Γεκατερίνμπουργκ

Το Αικατερινούπολη, που βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Ισέτ, στο ανατολικό άκρο των Ουραλίων Ορέων, αποτελεί την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας και το διοικητικό κέντρο της περιφέρειας Σβερντλόφσκ και της Ομοσπονδιακής Περιφέρειας των Ουραλίων. Με έκταση 1.111 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 1.544.376 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2021, κατέχει στρατηγική θέση μεταξύ Ευρώπης και Σιβηρίας. Ιδρύθηκε το 1723 και μετονομάστηκε για λίγο σε Σβερντλόφσκ από το 1924 έως το 1991, η πόλη είναι ταυτόχρονα βιομηχανική δύναμη και πολιτιστικός κόμβος, με τον ορίζοντα της να διακόπτεται πλέον από σύγχρονους ουρανοξύστες και τους δρόμους της να χαρακτηρίζονται από εντυπωσιακή κονστρουκτιβιστική αρχιτεκτονική.

Το Αικατερινούπολη ιδρύθηκε με διάταγμα του Αυτοκράτορα Πέτρου του Μεγάλου στις 18 Νοεμβρίου 1723, ονομαζόμενο από τη σύζυγό του, Αυτοκράτειρα Αικατερίνη Α΄. Από την ίδρυσή του, χρησίμευσε ως η πρωτεύουσα των μεταλλείων της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, εκμεταλλευόμενη τα πλούσια μεταλλεύματα των Ουραλίων και λειτουργώντας ως ζωτικός κρίκος στη Σιβηρική Οδό που εγκαινίασε η Μεγάλη Αικατερίνη το 1781. Αυτή η οδός μετέτρεψε την πόλη σε πύλη για ταξιδιώτες και αγαθά με προορισμό την απέραντη άγρια ​​φύση της Σιβηρίας. Στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, το Αικατερινούπολη αναδείχθηκε σε κέντρο κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών, ένα ορμητήριο για επαναστατικά κινήματα που θα διαμόρφωναν την πορεία της ρωσικής ιστορίας. Μετά την Μπολσεβίκικη Επανάσταση, η πόλη μετονομάστηκε σε Σβερντλόφσκ προς τιμήν του Γιακόφ Σβερντλόφ, αντανακλώντας τον νέο της ρόλο ως διοικητικό και βιομηχανικό κέντρο υπό το σοβιετικό καθεστώς. Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ανέκτησε το ιστορικό της όνομα στις 23 Σεπτεμβρίου 1991.

Τοποθετημένο στο βορειοανατολικό άκρο της Ευρώπης, το Αικατερινούπολη καταλαμβάνει δασώδεις λόφους που υποχωρούν στις απαλές πλαγιές των Ουραλίων. Ο ποταμός Ισέτ διασχίζει τον αστικό ιστό, ρέοντας από τα βουνά προς τον Τομπόλ. Εντός των ορίων του βρίσκονται δύο λίμνες, η Σουβάκις και η Σαρτάς, ενώ οι κοντινές δεξαμενές και οι λίμνες υποστηρίζουν τόσο την αναψυχή όσο και τη διαχείριση των υδάτων. Το υγρό ηπειρωτικό κλίμα της πόλης αποδίδει έντονα έντονες εποχές. Οι χειμώνες μπορεί να πέσουν στους -40°C υπό αρκτικές διεισδύσεις, στη συνέχεια να ανέβουν πάνω από το μηδέν κατά τη διάρκεια ξαφνικών λιωσίματος, ενώ οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες μπορούν να κυμαίνονται από ελαφρούς παγετούς σε μέγιστες θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τους 35°C καθώς οι θερμές αέριες μάζες προελαύνουν από την Κεντρική Ασία. Αυτές οι δραματικές διακυμάνσεις υπογραμμίζουν τη θέση της πόλης στο σταυροδρόμι αντιθετικών ρευμάτων αέρα.

Η δημογραφική ανάπτυξη συνοδεύει την αναπτυσσόμενη οικονομία της Αικατερινούπολης. Μεταξύ 2010 και 2021, ο πληθυσμός της αυξήθηκε κατά σχεδόν 15%, αντανακλώντας τόσο την εσωτερική μετανάστευση όσο και τη φυσική αύξηση. Η πόλη εκτείνεται πέρα ​​από τα επίσημα όριά της σε ένα αστικό συγκρότημα περίπου 2,2 εκατομμυρίων κατοίκων. Αυτή η επέκταση συμπίπτει με μια κατασκευαστική έκρηξη που έχει παράγει περισσότερους από είκοσι ουρανοξύστες, συμπεριλαμβανομένου του Πύργου Iset, ο οποίος με ύψος 209 μέτρα είναι το ψηλότερο κτίριο στα Ουράλια.

Με βάση την οικονομική παραγωγή, η Αικατερινούπολη κατατάσσεται τρίτη μεταξύ των ρωσικών πόλεων, ξεπερνούμενη μόνο από τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη. Ο παγκόσμιος δείκτης City-600 της McKinsey την κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων αστικών οικονομιών στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας το 60% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Με ακαθάριστο αστικό προϊόν 898 δισεκατομμυρίων ρούβλια το 2015 και ακαθάριστο μητροπολιτικό προϊόν που υπερβαίνει τα 50 δισεκατομμύρια διεθνή δολάρια, έχει εδραιώσει τη θέση της ως οικονομικός και βιομηχανικός κόμβος.

Τα οικονομικά θεμέλια της πόλης στηρίζονται στη βαριά βιομηχανία, τα μεταλλουργικά εργοστάσια και τις αμυντικές επιχειρήσεις που χρονολογούνται από την ακμή της Σοβιετικής Ένωσης. Στην εποχή πριν από το 1991, το Σβερντλόφσκ αντλούσε το 90% της δραστηριότητάς του από τη μεταποίηση, εκ των οποίων τα τρία τέταρτα υποστήριζαν την στρατιωτική παραγωγή. Από τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς της δεκαετίας του 1990, η βιομηχανική διαφοροποίηση έχει προχωρήσει, προσελκύοντας επενδύσεις στην τεχνολογία, την εφοδιαστική και τις επιχειρηματικές υπηρεσίες. Η έδρα της Κεντρικής Στρατιωτικής Περιφέρειας και το Παράρτημα Ουραλίων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών υπογραμμίζουν τον διττό ρόλο του Αικατερινούπολη ως στρατηγικού και πνευματικού κέντρου.

Ο τουρισμός έχει συμβάλει σημαντικά στο προφίλ της πόλης. Χαρακτηρισμένη ως ένας από τους πέντε κορυφαίους προορισμούς της Ρωσίας στον Δείκτη Πόλεων Παγκόσμιων Προορισμών του 2015, υποδέχτηκε 2,1 εκατομμύρια εισερχόμενους επισκέπτες εκείνο το έτος. Η μετατόπιση από τον επαγγελματικό στον τουρισμό αναψυχής είναι εμφανής: ενώ οι επαγγελματίες ταξιδιώτες κάποτε αποτελούσαν το 80% των αφίξεων, μέχρι το 2015 αντιπροσώπευαν μόνο το 67%. Οι επισκέπτες φτάνουν για να εξερευνήσουν τοποθεσίες που σχετίζονται με τον τελευταίο Ρώσο τσάρο, για να παρακολουθήσουν την παράδοση της γεωλογίας και της λαογραφίας των Ουραλίων του Μπαζόφ και για να συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις που κυμαίνονται από τις συνόδους κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης το 2008-09 έως τη διεθνή έκθεση Innoprom. Ως πόλη που διοργάνωσε το Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA 2018, το Αικατερινούπολη παρουσίασε το σύγχρονο στάδιό του δίπλα σε ιστορικά ορόσημα.

Ένα ολοκληρωμένο δίκτυο μεταφορών υποστηρίζει τόσο το εμπόριο όσο και τον τουρισμό. Έξι ομοσπονδιακοί αυτοκινητόδρομοι και επτά μεγάλες σιδηροδρομικές γραμμές συγκλίνουν εδώ, καθιστώντας την τον τρίτο μεγαλύτερο κόμβο μεταφορών της Ρωσίας μετά τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη. Ο κόμβος της Αικατερινούπολης αποτελεί μέρος του Υπερσιβηρικού Σιδηροδρόμου, συνδέοντας τη δυτική Ευρώπη με την ανατολική περιοχή του Ειρηνικού. Το Διεθνές Αεροδρόμιο Κόλτσοβο εξυπηρετεί πάνω από πέντε εκατομμύρια επιβάτες ετησίως, ενώ ένα δευτερεύον αεροδρόμιο στο Αραμίλ εξυπηρετεί περιφερειακές πτήσεις. Εντός της πόλης, ένα μετρό μίας γραμμής με εννέα σταθμούς μεταφέρει σχεδόν πενήντα εκατομμύρια επιβάτες ετησίως, παράλληλα με τις υπηρεσίες τραμ, τρόλεϊ και λεωφορείων που κάποτε μετέφεραν εκατοντάδες εκατομμύρια ετησίως. Ένας επεκτεινόμενος περιφερειακός δρόμος και ένα δίκτυο πολυεπίπεδων κόμβων αντιμετωπίζουν τη χρόνια συμφόρηση που προκαλείται από την ταχεία αύξηση της ιδιοκτησίας αυτοκινήτων, η οποία τώρα ανέρχεται σε περίπου 410 οχήματα ανά 1.000 κατοίκους.

Το πολιτιστικό τοπίο της Αικατερινούπολης είναι βαθύ και ποικίλο. Περίπου πενήντα βιβλιοθήκες, συμπεριλαμβανομένης της Παγκόσμιας Επιστημονικής Βιβλιοθήκης της Περιφέρειας Σβερντλόφσκ και της Κεντρικής Δημοτικής Βιβλιοθήκης AI Herzen, υποστηρίζουν επιστημονικές αναζητήσεις. Τα μουσεία αριθμούν πάνω από πενήντα, με συλλογές που κυμαίνονται από τις εικόνες του Νεβιάνσκ του Μουσείου Εικόνων του Νεβιάνσκ έως τη Συλλογή Shigir, το παλαιότερο ξύλινο γλυπτό στον κόσμο, που χρονολογείται περίπου 11.500 χρόνια πριν. Το Μουσείο Καλών Τεχνών της Αικατερινούπολης στεγάζει διακεκριμένους καμβάδες ρωσικής ζωγραφικής, ενώ το περίπτερο από χυτοσίδηρο Kasli, ένα αριστούργημα καταχωρημένο από την UNESCO από το 1900, βρίσκεται στο συγκρότημά του.

Η θεατρική ζωή ακμάζει σε χώρους που περιλαμβάνουν το Ακαδημαϊκό Θέατρο Μουσικής Κωμωδίας, το δραματικό θέατρο, το θέατρο νέων και ένα φημισμένο κουκλοθέατρο. Το Θέατρο Όπερας και Μπαλέτου της Αικατερινούπολης κέρδισε τέσσερα βραβεία Χρυσή Μάσκα το 2020, συμπεριλαμβανομένου του βραβείου Καλύτερης Ερμηνείας Όπερας. Η κινηματογραφική κληρονομιά της πόλης εκτείνεται από τον πρώτο κινηματογράφο της το 1909 έως το Κινηματογραφικό Στούντιο Σβερντλόφσκ, που ιδρύθηκε το 1943, του οποίου οι παραγωγές έφτασαν στο εθνικό κοινό. Περισσότεροι από είκοσι κινηματογράφοι προβάλλουν πλέον εγχώριες και διεθνείς ταινίες.

Η μουσική επίσης πάλλεται στους δρόμους της πόλης. Ροκ συγκροτήματα όπως οι Chaif, Agata Kristi και Nautilus Pompilius ξεκίνησαν από εδώ, συμβάλλοντας στο κίνημα της Ουραλικής Ροκ. Το Κρατικό Ωδείο των Ουραλίων έχει αποφοιτήσει διασημότητες της όπερας όπως ο Boris Shtokolov και η Vera Bayeva, και η Φιλαρμονική Ορχήστρα των Ουραλίων, υπό τον Dmitry Liss, κάνει διεθνείς εμφανίσεις. Οι τέχνες του τσίρκου ακμάζουν στο Κρατικό Τσίρκο V. I. Filatov, το οποίο ψηφίστηκε ως το Τσίρκο της Χρονιάς της Ρωσίας το 2012.

Το Αικατερινούπολη αγκαλιάζει τόσο τη δημόσια τέχνη όσο και την αρχιτεκτονική. Τα κονστρουκτιβιστικά ορόσημα ξεπερνούν τα 140 σε αριθμό, από τον Λευκό Πύργο Uralmash μέχρι τον εκδοτικό οίκο "Uralskiy Rabochiy". Η τέχνη του δρόμου έχει χαρίσει στην πόλη το παρατσούκλι "Ρωσική πρωτεύουσα της τέχνης του δρόμου". Τα ιστορικά κτίρια κυμαίνονται από νεοκλασικά κτίσματα του αρχιτέκτονα Michael Malakhov, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε από το 1815 έως το 1842, έως μπαρόκ και εκλεκτικές κατασκευές όπως η Όπερα και ο σιδηροδρομικός σταθμός που ανεγέρθηκαν στις αρχές του εικοστού αιώνα. Ο νεοκλασικισμός της σοβιετικής εποχής κοσμούσε τα αστικά κτίρια στις δεκαετίες του 1930-50, ενώ οι πολυκατοικίες της εποχής του Χρουστσόφ αντανακλούν τις ορθολογιστικές διδασκαλίες της δεκαετίας του 1960-80. Οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς της δεκαετίας του 1990 οδήγησαν στην αποκατάσταση και στο φαινόμενο της "πρόσοψης", διατηρώντας ιστορικές προσόψεις ενώ παράλληλα συνορεύουν με σύγχρονες επικαλύψεις. Η αλλαγή της χιλιετίας έφερε πύργους υψηλής τεχνολογίας, επιχειρηματικά κέντρα και πολυτελή συγκροτήματα, με αποκορύφωμα την Κεντρική Επιχειρηματική Περιοχή που σχεδίασε ο Jean Pistre και τον Πύργο Iset.

Στην πολιτιστική συνοικία, το Προεδρικό Κέντρο Μπόρις Γέλτσιν άνοιξε το 2015, το οποίο τιμήθηκε ως το καλύτερο μουσείο της Ευρώπης το 2017 από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η Ουραλική Εταιρεία Φίλων των Φυσικών Επιστημών ίδρυσε έναν ζωολογικό κήπο που πλέον φιλοξενεί πάνω από 1.000 ζώα από 350 είδη. Από το 2011, η πεζοδρομημένη διαδρομή «Κόκκινη Γραμμή» καθοδηγεί τους επισκέπτες σε τριάντα τέσσερα ιστορικά ορόσημα στην καρδιά της πόλης, συνδέοντας παλάτια, καθεδρικούς ναούς και δημόσιες πλατείες σε μια αυτο-ξενάγηση.

Η ιστορία της Αικατερινούπολης είναι μια ιστορία συνεχούς μεταμόρφωσης στη συνάντηση ηπείρων και εποχών. Η γένεσή της ως μεταλλευτικό φυλάκιο, η ωρίμανσή της ως αυτοκρατορικό και σοβιετικό βιομηχανικό κέντρο και η ανάδειξή της ως σύγχρονη μητρόπολη οικονομικών, τέχνης και αρχιτεκτονικής υπογραμμίζουν τη διαχρονική της σημασία. Από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης έως την ψηφιακή εποχή, η πόλη έχει ισορροπήσει την εξόρυξη πόρων και τη δημιουργική έκφραση, τη στρατηγική σημασία και την πολιτιστική καινοτομία. Στους δρόμους και τον ορίζοντα της, κανείς αντιλαμβάνεται όχι μόνο το βάρος της ιστορίας, αλλά και την ακούραστη φιλοδοξία μιας πόλης που κοιτάζει διαρκώς προς την ανατολή και τη δύση, το παρελθόν και το μέλλον.