Recife

Recife ligt op een slank schiereiland op de samenvloeiing van de rivieren Beberibe en Capibaribe, waar ze uitmonden in de Zuid-Atlantische Oceaan. De moderne contouren van de stad worden gevormd door een netwerk van meer dan vijftig bruggen die drie hoofdeilanden met elkaar verbinden – Recife, Santo Antônio en Boa Vista – en talloze kleinere eilanden verspreid door de rivierbeddingen. Voor de kust geven ondergelopen stenen riffen de stad haar naam ('recife' betekent 'rif' in het Portugees) en temperen de deining van de oceaan voordat deze het zand raakt. Samen hebben de waterwegen en de maritieme omgeving de bijnaam 'Venetië van Brazilië' geïnspireerd, een weerspiegeling van zowel de aquatische geografie van de stad als het levensritme dat afhangt van getijden en stromingen.

Recife, gesticht in 1537 als de belangrijkste haven van de Kapiteinschap van Pernambuco, groeide al snel uit tot het zenuwcentrum van de uitgestrekte suikerrietplantages in de regio. Schepen met beladen suikervaten en vaten aguardente vertrokken regelmatig naar Europa, terwijl kooplieden, zeelieden en plantageopzichters de stad tot een cruciaal knooppunt voor de Atlantische handel maakten. Begin zeventiende eeuw wisselde Recife van eigenaar toen de West-Indische Compagnie Nieuw-Holland stichtte; de ​​nederzetting, omgedoopt tot Mauritsstad, naar Prins Maurits van Nassau, groeide uit tot een van de meest culturele buitenposten van het halfrond, beroemd om zijn botanische tuinen en wetenschappelijke salons. Na de Portugese herovering in 1654 kreeg de stad haar oorspronkelijke naam terug, maar de sporen van de Nederlandse stadsplanning – brede kanalen, elegante pleinen – zijn nog steeds vaag zichtbaar in de historische kern.

Er heerst een tropisch moessonklimaat, met een luchtvochtigheid die zelden onder de tachtig procent zakt en een jaarlijkse neerslag van meer dan zeventienhonderd millimeter. De seizoensregens pieken in juni – gemiddeld bijna 390 mm – terwijl november de zonnigste en droogste periode is, met ongeveer 39 mm. Passaatwinden van de oceaan bieden af ​​en toe verlichting van de hitte: in januari en februari worden gemiddeld temperaturen van 31 graden Celsius gemeten, met een lichte daling tot 28 graden in juli. Het ecologische achterland van de stad omvat fragmenten van het Atlantische Woud, bewaard in het Dois Irmãos Park, waar paden slingeren door 387 hectare primaire begroeiing, en nog eens veertien hectare botanische tuinen met bijna achthonderd diersoorten.

Bij de volkstelling van 2010 had Recife de hoogste Human Development Index van alle noordoostelijke hoofdsteden en de op één na hoogste in zowel de noordelijke als de noordoostelijke regio, na Palmas. Toch blijft de reputatie van de stad op het gebied van veiligheid ambivalent. Hoewel Recife tot de veiligste hoofdsteden van het noordoosten behoort, ligt de criminaliteit er consistent hoger dan in de zuidelijke regio van Brazilië, en steeg het wapengeweld in 2015 met bijna 440 procent. De kustwateren zijn eveneens gevaarlijk: een golf van haaienaanvallen heeft bepaalde stranden berucht gemaakt, met dodelijke incidenten die het verborgen gevaar onder ogenschijnlijk onschuldige golven benadrukken.

Recife vormt de kern van de gelijknamige metropoolregio, een productiekrachtcentrale die suikerderivaten, ethanol, motorvoertuigen, olieplatforms en hightech elektronica produceert. Fiscale stimuleringsmaatregelen in de jaren 70 en 80 stimuleerden een wildgroei aan ondernemingen: meer dan 52.500 zijn actief in Recife zelf, en nog eens 32.500 in de omliggende gemeenten. Logistiek is eveneens cruciaal, met de haven van Suape en het netwerk van wegen en spoorwegen – binnenkort uitgebreid met de Transnordestina-corridor die zeven staten met elkaar verbindt – dat de status van de stad als nationaal transitknooppunt versterkt. Deze infrastructuur ondersteunt handel ter waarde van miljarden reals en positioneert Recife als een van de belangrijkste handelscentra van Brazilië.

Als aanvulling op haar industriële basis is Recife uitgegroeid tot het op één na grootste medische centrum van het land, na São Paulo. Geavanceerde ziekenhuizen trekken patiënten uit naburige staten, versterkt door een groot, bekwaam personeelsbestand en particuliere investeringen in onderzoek en specialistische diensten. De Federale Universiteit van Pernambuco, gesticht in de negentiende eeuw en nu de grootste universiteit van de staat, vormt het intellectuele hart van de metropool; haar laboratoria en collegezalen hebben schrijvers, politici en abolitionisten voortgebracht, waaronder de dichter Castro Alves.

Hoewel de economie van Recife bruist van de industrie en gezondheidszorg, blijft toerisme een essentiële pijler. De stad zelf biedt een palimpsest van koloniale architectuur, van de ijzeren Mercado de São José tot het statige neoclassicisme van het Teatro Santa Isabel. In de oude stad slingert de Rua do Bom Jesus – onlangs geprezen als een van de mooiste straten ter wereld – langs de synagoge Kahal Zur Israel en gerestaureerde Nederlandse pakhuizen. Historische forten, zoals Cinco Pontes en de Malakofftoren, vormen de sporen van verdedigingslinies uit de zeventiende eeuw, terwijl heringerichte ruimtes zoals Casa da Cultura – een voormalige gevangenis – nu ambachtelijke werkplaatsen en cafés herbergen.

Buiten de stadskern ontvouwen stranden zoals Boa Viagem, Pina en Brasília Teimosa zich met witte zandstranden langs troebele riffen en af ​​en toe een waarschuwingsbord voor haaien. Zestig kilometer naar het zuiden wordt Porto de Galinhas herhaaldelijk gerekend tot de mooiste stranden van Brazilië. De ondiepe riffen en getijdenpoelen lokken zwemmers en snorkelaars. In het noorden, op de UNESCO-werelderfgoedlijst, vindt u het centrum van Olinda, met barokke kerken en koloniale huizen, gegroepeerd op een heuveltop, op zeven kilometer van Recife.

De culturele kalender van de stad bereikt elk jaar in februari zijn hoogtepunt met Carnaval, een reeks festiviteiten die de feestvreugde van veel grotere hoofdsteden overtreffen. Weken van voorbereidende "blocos" beginnen al in december en intensiveren in januari met nachtelijke straatparades en percussie-repetities. Officiële festiviteiten beginnen met de Galo da Madrugada, een massale optocht door het centrum van Recife die meer dan twee miljoen deelnemers trekt en daarmee 's werelds grootste carnavalsblok is. Frevo – een acrobatische dans met snelle tempo's – en maracatu, een door trommels geleide optocht ter ere van Afro-inheemse tradities, domineren de straten, naast nieuwere genres zoals manguebeat, een combinatie van rock, rap en percussie.

De festivalkalender van Recife reikt verder dan alleen carnaval. In juni viert het Festival de São João de landelijke wortels van de regio met forró-muziek, traditionele kostuums en gemeenschappelijke bijeenkomsten. Op oudejaarsavond vullen Praia de Boa Viagem en de pleinen van Oud-Recife zich met vuurwerk en straatfeesten, terwijl de lokale bevolking de jaarwisseling viert.

Vervoersverbindingen zijn er vanuit het centrum van Recife. Gilberto Freyre International Airport, de moderne faciliteit die in 2004 werd geopend, verwerkt zowel binnenlandse als internationale vluchten. Naast Natal is Recife een van de twee Braziliaanse steden met een directe verbinding naar Fernando de Noronha, de afgelegen archipel die beroemd is om zijn maritieme wonderen. Snelwegen verbinden Recife met naburige hoofdsteden – Maceió, João Pessoa en Salvador – en het voltooide Transnordestina-spoorwegproject zal de stad verder integreren in het nationale netwerk.

Bezoekers die op zoek zijn naar een natuurlijke toevluchtsoord vinden troost in het Dois Irmãos Park, waar het bladerdak van het Atlantische Woud talloze diersoorten herbergt, en in het Veneza Water Park tien kilometer naar het noorden, met zijn enorme glijbanen en golfslagbaden die gezinnen het hele jaar door aantrekken. De accommodatiemogelijkheden in de stad variëren van internationale vijfsterrenhotels in Boa Viagem tot intieme pousada's in de geplaveide steegjes van Olinda, met in totaal meer dan 11.500 kamers in Recife en meer dan 30.000 in de rest van de stad.

De identiteit van Recife is onlosmakelijk verbonden met water – rivieren die verdelen en verbinden, riffen die beschermen en bedreigen, zeebriesjes die de straten bezielen. De geschiedenis is gegrift in steen en suiker, bloed en handel, Nederlandse kanalen en Portugese kerken. Tegenwoordig bruist de stad van industrie en genezing, kennis en feest, en de tegenstellingen ervan zijn net zo zichtbaar als de bruggen die over de waterwegen kronkelen. Door Recife reizen is een ontmoeting met lagen van tijd, waarbij elke vloed nieuwe texturen onthult van een plek die zowel verankerd is in het verleden als naar de horizon wordt voortgestuwd.