Bad Aibling

Bad Aibling ligt aan de oevers van de rivier de Mangfall, zo'n 56 kilometer ten zuidoosten van München. Het beslaat een oppervlakte van 41,55 vierkante kilometer op een hoogte van 498 meter boven zeeniveau en telt ongeveer 18.000 inwoners. Deze Beierse kuuroordstad, waarvan de naam voor het eerst in de annalen van 804 opdook als "Epininga", heeft zich door millennia van menselijke nederzettingen ontwikkeld tot een plek waar geologische rijkdom, architectonisch erfgoed en de echo's van de geschiedenis in gelijke mate samenkomen.

Van ongeveer 500 v.Chr. tot 15 v.Chr. bewerkten Keltische stammen de vruchtbare vlakten en beboste randen rond de Mangfall, waarbij ze sporen van hun landbouw- en rituele leven achterlieten. De komst van Romeinse bezetters in de eerste eeuw v.Chr. introduceerde nieuwe wegen en rudimentaire infrastructuur, maar het was de migratie van de Beieren in de vijfde eeuw n.Chr. die de culturele fundamenten legde die nog steeds voelbaar zijn in het dialect en de gebruiken van de stad. In de middeleeuwen diende de nederzetting – in 1166 vermeld als "Aibilingen" in de Codex diplomaticus Falkensteinensis – als een administratief centrum in het domein van de graven van Falkenstein. Na het uitsterven van de Neuburg-Falkenstein-lijn ging dit gebied over in handen van de Wittelsbach-dynastie, wiens invloed een groot deel van het latere politieke en architectonische landschap van Beieren vormgaf.

Pas halverwege de negentiende eeuw begon Bad Aibling zijn reputatie als bestemming voor gezondheid en welzijn te cultiveren. In 1845 was de arts Desiderius Beck een pionier op het gebied van therapeutische behandelingen met behulp van de overvloedige turf van de stad. Hij bood turfpulpbaden aan, die een hoeksteen van het medisch toerisme zouden worden. Binnen vijf decennia leidde de groeiende waardering voor deze behandelingen ertoe dat de Beierse staat de stad het prefix "Bad" verleende, waarmee de stad in 1895 officieel werd erkend als een van de Duitse kuuroorden en bronnen. Een generatie later, in 1933, kreeg Bad Aibling de volledige status van gemeente en kreeg zowel de bestuurlijke structuur als de maatschappelijke identiteit die een moderne stad betaamt.

De turbulente jaren van de Tweede Wereldoorlog en de nasleep ervan hebben hun sporen nagelaten in Bad Aibling. In 1945 huisvestte de stad POW Discharge Center #26, waar Duitse krijgsgevangenen terugkeerden uit geallieerde gevangenschap. In 1946 was het terrein van de luchtmachtbasis een vluchtelingenkamp geworden voor leden van het Koninklijk Joegoslavisch Leger onder UNRRA- en later IRO-bestuur. Van 1948 tot eind 1951 bood het IRO-kinderdorp onderdak aan meer dan 2300 niet-begeleide kinderen en jongeren van meer dan twintig nationaliteiten – waarmee het de grootste faciliteit in zijn soort in de Amerikaanse bezettingszone was. In de daaropvolgende decennia ontwikkelde het voormalige militaire complex zich tot een centraal punt voor inlichtingendiensten. Het meest opvallende overblijfsel van dit hoofdstuk was het ECHELON-signaalinlichtingenstation, beheerd door Amerikaanse troepen; de radarkoepels, lange tijd symbolen van wereldwijde surveillance, werden in 2005 overgedragen aan de Bundesnachrichtendienst (BND), die ze nog steeds gebruikt in samenwerking met de National Security Agency.

Als aanvulling op de historische waarde vormt de moderne kuurinfrastructuur van Bad Aibling de kern van de economie en het dagelijks leven. Na een succesvolle boring naar thermaal water in 2002 opende de stad in september 2007 haar Thermae – een koepelvormig heiligdom met mineraalrijke thermale baden en een uitgebreid saunacomplex, ontworpen door Behnisch Architekten uit Stuttgart. Met acht verschillende saunabelevingen – variërend van kamers met eucalyptus tot verblijven in blokhutten – en de toevoeging van een drijvende woonbootsauna aangemeerd op de Triftbach in september 2017, ontvangt de Thermae jaarlijks bijna 300.000 bezoekers. De integratie van ultrafiltratietechnologie voor waterzuivering, de erkenning van de Desideriusbron als helende bron in 2008 en de uitbreiding van stilteruimtes in december 2015 onderstrepen Bad Aiblings toewijding aan geavanceerde wellness. Zelfs de crisis van oktober 2015, toen een ongeluk met chloorgas tien gasten tijdelijk verwondde, zorgde voor een snel onderzoek en aangescherpte veiligheidsprotocollen.

Het recreatieaanbod van de stad reikt veel verder dan alleen het thermale water. In het voorjaar van 2008 werd naast de spa een buitenzwembad geopend, bestaande uit een wedstrijdbad, een avonturenbad en een kinderbad met speeltoestellen. Harthausen, een van de stadsdelen van Bad Aibling, heeft een eigen zwembadcomplex, terwijl het zwembad van het Hermann Buhl Trainings- en Onderzoekscentrum zowel sportclubs als lokale scholen bedient. Elke winter, van oktober tot en met maart, biedt een ijsbaan schaatsen en hockey aan, waar de lokale club EHC Bad Aibling, die uitkomt in de Zuid/West Regionale Liga, speelt. Naast de thermen ligt een camperpark met 31 plaatsen, genesteld aan de Triftbach, dat 24 uur per dag toegang biedt tot een bosrijke omgeving. Ook op de velden en in de velden van TuS Bad Aibling bruist het van de sport: het vrouwenbasketbalteam, in het seizoen 2014/2015 bekend als de Fireballs, klom kortstondig naar de Frauen-Bundesliga, maar veroverde daarna weer een plek in de hoogste divisie met een ongeslagen seizoen in 2015/2016. Het vrouwenvoetbalteam schittert in de Bayernliga.

De industrie in Bad Aibling vindt haar oorsprong in de minerale bronnen, maar vertakt zich in diverse sectoren. Kuurhotels en revalidatieklinieken vormen de basis van de gezondheidszorg, terwijl bedrijven in de farmaceutische industrie, textielindustrie, elektrotechniek, kunststofproductie en zuivelverwerking de commerciële vitaliteit van de stad bevorderen. En sinds 2009 trekt het Echelon Open Air & Indoor Festival – een jaarlijks evenement in augustus voor liefhebbers van electro, techno en house – zo'n 25.000 bezoekers naar het verlaten Echelon-stationsterrein, waardoor een plek van clandestiene surveillance is getransformeerd tot een plek van gemeenschappelijke viering.

Reizigers komen over de weg of per spoor. De afrit Bad Aibling van de snelweg A8 en provinciale weg 2078 verbinden de stad met München en Rosenheim. Een zuidelijke rondweg die in 2000 werd geopend – gedeeltelijk onder een tunnel – om het doorgaande verkeer te ontlasten, blijft onderwerp van discussie. De eenrichtingswegen en omleidingen van woonwijken leiden tot oproepen voor een noordelijke ontsluitingsweg. Een door gedeelde ruimte geïnspireerde herinrichting van de Marienplatz in 2012 probeerde een evenwicht te vinden tussen de behoeften van voertuigen en voetgangers, hoewel auto's formeel voorrang behouden. Op de Mangfalltalbahn verbinden het centraal gelegen station Bad Aibling en de nieuwere halte Bad Aibling Kurpark (geopend in september 2009) bewoners en gasten met München, Holzkirchen en Rosenheim. Twee ernstige botsingen op deze lijn – één in 1945 en één op 9 februari 2016 – lieten in totaal zeventien doden en meer dan negentig gewonden achter, gebeurtenissen die aanleiding gaven tot veiligheidsingrepen. Het lokale openbaar vervoer omvat de Moorexpress, een erfgoeddienst die ziekenhuizen, hotels en de Thermae verbindt, evenals een netwerk van RVO-bussen op lijnen 276, 277, 343 en meer, en Max Hollinger-bussen op lijnen 341, 344, 345 en 346. Sinds december 2023 valt het hele stedelijke gebied onder MVV-tariefzone 6.

Binnen de stadsgrenzen liggen zesentwintig districten, waarvan de namen: Abel, Adlfurt, Bad Aibling Mitte, Berbling, Ellmosen, Fachendorf, Gröben, Harthausen, Haslach, Heimathsberg, Heinrichsdorf, Holzhausen, Köckbrunn, Markfeld, Mietraching, Mitterham, Moos, Natternberg, Thalacker, Thürham, Unterheufeld, Weg, Westen, Westerham, Willing en Zell: breng een lappendeken van gehuchten, kuurparken en landelijke gehuchten in kaart die opgaan in het omliggende platteland.

Culturele bezienswaardigheden verankeren Bad Aibling in de tijd. De centrale Marienplatz, gekenmerkt door de elegante Mariazuil, opgericht uit dankbaarheid voor de verlossing van de pest, grenst aan het historische stadhuis in het westen en de Kirchzeile in het oosten, waar het kasteel Prantseck en de St. Sebastianuskerk te midden van een rij gerestaureerde herenhuizen in de schaduw van bomen staan. De Hofberg, bekroond door de uivormige stadsparochiekerk, vormt de noordelijke grens van het plein. Zuidwaarts vormen de kuurtuinen – zonder formele indeling – een combinatie van gazons, een heidetuin en een geur- en tasttuin rond de rustige Irlachweiher. Hier bevorderen een fitnessruimte voor meerdere generaties, een tennisbaan en een minigolfbaan zomerfestivals, concerten en culturele evenementen die de gemeenschap aan elkaar binden.

Het streekhistorisch museum, sinds 1931 beheerd door de Historische Vereniging, bewaart het verhaal van de stad: rustiek meubilair, handwerk uit die tijd en een minutieus nagebouwde kuiper- en blikwerkplaats roepen het pre-industriële leven op, terwijl de Marbacher Stube – met zijn renaissancelambrisering en cassetteplafond – bezoekers meeneemt naar vroegmoderne salons. Een hoogtepunt is het atelier van Wilhelm Leibl, de realistische schilder die vanaf 1873 in Berbling en Bad Aibling woonde. Deze ruimte, die door burgemeester Konrad Adenauer van Keulen aan de stad werd teruggegeven, weerspiegelt zowel artistiek erfgoed als gemeenschappelijke trots.

Verspreid over Bad Aibling liggen nog meer overblijfselen uit het verleden: de ruïnes van het kuurhotel Ludwigsbad, dat in 2007 door brand werd verwoest en in 2011 werd afgebroken; het art-nouveau-ensemble aan de Meggendorferstrasse; het Theresiamonument ter nagedachtenis aan het afscheid van koningin-moeder Theresa van haar zoon Otto I van Griekenland; kasteel Prantshausen aan de Marienplatz; en het landelijke gehucht Maxlrainer Hof. Elk bouwwerk, verweerd of gerestaureerd, draagt ​​bij aan een gelaagd stadsbeeld waarin middeleeuwse stenen en modern glas naast elkaar bestaan.

Gedurende haar evolutie – van Keltische open plek tot Romeinse buitenpost, van middeleeuws administratief centrum tot moderne kuuroordstad – heeft Bad Aibling een gevoel van ontdekking bewaard dat eerder geworteld is in observatie dan in spektakel. De met veen beladen wateren en minerale bronnen bieden tastbare verlichting voor lichaam en geest; de architectuur en openbare ruimtes bieden rustige momenten van bezinning; en de festivals en sportevenementen komen voort uit lokaal initiatief dan uit externe hype. In elke buurt en langs elk wandelpad stroomt het gestage tempo van een plek die zowel afgestemd is op haar erfgoed als haar toekomstperspectieven. Bad Aibling schreeuwt haar deugden niet uit; ze onthult ze door de weloverwogen ontvouwing van geschiedenis, natuur en gemeenschappelijke inspanning, en nodigt bezoekers uit om niet de opwinding na te jagen, maar getuige te zijn van de subtiele wisselwerking van land, cultuur en welzijn die deze hoek van Beieren kenmerkt.