Bad Kissingen

Bad Kissingen, een kuuroord met ongeveer 23.245 inwoners verspreid over 69,92 vierkante kilometer, ligt aan de Frankische rivier de Saale ten zuiden van het Rhöngebergte in de Beierse deelstaat Neder-Franken. De status als staatskuuroord en districtshoofdstad, gecombineerd met elegante architectuur uit de 19e en begin 20e eeuw en minerale bronnen die al sinds 823 n.Chr. bekend zijn, heeft ertoe geleid dat de stad in 2021 is opgenomen in het UNESCO-werelderfgoed "Grote kuuroorden van Europa". Vanaf de eerste vermelding als "chizzicha" in 801 tot de hoogtijdagen van de high society onder Ludwig I en prinsregent Luitpold, is het verhaal van Bad Kissingen een mix van geneeskrachtige waterbronnen, politieke intriges en een toewijding aan gastcomfort die tot op de dag van vandaag voortduurt.

De vroegste trekpleisters van de stad waren de minerale bronnen, die begin 9e eeuw onder het bewind van de abdij van Fulda en later onder de graven van Henneberg en de bisschoppen van Würzburg bekend waren. In 1279 kreeg Kissingen de status van stad en in de 16e eeuw werd het formeel erkend als kuuroord: in 1520 zocht de eerste gedocumenteerde gast hier verlichting. De inlijving bij het koninkrijk Beieren in 1814 opende de weg naar koninklijke bescherming; Ludwig I gaf opdracht tot uitbreidingen die het kuuroord zijn indrukwekkende promenades en arcaden gaven. De verheffing tot "Bad" in 1883 markeerde de komst van de stad tot een van de meest vooraanstaande kuuroorden van Europa, een "Weltbad" waar hoffelijke bezoekers, van keizerin Elisabeth van Oostenrijk tot tsaar Alexander II van Rusland en koning Ludwig II van Beieren, therapeutische rust zochten.

Niet alle geschiedenis van Bad Kissingen is elegant. Op 10 juli 1866 was het het toneel van een hevige confrontatie in de Mainfeldzug tijdens de Oostenrijks-Duitse Oorlog, toen Beierse troepen zich verzetten tegen de Pruisische opmars en werden verslagen. Rijkskanselier Otto von Bismarck, een frequente kuurgast, overleefde hier in 1874 een moordaanslag tijdens de Kulturkampf. Later dicteerde hij het "Dictation van Kissingen" uit 1877, waarin de principes van het Duitse buitenlandse beleid werden uiteengezet; zijn voormalige residentie herbergt nu een Bismarck Museum. In juni 1911 vonden in het stadhuis Frans-Duitse onderhandelingen plaats over Marokkaanse aangelegenheden – een impasse die de crisis in Agadir inluidde en een voorbode was van de spanningen van de 20e eeuw.

De Eerste Wereldoorlog en de nasleep ervan brachten verschuivingen in het cliënteel teweeg: de adel maakte plaats voor een bredere middenklasse en het kuuroord was in 1945 slechts een jaar gesloten. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog verrezen er Duitse militaire kazernes aan de rand van de stad; deze werden in 1945 vreedzaam ingenomen door Amerikaanse troepen en fungeerden als Daley Barracks tot begin jaren 90. Naoorlogse sociale klinieken stimuleerden de lokale werkgelegenheid, totdat de hervormingen van de ziektekostenverzekering in de jaren 90 de financiering van het kuuroord verminderden. Dit leidde tot gemeentelijke inspanningen – ondersteund door een EMNID-onderzoek waaruit bleek dat Bad Kissingen het bekendste kuuroord van Duitsland is – om het aantal bezoekers te diversifiëren. In 2015 waren er meer dan 238.000 bezoekers, goed voor 1,5 miljoen overnachtingen, een bewijs van succesvolle heruitvinding.

Moderne voorzieningen zijn onder andere de KissSalis Therme, geopend in februari 2004 als spa- en recreatiecentrum, en de Duits-Chinese voetbalacademie, die later dat jaar werd geopend ter ere van de Chinese Olympische beloften. Toch blijven de zeven minerale bronnen, allemaal afkomstig uit de Kissingen-Haßfurt-breukzone en verrijkt met sedimentlagen uit het Perm, het hart van de stad. Zes zijn koud en rijk aan natrium, carbonaten en sulfaten; alleen de thermale Schönbornbron levert warm badwater. Elke bron – van de iconische Rakoczy-fontein uit 1737, vernoemd naar de Hongaarse held Ferenc Rákóczi, tot de afwisselende Ronde Fontein uit 1788 – blijft bezoekers trekken voor drinkkuren, baden of inhalatietherapieën.

Bad Kissingen is een voorbeeld van een 'Weltbad', niet alleen qua water, maar ook qua sociale voorzieningen. Kuurtuinen en promenades boden ooit plaats aan concerten, theater en spelen; hovelingen en geleerden mengden zich in leeszalen, reden paard of beproefden hun geluk in het casino. De indrukwekkende architectuur – kuuroorden met villa's, winkels en behandelruimtes verbonden door arcades – weerspiegelt de ambitie om openbare ruimtes naadloos te laten samensmelten met tuinen, parken en het rivierenlandschap. In de 19e eeuw schonken ultramoderne telegraaf-, telefoon- en vervoersverbindingen, samen met luxe winkels en diverse hotels, de stad een comfort dat zelfs in sommige grote steden niet te vinden was.

Bestuurlijk gezien vormt Bad Kissingen sinds 2016 een gezamenlijk regionaal centrum met Bad Neustadt, waar de Beierse deelstaatregeringen zijn gevestigd en congreslocaties worden aangeboden die profiteren van de centrale ligging. De religieuze architectuur weerspiegelt het kosmopolitische verleden: de barokke St. Jacobuskerk draagt ​​14e-eeuwse torenresten onder 18e-eeuws stucwerk, de neogotische Heilig-Hartbasiliek (ingewijd in 1884) torent 67 meter hoog uit, en 19e-eeuwse protestantse, anglicaanse en Russisch-orthodoxe kerken getuigen van een pluralistisch cliënteel. Een Joodse aanwezigheid, vastgelegd in de 13e eeuw, wordt vandaag de dag herdacht in een permanente tentoonstelling in het Joods Gemeenschapscentrum.

Bij het oversteken van de Frankische Saale komen bezoekers vijf verkeersbruggen en twaalf voetgangersbruggen tegen, waaronder een antislip paardenbrug bij het Schweizer Haus; twee snelwegen (A7 en A71) liggen binnen handbereik, naast de federale wegen B286 en B287. Een kilometer ten noorden van de stad ligt het vliegveld van Bad Kissingen. Van april tot en met oktober biedt de postkoetslijn naar Bad Bocklet een levendige verbinding met het reizen van vroeger; stads- en streekbussen – gratis met een kuurkaart – rijden op lokale routes, terwijl het stoomschip Saaleschiffahrt tussen Rosengarten en Unterer Saline vaart. Het eindstation van de stad verbindt de lijnen Gemünden–Bad Kissingen en Ebenhausen–Bad Kissingen, met doorgaande verbindingen naar Schweinfurt, Würzburg, Bamberg, Frankfurt en verder.

Voor panoramische vergezichten staan ​​de twee torens van Kasteel Botenlauben op een zuidoostelijke bergkam. Hun 12e-eeuwse muren herinneren aan de kruisvaarderstradities en de grote branden in de Boerenoorlog; het jaarlijkse Botenlauben Festival midden september brengt deze ruïnes tot leven. Westelijker bieden het 284 meter hoge toppark van de Altenberg en het paviljoen uit 1848 (het "Bellevue") uitzicht op het kuuroord met een Sissi-monument. Verder naar het zuiden staat de 33 meter hoge Wittelsbacher Jubileumtoren, gebouwd in 1907 ter ere van het honderdjarig bestaan ​​van Beieren, op de 420 meter hoge Scheinberg, met een observatiedek dat bereikbaar is via 120 treden.

In de historische kern is het Nieuwe Stadhuis gevestigd in het voormalige kasteel Lochner-Heußlein (1707-1710), een barokjuweel van de Dientzenhofer, dat in 1929 tot gemeentelijk gebruik werd omgebouwd. Vlakbij bevindt zich het oude stadhuis in renaissancestijl uit 1577, dat dienstdoet als cultureel tentoonstellingscentrum. Industrieel erfgoed is bewaard gebleven in pekelpompen en gereconstrueerde torens van de Beneden-Zoutziekenhuis, die herinneren aan de duizendjarige geschiedenis van de zoutwinning in de stad. De locatie Obersaline, daterend uit 1767, herbergt het Obersaline Museum en het Bismarck Museum; laatstgenoemde herbergt de kuurresidentie en het dicteehuis van de kanselier.

Monumenten verspreid over het kuurpark eren figuren, van het paviljoen van keizerin Elisabeth tot standbeelden van koningen Ludwig I en Maximiliaan II, kanselier Bismarck en architect Balthasar Neumann. Een gedenkteken voor Anton Boxberger staat in de rozentuin bij de Rakoczy-bron. Uitkijktorens – de Bismarcktoren op de Sinnberg en de Ludwigtoren op de Staffelshöhe – nodigen uit tot stille beschouwing van de beboste heuvels en de kronkelende Saale beneden.

Musea verrijken het historische wandtapijt: de afdeling Zout en Zoutwinning van het Oberes Salinemuseum belicht duizenden jaren van winning; in de kuur- en speelgoedwereld van Kissingen komen de spa- en wellnesswereld tot leven; het Julius Kardinaal Döpfner Museum in het voormalige klooster belicht het kerkelijk erfgoed en de tentoonstelling in het Joods Gemeenschapscentrum belicht eeuwenlang het Joodse leven hier.

Het voetgangershart van Bad Kissingen klopt langs de Ludwigstraße en Marktstraße, tussen het Stadhuisplein, het Marktplein en de Marienplatz, terwijl de Berliner Platz het regionale busknooppunt vormt. De Theaterplatz ligt voor het kuurtheater; deze onderling verbonden steegjes leiden bezoekers van middeleeuwse charme naar kuurpracht. Parken bieden ontspanning: de Salinenpromenade slingert zich van Hausen langs de zoutziederij en de Graduatietoren naar de voetgangersbrug van het Schweizerhaus; de kuurtuinen, omgeven door het arcadegebouw, ontvouwen zich rond fonteinen, bloemperken en palmbossen die ooit voorbehouden waren aan koninklijke families; en de aangrenzende rozentuin, ontstaan ​​uit de kuurreglementen van 1912, bloeit nu met meer dan 12.000 rozen in 155 variëteiten, die elke juni door de Rozenkoningin worden gekroond tijdens het Rozenbal.

Voor actieve bezigheden biedt de KissSalis Therme thermale baden, een saunapark en fitnesszones; een overdekt zwembad is geopend in de wintermaanden; en het terraszwembad – gerenoveerd in 1988 – beschikt over een 50-meter lange baan, een duikplatform en glijbanen met uitzicht op de Rhön. Wildpark Klaushof en de op één na oudste golfclub van Beieren nodigen uit tot ontmoetingen met natuur en sport.

Door de eeuwen heen heeft Bad Kissingen zijn essentie behouden als een plek waar minerale bronnen en menselijke aspiraties samenkomen. De gelaagde geschiedenis – van vroege zoutziederij en middeleeuws abdijtoezicht tot aristocratische promenades, oorlogsgeweld en moderne heruitvindingen – is nog steeds voelbaar in de architectuur, rituelen en het landschap. Hier, in het dal van de Frankische Saale, heeft het streven naar gezondheid een stad gevormd die nog steeds mensen verwelkomt die rust, bezinning en authenticiteit zoeken – een geestesgesteldheid die net zo duurzaam is als de bronnen.