – met zo'n 70 miljoen inwoners – maakt deel uit van 's werelds dichtstbevolkte stedelijke cluster. Bestuurlijk heeft het de status van subprovincie en behoort het tot de negen nationale centrale steden van China. De gemeentegrens beslaat ongeveer 7434 km² aan beide oevers van de Parelrivier, van 112° 57′ tot 114° 03′ OL en van 22° 26′ tot 23° 56′ NB. Laaglanden nabij de rivier maken noordoostwaarts plaats voor bergen, waarvan de hoogste, de Tiantang Peak, 1210 m boven zeeniveau uitsteekt. Ooit lagen er getijdenmoerassen langs de monding, maar een groot deel van dit gebied wordt nu gebruikt voor landbouw. ​​Lokale autoriteiten noemen de Baiyun-berg de "long" van Guangzhou, wat zijn rol in de stedelijke ecologie onderstreept.

Bij de volkstelling van 2020 bereikte de geregistreerde bevolking 18,68 miljoen, een stijging van 47 procent ten opzichte van 2010; 16,49 miljoen woonden in de negen centrale districten. Een "zwevende" migrantengemeenschap, aangetrokken door de regionale vraag naar arbeidskrachten, telde ooit zo'n 10 miljoen inwoners. In 2008 vormden migranten uit andere Chinese provincies 40 procent van de stadsbewoners, terwijl inwoners van Sub-Saharaans Afrika na de Aziatische financiële crisis van 1997-1998 in aanzienlijke aantallen arriveerden. Han-Chinezen vormen de overgrote meerderheid. Kantonees blijft de moedertaal van ongeveer de helft van de bevolking, hoewel het Mandarijngebruik is toegenomen, vooral onder jongere inwoners; onderzoeken wijzen uit dat in 2018 bijna 90 procent van de lokale jongeren vloeiend Kantonees sprak.

Het klimaat van Guangzhou valt in de categorie vochtig subtropisch. Moessonregens teisteren de stad van april tot en met september, met een jaarlijkse neerslag van meer dan 1950 mm. De gemiddelde temperaturen variëren van 13,8 °C in januari tot 28,9 °C in juli, met een jaarlijks gemiddelde van 22,4 °C. De relatieve luchtvochtigheid schommelt rond de 76 procent. Met slechts ongeveer 1559 uur zonneschijn per jaar – aanzienlijk minder dan in buurlanden Shenzhen of Hongkong – kent Guangzhou de helderste hemel in oktober, wanneer de mogelijke zonneschijn 51 procent bereikt. De laatste officiële sneeuwval vond plaats op 24 januari 2016, de eerste in 87 jaar. De laagste temperaturen dalen tot 0 °C, terwijl de maximumtemperaturen boven de 39 °C zijn gestegen.

De economische output bereikte RMB 2.823 miljard (USD 444,4 miljard) in 2021, waarmee Guangzhou op de tweede plaats staat in Zuid-Centraal China, na Shenzhen. Het bbp per hoofd van de bevolking bedroeg RMB 151.162 (USD 23.794). Oxford Economics voorspelt dat de stad in 2035 tot de top tien van de wereld behoort qua nominaal bbp, met een inkomen per hoofd van de bevolking dat in 2030 de USD 42.000 zal overschrijden. De lokale vastgoedmarkt behoort tot de duurste van China. Guangzhous status als financieel centrum is terug te vinden in wereldwijde indices: de stad stond op de 21e plaats in de Global Financial Centres Index van 2020 en staat samen met San Francisco en Stockholm in de Alpha (wereldwijde eerstelijns) categorie. Ook onderzoek en ontwikkeling floreren: Guangzhou staat wereldwijd op de achtste plaats en in de regio Azië-Pacific op het gebied van R&D op de vierde plaats, met grote universiteiten zoals Sun Yat-sen, die is aangewezen als "Double First-Class".

Vakbeurzen verankeren de moderne handel. De Chinese Import- en Exportbeurs – beter bekend als de Kantonbeurs – dateert uit het voorjaar van 1957. Met twee jaarlijkse sessies tot de 103e editie en drie fasen vanaf de 104e editie, vindt de beurs plaats in het Guangzhou International Convention and Exhibition Center in Pazhou, verbonden door meerdere metro- en tramlijnen. De luchthaven van Guangzhou, Baiyun International, was in 2020 kortstondig de grootste in het wereldwijde passagiersvervoer te midden van de pandemiebeperkingen; het verwerkte tientallen miljoenen reizigers via drie landingsbanen en twee terminals, met plannen voor uitbreiding. Hogesnelheidslijnen lopen noordwaarts naar Beijing en oostwaarts naar Shenzhen, terwijl intercityverbindingen aansluiten op Zhuhai, Foshan en verder. De metro van de stad, geopend in 1997, omvat nu zestien lijnen met een totale lengte van 652 km. Het Bus Rapid Transit-systeem, dat in 2010 werd geïntroduceerd langs de Zhongshan Road, registreert ongeveer een miljoen passagiersritten per dag, met een piekcapaciteit van bijna 26.900 pphpd. Daarmee is het alleen het tweede grootste systeem na Bogota's TransMilenio.

De industriële basis van Guangzhou omvat productie, mineralen en energie. Binnen de gemeentegrenzen liggen 820 ertsvelden met graniet, kalksteen, keramische klei, albiet, marmer en geothermisch water. Rivieren en waterwegen beslaan 10 procent van het landoppervlak en dragen bij aan het behoud van zowel het landschap als de lokale ecologie. Groene stadsplanning heeft de lucht- en watervervuiling in het verleden verminderd, waardoor de stad tot de meest leefbare van China behoort.

Het culturele leven weerspiegelt het Kantonese erfgoed – de taal, keuken en opera vormen een regionale kern – maar omarmt ook diversiteit. Westerse klassieke muziek vindt een podium in het Operahuis van Guangzhou; Cantopop en lokale symfonie combineren traditie met moderniteit. In wijken zoals Xiguan herinneren smalle straatjes aan de indeling van de ommuurde stad vóór de sloop begin 20e eeuw. Hakka-gemeenschappen in Zengcheng behouden hun eigen culinaire en taalkundige gebruiken, zoals blijkt uit gerechten zoals Zhengguo wonton en geroosterde kip uit Paitan.

De religieuze architectuur telde ooit meer dan 124 tempels. Tegenwoordig beheren boeddhistische en taoïstische verenigingen de gebedsruimten, terwijl een historische joodse gemeenschap en verschillende christelijke gemeenten gebedshuizen beheren. Openbare parken en gerestaureerde koloniale gebouwen, met name op het eiland Shamian, bieden rust te midden van wolkenkrabbers in Zhujiang New Town – een zakendistrict waarvan de skyline, verlicht door de weerspiegeling van de Parelrivier, als een visueel symbool dient.

Guangzhou was gastheer van de Aziatische Spelen en Para Games in 2010 en organiseerde wedstrijden tijdens het WK basketbal in 2019. Met 65 buitenlandse consulaten staat de stad op de derde plaats in China, na Peking en Shanghai. In 2020 stonden de miljardairs op de vijfde plaats in het land. Lokale autoriteiten hebben acht vergezichten aangewezen – de "Acht Uitzichten op Ram City" – van rivieroevers en parken tot erfgoedhallen, die zowel inwoners als bezoekers trekken.

Gedurende twee millennia heeft Guangzhou zijn rol als toegangspoort behouden: eerst via zeeroutes, later via spoor en lucht. Tegenwoordig combineert de stad commerciële kracht met culturele diepgang en herbergt ze een bevolking van bijna 19 miljoen inwoners binnen haar metropoolgrenzen. De waterwegen bepalen nog steeds het dagelijks leven, terwijl de ooit smalle straten breder zijn geworden om plaats te bieden aan trams en moderne lanen. Door de combinatie van geschiedenis en groei is Guangzhou een voorbeeld van een duurzame band tussen China's verleden en zijn wereldwijde heden.