Cruisen in balans: voor- en nadelen
Reizen per boot, met name op een cruise, biedt een onderscheidende en all-inclusive vakantie. Toch zijn er voor- en nadelen om rekening mee te houden, net als bij elke andere vorm van…
Lang voordat er ansichtkaarten van wijngaarden en kloosters bestonden, heeft de bodem van Moldavië de sporen van talloze beschavingen gedragen. In Oud-Orhei (Orheiul Vechi), een dramatische, door canyons uitgesleten vallei zo'n 60 km ten noorden van Chisinau, hebben archeologen lagen over lagen van de menselijke geschiedenis blootgelegd. Hier bewerkten neolithische Cucuteni-Trypillia-boeren (ca. 5000-2750 v.Chr.) ooit het land; later bouwden stammen uit de ijzertijd, zoals de Getae-Daciërs, heuvelforten (6e-3e eeuw v.Chr.) op de kliffen. In de 14e eeuw ontstond er in Orheiul Vechi een stad uit de Gouden Horde, Shehr al-Jedid ("Nieuwe Stad"), gevolgd door een middeleeuwse Moldavische stad onder Stefan de Grote (regeerde van 1457-1504).
De monumenten die zijn overgebleven zijn al even rijk. In Orheiul Vechi getuigen grotkerken, uitgehouwen in kalkstenen muren – sommige dateren uit de late 13e tot 15e eeuw – van orthodoxe monniken die zich schuilhielden voor invasies en liturgische tradities in leven hielden. Het nabijgelegen Rudi-klooster (lagen uit de 10e tot 18e eeuw) biedt ook prehistorische vuurstenen werktuigen en een waterput uit de Romeinse tijd. Zelfs vandaag de dag voelt Orheiul Vechi aan als een openluchtmuseum: elke klif en elk terras fluistert een ander tijdperk, van paleolithische jagers tot middeleeuwse pelgrims.
De geografie van Moldavië vertelt zelf al een deel van het verhaal. De rivier de Răut baant zich een weg door kalkrijke heuvels en creëert een amfitheaterachtig landschap bij Orheiul Vechi, waar wijngaarden zich vastklampen aan terrassen boven oude forten. Deze wisselwerking tussen menselijke nederzettingen en natuurlijke vesting maakte de regio millennia lang strategisch. Kortom, Moldavië is niet alleen een moderne natie; het is het kruispunt van neolithische culturen, Dacische vorstendommen, Mongoolse khanaten en Moldavische hertogdommen, allemaal boven elkaar.
Inhoudsopgave
Onder de grond liggen enkele van Moldaviës meest verbazingwekkende geheimen. Onder de glooiende heuvels van Noord-Moldavië strekt zich een ongeziene wereld van kalksteengalerijen uit, die zijn omgebouwd tot wijnkelders. Meer dan 30 miljoen jaar geleden werd dit land ondergedompeld in de Tortonian-Sarmatische Zee, waarbij dikke kalksteenlagen achterbleven. Eeuwenlange steengroeven hebben honderden kilometers aan tunnels uitgehouwen, die perfect waren voor wijnopslag toen wijngaarden de heerschappij overnamen. Tijdens het Sovjettijdperk (vanaf 1951) veranderden staatsplanners deze verlaten mijnen in kolossale wijnkelders. Vandaag de dag zijn twee daarvan – Cricova en Mileștii Mici – wereldwijde mijlpalen in de wijncultuur.
Wijngaard Cricova, op slechts een paar kilometer van Chisinau, strekt zich ondergronds uit. Het maakt gebruik van ongeveer 32,4 hectare aan galerijen (totaal volume 1.094.700 m³) die zich uitstrekken over 120 km (75 mijl). Binnen heersen uniforme omstandigheden: rotswanden houden de temperatuur constant op 10-14 °C (50-57 °F) met een luchtvochtigheid van ongeveer 90%, ideaal voor het rijpen van wijn. In deze ondergrondse stad stroomt de wijn uit 40 miljoen liter (meer dan 10,5 miljoen US gallons) aan opslagtanks. Toen Moldavië deel uitmaakte van de USSR, brachten zelfs Sovjetleiders zoals Chroesjtsjov en Gorbatsjov hier een toost uit op Moldavische mousserende wijnen. Tegenwoordig produceert Cricova nog steeds jaarlijks zo'n 2 miljoen flessen klassieke mousserende wijn.
De andere titaan is Mileștii Mici, waarvan de galerijen zich over 200 km (124 mijl) uitstrekken, met een werkend netwerk van 55 km (34 mijl) dat wordt gebruikt voor opslag. In 2005 behaalde de beroemde "Golden Collection" van zeldzame jaargangen een Guinness World Record: een verbluffende 1,5 miljoen flessen wijn (sommige droog, sommige zoet, sommige mousserend) in keldernissen. De oudste flessen dateren uit 1973. Deze kelders – zo'n 97,7 hectare (242 acres) aan ondergrondse ruimtes – vormen 's werelds grootste wijncollectie. Als een ondergrondse kathedraal heeft Mileștii Mici zelfs proeflokalen, barokke tafels en muurschilderingen. "We verkopen geen wijn, we verkopen geschiedenis", grappen Moldaviërs, terwijl elke fles hier een kogel wordt in het verhaal van een land dat ooit Bessarabië heette.
Het contrast is opvallend: bovengronds bestaat Moldavië uit bescheiden glooiende heuvels en vlaktes, maar ondergronds verandert het in een wonder uit het industriële tijdperk. Deze kelders transformeren kalksteengroeven uit het Sovjettijdperk tot toeristische trekpleisters – elke "straat" is vernoemd naar een wijnsoort of historische figuur. Cricova en Mileștii Mici zijn in feite wijnmetropolen van wereldklasse, uitgehouwen in de aarde. Zelfs voor doorgewinterde wijnliefhebbers is de omvang moeilijk voor te stellen: "de grootste ondergrondse wijngalerijen en de meest uitgebreide wijnflessencollectie ter wereld."
Het geloof van Moldavië is letterlijk in steen gebeiteld. Kloosters op de kliffen en witgekalkte kerken zijn er in overvloed. Het meest verbijsterende is misschien wel het Tipova-klooster aan de rivier de Nistru (Dnjestr). Uitgehouwen in steile kalkstenen kliffen nabij Rezina, is Tipova het grootste orthodoxe grotklooster van Oost-Europa. In de gouden eeuw (18e eeuw) hieven monniken cellen en kapellen uit de rotswand, waardoor hele kloostervleugels slechts door massieve stenen zuilen van elkaar gescheiden zijn. Volgens de overlevering is de Moldavische prins Stefan cel Mare hier zelfs getrouwd. Nadat het door de Sovjets was gesloten en tot 1994 in puin lag, verwelkomt Tipova vandaag de dag nog steeds pelgrims op zijn met wijnranken beschaduwde terrassen en met mos begroeide grotten.
Tipova is slechts één voorbeeld van de rotsachtige spiritualiteit van Moldavië. Het Saharna-klooster (Heilige Drie-eenheid), verder naar het noorden, is beroemd om een nog mystieker relikwie: bovenop een 100 meter hoge klif zou een voetafdruk in steen die van de Maagd Maria zijn, gezien in een 17e-eeuws visioen. Met mos bedekte kluizenaarshuizen zoals Saharna laten zien hoe heidense legendes en christelijk geloof hier verweven zijn. Zo is er in het Orheiul Vechi-complex ook nog steeds een reeks grotkapellen uit de 13e tot en met de 18e eeuw in gebruik. Hun Slavische inscripties en 17e-eeuwse iconen verkondigen op subtiele wijze de continuïteit van de eredienst in Moldavië.
Op de vlakten zijn de beschilderde kloosters niet minder indrukwekkend. Het Căpriana-klooster, gelegen in de bossen van Codrii, 40 km ten noordwesten van Chisinau, is het oudste nog bestaande klooster van Moldavië (voor het eerst gedocumenteerd in 1429). Alexander de Goede schonk Căpriana aan zijn vrouw, en latere heersers zoals Petru Rareș (midden 16e eeuw) herbouwden de vestingachtige slaapzalen en kerken. De stenen Kerk van de Ontslapenis (1491-1496) bevat het graf van Metropoliet Gavril Bănulescu-Bodoni en is nog steeds de oudste bewaard gebleven kerk in Moldavië. Niet ver daarvandaan is het Japca-klooster aan de rechteroever van de Nistru opmerkelijk omdat het nooit door de Sovjets is gesloten. Verborgen in bos en grot aan de rand van Transnistrië hielden de orthodoxe nonnen van Japca de vlam brandende toen de meeste kloosters stilvielen.
Deze heilige plaatsen – van Tipova's druipgrotten tot Căpriana's barokke klokkentorens – zijn geen marmeren paleizen of grootse kathedralen, maar organische voortzettingen van het landschap. Ze benadrukken hoe diep ritueel en veerkracht verweven zijn met de Moldavische cultuur. Voor bezoekers is de ervaring surrealistisch: dwalen langs honingraatkerken, eeuwenoude taxusbomen en liturgische gezangen in afgelegen valleien. Zoals een auteur het verwoordde: deze kloosters "bewaren nog steeds de traditionele levenswijze van monniken door de eeuwen heen", onveranderd door de tijd. Het heilige erfgoed van Moldavië verbindt zo zijn diepe geschiedenis (de rots van Orheiul Vechi) met levende traditie.
Zelfs in de bossen van Moldavië wachten verrassingen. Ondanks intensieve landbouw beschermt het land enkele van Europa's laatste oeroude ecosystemen. Het Pădurea Domnească-reservaat in het district Glodeni (Noord-Moldavië) beslaat 6032 hectare (~14.900 acres) en is een van de weinige oeroude eikenbossen van Oost-Europa. Hier torenen majestueuze eiken – waarvan sommige eeuwenoud zijn – nog steeds hoog boven de grond, en de laatste jaren zijn er weer Europese bizons (wisent) uitgezet om er te grazen. Natuurbeschermers zien Domnească als een herboren koninklijk bos: in de middeleeuwen was het een jachtgebied van Moldavische prinsen (vandaar de naam), en nu herbergt het weer wilde kuddes. Wilde zwijnen, herten en lynxen zwerven door de schaduwen, terwijl vogelaars zeldzame spechten en buizerds in het bladerdak spotten.
Elders in Centraal-Moldavië beschermt het Codrii-reservaat (district Strășeni) 5187 ha (12.820 acres) gemengd bos. Dit was het eerste wetenschappelijke reservaat in Moldavië (opgericht in 1971), met zijn wirwar aan bergkammen die onderdak bieden aan meer dan 1000 plantensoorten en 50 zoogdiersoorten. In Codrii kunt u een Europese das of een uil spotten, en de boomtoppen weerklinken met de roep van zwarte ooievaars en ganzen. Vlakbij ligt het Plaiul Fagului-reservaat (5642 ha/13.940 acres) dat een koel beukenbos beschermt. De ernstig bedreigde Euraziatische lynx en de Europese otter komen hier voor, wat ons eraan herinnert dat zelfs het kleine Moldavië ooit de grootste roofdieren van Europa in stand hield.
In het open, steppeachtige zuiden en langs de rivieroevers liggen andere schatten. Het Iagorlîc-reservaat (Transnistrië) is een uitgestrekt plateau boven de rivier de Dnjestr, waar wetenschappers 200 vogelsoorten hebben geteld – waarvan er ongeveer 100 broeden – waaronder zeldzame arenden, kiekendieven en de ongrijpbare buidelmees. Op rotsachtige steppehellingen hebben herpetologen de Europese groene hagedis, de Dobbelsteenslang en zelfs poelen gecatalogiseerd waar de Europese moerasschildpad leeft. Deze vondsten zijn verrassend voor een land waarvan velen denken dat het volledig uit landbouwgrond bestaat.
Kortom, Moldavië presteert ecologisch gezien boven verwachting. Het gebied herbergt het enige wilde eikenecosysteem in zijn soort in Europa, dat groeit op kalkrijke hooglanden die nergens anders in de EU voorkomen. Het herbergt ook een steppeflora en -fauna die meer kenmerkend is voor de Oekraïense prairies. In de Sovjettijd werden de bossen massaal gekapt, maar de overgebleven delen (de "codrii") zijn een brandpunt geworden van biodiversiteitsherstel. De inspanningen voor natuurbehoud zijn recent maar vurig: honderden biologen en vrijwilligers monitoren nu wolven, wilde zwijnen, kraanvogels en zeldzame kikkers.
Voor natuurliefhebbers biedt Moldavië wandelpaden door mistige eikenbossen en stille wetlands waar kraanvogels bij zonsopgang met hun vleugels trommelen. De contrasten van het land zijn rijk: 90% agrarisch, maar toch met stukken wildernis die UNESCO-biosfeer en Ramsar-erkenningen hebben verdiend. Een website beweert enthousiast dat Moldavië "nog steeds een van de minst bezochte landen van Europa is, waardoor het een ware verborgen parel is voor avontuurlijke reizigers." Het vinden van een stil bospad waar Europa's enige wilde bizons foerageren, is net zo spannend als het ontdekken van een middeleeuwse fresco in een afgelegen klooster.
In Moldavië draagt zelfs de taal echo's van het rijk en de identiteit met zich mee. Officieel is de landstaal Roemeens, een Romaanse taal. Toch noemde de grondwet (geschreven in de Sovjettijd) het tot 2023 koppig "Moldavisch". Dit was een kunstgreep uit het Moskouse tijdperk: toen Bessarabië deel uitmaakte van de USSR (1940-1991), legden de autoriteiten het idee van een aparte "Moldavische" identiteit op en gebruikten ze zelfs het Cyrillische alfabet. In 1989 keerde Moldavië echter terug naar het Latijnse schrift en beweerde dat de taal in wezen Roemeens was. In maart 2023 nam het parlement unaniem een wet aan om de taal in alle wetgeving Roemeens te noemen, verwijzend naar een onafhankelijkheidsverklaring uit 1991 en een uitspraak van het constitutionele hof. Deze verandering was symbolisch voor de westwaartse drift van Moldavië: zoals Reuters opmerkte, stemt het de staatswet af op de overtuiging van de bevolking dat ze Roemeens spreken, en geen aparte taal.
Russisch wordt nog steeds veel gesproken, een erfenis van het Sovjetonderwijs en de Sovjethandel. In steden en het afgescheiden Transnistrië is Russisch vaak de lingua franca. Het Reuters-rapport uit 2025 beschrijft Transnistrië als "voornamelijk Russischtalig", wat niet verrassend is gezien de oorsprong van de enclave als pro-Moskougebied. Zelfs in Gagaoezië (zie hieronder) was de russificatie sterk: de Sovjetregering verving Turks-Gagaoezische scholen in de jaren vijftig door Russische. Tegenwoordig wisselen veel Moldaviërs vrijelijk van taal; een bezoeker zou in het noorden een winkelier kunnen horen schakelen tussen Roemeens, Russisch en zelfs Oekraïens.
De minderheden in Moldavië dragen bij aan de taalkundige mozaïek. Zo'n 200.000 mensen identificeren zich als Gagaoezisch en wonen voornamelijk in de autonome regio Gagaoezië in het zuiden. De Gagaoeziërs zijn etnisch Turks, maar christelijk-orthodox, een mix van nomaden- en boerenverleden. Ze spreken Gagaoezisch (een Turks dialect), hoewel Cyrillisch werd onderwezen in het Sovjettijdperk, waardoor de meeste oudere Gagaoeziërs nu Russisch als tweede taal spreken. De volkstelling van 2014 telde 126.010 Gagaoeziërs en merkte op dat ze afkomstig waren uit migraties naar Bessarabië uit het Ottomaanse tijdperk. In 1994 kreeg Gagaoezië een speciale autonome status onder de nieuwe grondwet van Moldavië, die een eigen lokaal bestuur garandeerde – een zeldzaam voorbeeld van een Turkstalige staatsvorm ingebed in Oost-Europa.
Etnische Bulgaren en Oekraïners vormen andere minderheden, maar gebruiken te vaak Russisch voor hun onderlinge communicatie. Het resultaat is een delicate balans: de meeste Moldaviërs spreken Roemeens (met regionale dialecten), een groot deel is tweetalig Russisch en een minderheid houdt Gagaoezisch of Bulgaars in leven. De spanning tussen de Roemeense en de Moldavische identiteit speelt nog steeds in de politiek en op school. Zoals Reuters het verwoordde, werd de recente taalwet door velen gezien als "het rechtzetten van een onrecht" dat door de Sovjetregering was aangericht. In de praktijk kunnen een spreker uit Chisinau en een spreker uit Iaşi (Roemenië) echter zonder problemen met elkaar communiceren – het is in wezen dezelfde taal.
Voor de reiziger betekenen deze identiteitslagen dat Moldavië aanvoelt als een kruispunt. Straatnaamborden kunnen in het Roemeens (Latijns schrift) en Russisch (Cyrillisch) zijn. Byzantijnse kerkkoren zingen in het Oudkerkslavisch naast Roemeense hymnen. Traditionele festivals omvatten zowel orthodoxe liturgische feesten als volksfeesten die ooit verbonden waren met Turkse voorouders. De mix kan verrassend zijn: stel je een Turkse volksdansgroep voor die optreedt op een wijnfestival, of een 19e-eeuwse orthodoxe kerk die onder het communisme werd omgebouwd tot discotheek en vervolgens weer werd gebruikt voor de eredienst. Juist deze lappendeken van talen en gebruiken maakt Moldavië veel rijker dan zijn omvang doet vermoeden.
Enkele van de meest verrassende "feiten" over Moldavië komen uit de Sovjet-erfenis – een tijd waarin Moldavië een zuidwestelijke republiek van de USSR was. Een merkwaardige episode was de atoomlandbouw van Chroesjtsjov. Eind jaren 50 en 60 beschouwde Nikita Chroesjtsjov Moldavië als een agrarisch laboratorium voor de Sovjet-Unie. Hij gaf toestemming voor het "Gammaveld"-experiment: wetenschappers bombardeerden tarwe-, maïs- en sojabonenzaden met straling in de hoop gewassen met een hogere opbrengst of die beter bestand waren tegen droogte te kweken. Radioactieve isotopen werden gebruikt op een proefveld met een kerkraam bij Brătușeni, en de resultaten (een zogenaamde "groene erwten"-mutatie, of bonen die naar olijfolie smaakten) bleken van twijfelachtige waarde. Het programma werd in de doofpot gestopt, maar interviews suggereren dat verschillende onderzoekers later ziek werden door blootstelling aan straling. In de dorpen herinneren ouderen zich nog steeds het griezelige verhaal: dat Moldavië in de jaren zestig kortstondig aan ‘atoomtuinieren’ begon om de USSR te voeden.
Een ander overblijfsel uit de Sovjet-Unie is Transnistrië – de smalle oostelijke strook van Moldavië langs de rivier de Dnjestr (Nistru), die in 1990 de onafhankelijkheid uitriep. Dit afgescheiden gebied (hoofdstad Tiraspol) wordt door geen enkel VN-lid erkend, maar blijft de facto een Russische vazalstaat. De oorlog van 1992 eindigde in een staakt-het-vuren, maar Transnistrië heeft vandaag de dag nog steeds een eigen regering, leger, vlag en zelfs een eigen munteenheid. Het kan het best worden gezien als een bevroren enclave uit de Koude Oorlog. Het Reuters-bericht van januari 2025 benadrukt de Russische oriëntatie: de staalfabrieken en elektriciteitscentrales uit het Sovjettijdperk in Transnistrië leverden een groot deel van de elektriciteit van Moldavië, en de bevolking van de regio is "voornamelijk Russischtalig". Eind 2024 maakten Chisinau (de hoofdstad van Moldavië) en zelfs Kiev zich zorgen dat Transnistrië een brandpunt zou worden voor de Russische druk op Moldavië en Oekraïne.
Voor reizigers kan een dagtrip naar Transnistrië aanvoelen als een Sovjet-tijdcapsule. In Tiraspol vindt men Lenin-beelden op het centrale plein, Sovjetinfanteriemonumenten en kranten die nog steeds in het Russisch worden gedrukt. Het Noul-Neamț-klooster in Chițcani (technisch gezien Transnistrische grondgebied) weerspiegelt eveneens de Sovjetgeschiedenis: gesticht door Roemeense monniken in 1861, gesloten in 1962 en pas in 1989 heropend als kerk en seminarie. Aan de Moldavische kant herinneren de eerder genoemde kloosters van Hâncu en Hîrjăuca eraan dat Moskou bijna 40 jaar na de Tweede Wereldoorlog de meeste kerken sloot of een nieuwe bestemming gaf. Pas na de onafhankelijkheid in 1991 herleefde het religieuze leven.
In het dagelijks leven blijven Sovjetmotieven zichtbaar. Veel oudere Moldaviërs gebruiken nog steeds Sovjetroebels om te sparen, en klassieke Sovjetgerechten (borsjt, sarmale) domineren de menu's. Verkeerslichten en trams in Chisinau weerspiegelen de Roemeense stijl, maar in Transnistrië is Russische bewegwijzering de norm. De 20e-eeuwse geschiedenis van Moldavië is een verhaal van schommelingen: Oostenrijks-Hongaarse en Ottomaanse aanspraken, Groot-Roemenië tussen de oorlogen, de Sovjet-annexatie in 1940 (kortstondig bezet door de nazi's van 1941 tot 1944), en vervolgens het communistische bewind tot 1991. Al deze lagen bevinden zich onder de oppervlakte, en een nieuwsgierige bezoeker zal muurschilderingen van Lenin, monumenten voor Sovjethelden uit de Tweede Wereldoorlog en collectieve boerderijarchitectuur, vermengd met middeleeuwse vestingruïnes, opmerken.
Een recent symbool van Moldavië's voortdurende koerswijziging was de kandidatuur van de EU in 2022. President Maia Sandu (aan de macht sinds 2019) benadrukt de Europese integratie. Ondertussen, zoals Reuters begin 2025 meldde, voorziet de Moldavische regering in haar eigen energiebehoeften en legt ze minder nadruk op de banden met Transnistrië en Rusland. De implicatie: het kleine Moldavië zit gevangen in de maalstroom van de politiek van de grootmachten. Maar in tegenstelling tot de meeste ideologische slagvelden is hier zelfs de wodka lokaal en zal de wodkatoast in twee talen worden geserveerd.
De bescheiden omvang van Moldavië (ongeveer 33.800 km² of 13.000 vierkante mijl) doet geen recht aan de enorme betekenis ervan in het Europese landschap. Waarom zou een reiziger zich druk maken om deze stille republiek? Het antwoord ligt in Moldavië's unieke mix van geschiedenis en cultuur. Hier vindt men levende sporen van het Romeins-Byzantijnse middeleeuwse Moldavische hertogdom, de Ottomaanse invloedssfeer, het Russische Rijk en moderne Europese ambities, allemaal nauw met elkaar verweven. Eén dorp kan een orthodoxe kerk bevatten, gebouwd door een 15e-eeuwse prins, een monument uit de Tweede Wereldoorlog voor soldaten van het Rode Leger en een 18e-eeuwse Turkse begraafplaats die het multiculturele verleden weerspiegelt.
Moldavië vertegenwoordigt ook het kruispunt tussen Oost en West. De bevolking van 2,5 miljoen mensen bevindt zich letterlijk op een geografisch scharnierpunt: de Roemeense taal en gebruiken aan de ene kant, de Slavische en Sovjet-erfenis aan de andere kant. De recente geschiedenis van het land – de onafhankelijkheid in 1991, een moeizame relatie met Rusland, de toenadering tot de EU – vat de dilemma's samen waarmee veel Oost-Europese landen vandaag de dag te maken hebben. In die zin betekent Moldavië begrijpen dat je bredere stromingen begrijpt: het lot van de Sovjet-opvolgers, de veerkracht van minderheidsidentiteiten (zoals de Gagaoeziërs of Roemenen) en de culturele bruggen die Europa verbonden houden.
Vanuit puur cultureel perspectief is Moldavië een schatkamer. De keuken (mămăligă-maïspap, pruimenbrandewijn, schapenkaas) verwijst naar invloeden uit de Balkan, Oekraïne en Roemenië. De volksmuziek – met oude ballades op gusle en treurige zigeunerviool – bewaart melodieën die elders verdwenen zijn. Nationale feestdagen zoals Hram (dorpsfeest) of Martisor (lentefeest) bieden een kijkje in een syncretische volkscultuur. Zelfs de vlag van Moldavië – een driekleur in blauw, geel en rood – verbindt het land visueel met de ruimere Roemeense culturele sfeer. Toch kent de Moldavische staat zijn eigen verhalen: de verzetsbeweging van Stefan cel Mare, de onafhankelijkheidsoorlog in de jaren negentig en zelfs de stilteverbrekende demonstraties van 1989, toen studenten het Latijnse alfabet eisten.
Ten slotte is Moldavië belangrijk omdat het ons eraan herinnert hoe levendig "het hart van Europa" ook buiten de gebaande paden kan zijn. Terwijl toeristen Praag of Toscane bezoeken, biedt Moldavië een historisch landschap dat ongemedieerd aanvoelt – enkel verlicht door zonlicht, lantaarns in grotten of de gloed van een dorpsoven. Bij Mileștii Mici kun je 50 meter onder de grond tien jaar oude mousserende wijn drinken, terwijl de eeuwenoude eikenbossen van Căpriana je in de lente beschutting bieden. In Chişinău kruisen straatkunst en mozaïeken uit het Sovjettijdperk elkaar. Aan de overkant van Orheiul Vechi draaien kranen boven je hoofd en bloeien wilde bloemen tussen eeuwenoude ruïnes.
Kortom, Moldavië ontbreekt misschien op veel kaarten, maar het is een mozaïek van vergeten of over het hoofd geziene stukjes van Europa. De wijngaarden produceren wijn die ooit tsaristische banketten sierde, de kloosters bewaren spirituele schatten die ouder zijn dan de Roemeense soevereiniteit, en de bevolking draagt de gecombineerde herinneringen van Romeinen, Kozakken, Ottomanen en Sovjets met zich mee. Door Moldavië reizen is door lagen van de geschiedenis reizen. Het verhaal van dit kleine land – van voorbijgegane rijken, behouden natuur en gevormde identiteit – is verweven met het grotere Europese verhaal. De onbekendheid van Moldavië maakt het des te waardevoller: een diepzinnige voetnoot die, bij nadere beschouwing, een vollediger verhaal van Europa zelf vertelt.
Reizen per boot, met name op een cruise, biedt een onderscheidende en all-inclusive vakantie. Toch zijn er voor- en nadelen om rekening mee te houden, net als bij elke andere vorm van…
Van Rio's sambaspektakel tot Venetië's gemaskerde elegantie, ontdek 10 unieke festivals die menselijke creativiteit, culturele diversiteit en de universele geest van feestvieren laten zien. Ontdek…
In een wereld vol bekende reisbestemmingen blijven sommige ongelooflijke plekken geheim en onbereikbaar voor de meeste mensen. Voor degenen die avontuurlijk genoeg zijn om...
Met zijn romantische grachten, verbluffende architectuur en grote historische relevantie fascineert Venetië, een charmante stad aan de Adriatische Zee, bezoekers. Het grote centrum van deze…
Frankrijk staat bekend om zijn belangrijke culturele erfgoed, uitzonderlijke keuken en aantrekkelijke landschappen, waardoor het het meest bezochte land ter wereld is. Van het zien van oude…
