In veel Kroatische huishoudens markeert een heldere vleessoep het echte begin van de lunch. Voordat gebraden vlees, stoofschotels of peka op tafel komen, verschijnt er een geurige kom domaća juha, met de stille belofte van warmte en zorg. Rund- en kipvarianten krijgen de meeste aandacht, maar kalfsvlees heeft een lange traditie, vooral langs de Adriatische kust, waar een "binnenlandse kalfssoep" vaak bovenaan een feestelijk vleesmenu staat.
Klassieke Kroatische kalfssoep volgt een eenvoudig patroon: vlezige kalfsbotten sudderen langzaam met wortelgroenten, ui, peperkorrels en kruiden tot de bouillon goudbruin en aromatisch is. Recepten uit familiekeukens in de regio volgen dezelfde basis: koud water, een laag vuur, lang sudderen en geduldig afschuimen. De bouillon wordt helder geserveerd, soms met fijne noedels of kleine dumplings, terwijl het gekookte vlees als bijgerecht wordt geserveerd met aardappelen of eenvoudige groenten. In die zin ondersteunt één pan rustig een hele zondagse maaltijd.
Deze versie voegt een kleine maar belangrijke twist toe: een bescheiden stukje gerookte ham of spek wordt aan de pot toegevoegd. Gerookt vlees komt vaak voor in Balkansoepen en stoofschotels, van ham-en-bonenpasulj tot ričet op basis van gerst, waarbij een gerookt stuk vlees diepte en een milde rokerigheid geeft zonder het gerecht zwaar te maken. Hetzelfde idee geldt hier voor een lichtere kalfsbouillon. Een korte suddering met gerookt vlees verrijkt de smaak en accentueert de zoetheid van kalfsvlees in plaats van deze te overheersen.
Het doel is niet een donkere winterstoofpot, maar een lichte, heldere bouillon met een subtiel rokerig randje. De bouillon begint met kalfsschenkel of -nekbotten, die collageen en voldoende vlees bevatten om de vloeistof op smaak te brengen. Wortel, peterseliewortel of pastinaak, knolselderij, prei en ui vormen een bekend Midden-Europees groenteprofiel. Een gehalveerde ui kan eerst lichtbruin worden gebakken in een droge pan, een techniek die veel wordt gebruikt in rundvlees- en noedelsoepen in de regio, wat kleur en een licht geroosterde toets toevoegt.
Gerookte ham of spek wordt op een bepaald moment toegevoegd. Als het vanaf het begin suddert, kan de bouillon te zout worden en zijn delicate karakter verliezen. Wanneer het in de tweede helft van de kooktijd wordt toegevoegd, krijgt de bouillon een milde rokerigheid en de diepte van gepekeld vlees, terwijl het helder en schoon blijft. Een laatste zeef houdt de vloeistof helder en kleine blokjes kalfsvlees en gerookte ham keren terug in elke kom, samen met dunne noedels of een eenvoudige garnering van wortelgroenten.
Deze soep past perfect bij het ritme van een Kroatische zondagse lunch. Hij is geschikt als voorgerecht voor gebraden vlees, peka of gestoofde gerechten, maar kan ook prima op zichzelf staan met goed brood voor een lichte avondmaaltijd. De bouillon is gemakkelijk op te warmen en smaakt de volgende dag vaak voller. Voor koks die gerookt vlees in huis hebben in plaats van bonen, kool of gerst, biedt deze soep een andere manier om die voorraadkastgewoonte in een lichtere vorm te gieten.
Technisch gezien vraagt het recept om een rustig tempo. De stappen zijn niet ingewikkeld, maar ze belonen aandacht voor kleine details: beginnen met koud water, voorzichtig afschuimen, de drang om hard te koken weerstaan en kruiden pas aan het einde in plaats van aan het begin. Deze gewoonten sluiten aan bij de bredere traditie van de Kroatische "zondagse soep"-cultuur, waar bouillon zorg, routine en een stil respect voor goed bereid eten symboliseert.