Recoaro Terme

Recoaro Terme is een gemeente in de provincie Vicenza in Veneto, met 5805 inwoners op een oppervlakte van iets meer dan 60 vierkante kilometer. De gemeente ligt op 445 meter boven zeeniveau in de Conca di Smeraldo, aan de voet van de Piccole Dolomiti in de bovenloop van de Agnovallei in Noord-Italië.

De geschiedenis van Recoaro Terme begint halverwege de dertiende eeuw, toen Duitse kolonisten in 1262 een villa stichtten in Rovegliana. In de daaropvolgende eeuwen verschoof de macht onder de familie Scaliger uit Verona, de Visconti van Milaan en, van begin vijftiende tot eind achttiende eeuw, de Republiek Venetië. Tot de negentiende eeuw leefden de meeste inwoners van zelfvoorzienende landbouw, waarbij hun dagen werden bepaald door het ritme van de seizoenen en de steile hellingen die het bekken omringen. De ontdekking van warmwaterbronnen in 1689 veranderde de vooruitzichten van de stad, toen water dat ooit in bergkloven was opgeslagen, werd gekanaliseerd naar zwembaden en badhuizen, wat de evolutie van Recoaro tot een kuuroord inluidde.

In de achttiende eeuw ontstond er rond de bronnen een bescheiden infrastructuur. Toch bleef landbouw overheersend tot in de negentiende eeuw, toen vooruitgang in transport en een toestroom van bezoekers op zoek naar geneeskrachtig water de stad haar eerste opmerkelijke welvaart bezorgden. In 1866, na de periode onder het Oostenrijkse koninkrijk Lombardije-Venetië, werd Recoaro opgenomen in het pas verenigde koninkrijk Italië. Slechts vijftien jaar later, in de zomer van 1881, arriveerde filosoof Friedrich Nietzsche en schreef zijn bewondering: "Wat het landschap betreft, is Recoaro een van mijn mooiste ervaringen. Ik heb letterlijk de schoonheid ervan nagejaagd en er veel energie en enthousiasme aan besteed." Hij schreef dat deze omgeving de aanzet had gegeven tot het ontstaan ​​van zijn werk Aldus sprak Zarathoestra.

De Tweede Wereldoorlog luidde een donkerder hoofdstuk in. Duitse Wehrmachtcommandoposten bezetten gebouwen verspreid over Recoaro, waaronder het kuuroord. Geallieerde bombardementen in april 1945 veroorzaakten zware schade, met name aan het Balneohydrotherapie-instituut van Central Springs. Bij de wederopbouw werd het verhoogde centrale paviljoen verwijderd, waardoor een onverzettelijk maar veranderd spoor van zijn vroegere elegantie achterbleef.

In de naoorlogse decennia nam de botteling van Acqua Recoaro en andere minerale dranken een belangrijke economische positie in. Het staatsbedrijf floreerde met een gediversifieerde portefeuille – tot de bekendste producten behoorden Gingerino en Acqua Brillante. Privatisering in de jaren negentig, gevolgd door de overname door eerst Sanpellegrino en later Nestlé, leidde tot krimp en de ontmanteling van reeds lang bestaande activiteiten. In 2016 ging het merk over naar Spumador, onderdeel van de Refresco-groep, en heeft sindsdien een geleidelijke opleving doorgemaakt, inclusief de herlancering van Chinotto onder het historische label.

De geografie van Recoaro Terme onderstreept de rijkdom aan mineraalwater. De Vicenza-Voor-Alpen vormen de eerste reliëfs die luchtstromen vanuit de Adriatische Zee tegenkomen, en de kalkrijke aard van het lokale gesteente zorgt voor overvloedige neerslag – de jaarlijkse gemiddelde neerslag bedraagt ​​meer dan 2000 millimeter, de hoogste in Veneto. Talloze bronnen voeden een netwerk van bronnen verspreid over de gemeente. Het oligomineraal Lora levert onder andere commerciële botteling, terwijl de centrale bronnen hydrotherapie verzorgen in de Terme Recoaro-spa.

Geologisch gezien is Recoaro opmerkelijk. De gevarieerde ontsluitingen inspireerden Giovanni Arduino's achttiende-eeuwse indeling van de Alpen in tijdperken – een classificatie die nog steeds in gebruik is. Lokaal ontspringt kwartsfylliet, in dialect bekend als lardàro, in steile platen, als bewijs van een eeuwenoude orogenese die allang geërodeerd is. Het terrein omspant de boog van de Piccole Dolomiti in het noorden en het bekken van de hoger gelegen Valle dell'Agno daaronder. Het grenst aan Trentino's Ala en Vallarsa, en grenst aan Vicenza's Valli del Pasubio, Torrebelvicino, Crespadoro, Altissimo en Valdagno, met Verona's Selva di Progno aan de noordwestelijke rand. De Passo delle Tre Croci, of Passo della Lora, markeert de grens tussen de provincies Vicenza, Trento en Verona.

Het moderne Recoaro biedt recreatieve activiteiten die passen bij de bergachtige omgeving. Paragliding start bij de Campogrosso-pas. De wintersportfaciliteiten in Recoaro Mille bieden mogelijkheden voor alpineskiën en langlaufen. In de warmere maanden kunnen fietsers zich uitleven op asfaltwegen, onverharde paden en muilezelpaden. De rotsen van de Piccole Dolomiti nodigen uit tot bergbeklimmen en sportklimmen, met routes van verschillende moeilijkheidsgraden tussen gebeeldhouwde kalkstenen pieken.

De naam van de stad is waarschijnlijk afgeleid van de Germaanse persoonsnaam Richwar, die in het Cimbrisch dialect ook wel bekendstaat als Ricaber of Rocabör. Cimbrisch komt nog steeds voor in lokale toponiemen, wat wijst op een ooit levendige taalkundige enclave. In het voorjaar van 2008 registreerde Recoaro de hoogste regenval van heel Veneto, wat de klimatologische onvoorspelbaarheid van de Conca di Smeraldo onderstreept, waar herfst- en lentevloeden plaatsmaken voor zomerse onweersbuien en de winters variëren van streng tot sneeuwarm op de valleibodem.

Het gebouwde erfgoed van Recoaro doet denken aan het Oostenrijks-Italiaanse verleden en de kuuroord-furore. Villa Margherita – oorspronkelijk bekend als de Tonello Villa – werd tussen 1863 en 1868 gebouwd door de Vicenza-architect Antonio Caregaro Negrin. Een achthoekige belvedèretoren bekroont het centrale blok en biedt een 360-graden uitzicht op de bergtoppen. De gevels openen zich naar het panorama door ritmische vensters. Hoewel het marmer en het houtsnijwerk in het interieur verdwenen zijn, toont de buitenkant nog steeds Caregaro Negrins aandacht voor verhoudingen en ornamenten.

Vlakbij staat het Balneohydrotherapie-complex van Central Springs, gebouwd tussen 1873 en 1876 door dezelfde architect, dat een functioneel ontwerp combineert met verfijnde details. De langgerekte vorm loopt vanaf een centraal paviljoen af ​​naar het kuurplein, ooit omringd door aangelegde tuinen. Door bombardementen is het verhoogde gedeelte verdwenen, maar de overgebleven structuur behoudt sporen van zijn negentiende-eeuwse elegantie. Het oorspronkelijke park, ooit bezaaid met meubilair uit die tijd, probeerde de ruige omgeving te temmen tot een romantisch tableau.

Een korte wandeling vanaf de bronnen brengt u naar de Sala Regina, ook wel het Marionettentheater genoemd. De kleine ingangen dateren uit de late negentiende eeuw en zijn versierd met stucwerk en subtiele chromatische motieven die doen denken aan de esthetiek van Caregaro Negrin. Het was van 1920 tot 1960 een van de weinige permanente poppentheaters in Italië en was de locatie voor Guglielmo Lazzarini's Primaria Compagnia Veneta Marionettistica.

Het centrum van Recoaro herbergt talloze art-nouveaugevels. Veel gebouwen langs de hoofdstraten zijn nog steeds versierd met florale friezen, overblijfselen uit de tijd waarin muurschilderingen de stad doordrenkten met botanische motieven. Deze afbeeldingen, hoewel vervaagd, accentueren de voetgangerservaring met een subtiele zwier.

Religieuze bouwwerken in Recoaro weerspiegelen zowel veerkracht als continuïteit. De parochiekerk van Sant'Antonio Abate, ontworpen door Giuseppe Vaccaro en gebouwd tussen 1949 en 1951, verving een door de oorlog geteisterde voorganger. Binnen prijkt een mozaïek van de kruisiging door Guido Cadorin boven het altaar, terwijl de kroning van Maria door Marcello Mascherini een aangrenzende muur siert. Houten beelden van Bruno Vedovato en een terracotta Via Crucis van Luciano Minguzzi accentueren het schip. Giorgio Scalco's glas-in-loodramen, fresco's en drie schilderijen in het zijschip completeren het geheel.

Twee middeleeuwse heiligdommen dateren van vóór de parochiekerk: Santa Giuliana op de gelijknamige heuvel en San Bernardo. Beide dateren uit de veertiende eeuw en verankeren een eeuwenoude lokale devotie. De inwoners van Recoaro wendden zich tijdens pestepidemieën en oorlogsontberingen tot Santa Giuliana en richtten votiefkapitelen op – kleine heiligdommen, waarvan er 128 verspreid over het gebied zijn – als blijk van dankbaarheid en smeekbeden om bescherming.

Een dergelijk heiligdom staat bij de Camonda-pas. Dit negentiende-eeuwse bouwwerk dient zowel als een plek van volksdevotie als een toevluchtsoord voor reizigers. Vóór de komst van moderne wegen verbond een muilezelpad de valleien van Agno en Leogra, en het heiligdom bood beschutting en een plek om te bidden langs de moeilijke route naar Torrebelvicino of Recoaro.

Het culinaire erfgoed van Recoaro draait om gnocchi con la fioréta, een gerecht gemaakt van een halfvloeibare ricottavariant, bekend als fioréta, lokale bergkaas en bloem. Het mengsel, gebonden met zout, wordt geroerd tot het aan de lepel blijft plakken – een teken dat wordt aangegeven door de dialectterm a ocio – vervolgens gevormd tot dumplings en gepocheerd in gezouten water tot ze gaar zijn. Gebruinde boter tot gespikkelde randen accentueren de gnocchi, en kaaslinten maken het bord af. Variaties voegen salie toe aan de boter, gerookte ricotta of gerijpte bergkazen. Het recept heeft een De.Co.-erkenning en de Ricotta fioreta delle vallate vicentine draagt ​​de Italiaanse PAT-aanduiding voor traditionele agrovoedingsproducten.

Het verhaal van Recoaro Terme verweeft geologie, geschiedenis en cultuur tot één tapijt. Van Germaanse kolonisten tot Venetiaanse heersers, van Nietzsches bespiegelingen tot oorlogsgeweld, van hydrotherapie tot bottelarijen, de stad belichaamt aanpassing. De minerale bronnen blijven zowel een wetenschappelijke bezienswaardigheid als een bron, terwijl de architectuur een verlangen naar elegantie weerspiegelt te midden van een ruige topografie. De votiefkapitelen getuigen van een blijvend geloof, en de gnocchi con la fioréta belichamen een landelijke traditie die nu door de staat in ere wordt gehouden. Sportliefhebbers komen samen op de hellingen en toppen, en geologen bestuderen nog steeds de kwartsfylliet en de alpiene stratigrafie die een historische classificatie inspireerden. In Recoaro Terme ontmoet een bezoeker lagen van tijd en terrein, gearticuleerd door steen, water en menselijke inspanning, allemaal binnen de smaragdgroene wieg van de Piccole Dolomiti.