Mendoza

Mendoza ligt aan de voet van de Andes, een plek waar bleke bergruggen samenkomen met eindeloze vlaktes in een landschap dat zowel weids als intiem aanvoelt. Hier hebben de stad en haar omgeving geleerd te gedijen in een klimaat dat misschien streng lijkt – zinderende zomerdagen, winters die bijten van droge kou – maar dat juist in die extreme omstandigheden druiven met een diepe kleur en olijfolie met een pure, grassige geur oplevert. In de loop der decennia is Mendoza uitgegroeid tot meer dan een provinciehoofdstad: het is een kruispunt geworden van cultuur, handel en buitenleven, een podium waarop zowel eeuwenoude tradities als moderne ambities zich ontvouwen.

Mendoza, gelegen op ongeveer 746 meter hoogte, ligt op een hoogvlakte die geleidelijk naar het oosten helt. Daarachter rijst het Andesgebergte abrupt op, met toppen die vaak tot ver in de zomermaanden met sneeuw bedekt zijn. Deze geografie bepaalt alles hier. Vocht uit de Atlantische Oceaan dringt niet door tot voorbij de bergbarrière, waardoor de stad het grootste deel van het jaar droge lucht en een heldere hemel heeft. De temperaturen variëren van ijzige winterochtenden tot zomerse temperaturen die kunnen oplopen tot boven de 35 °C, maar de ijle lucht tempert de hitte: de middagen voelen minder drukkend aan en de nachten koelen snel af, wat verkoeling biedt en de wijngaarden een ritme van dag-nachtwisselingen geeft waar de wijnranken van genieten.

Op deze hoogte is het zonlicht intens en de ultraviolette straling lokt de druiven tot het vormen van dikkere schillen – een sleutelfactor voor de beroemde rode wijnen van de regio. Oude alluviale bodems, afgezet door rivieren die vanuit de bergen afdalen, vormen de minerale basis die de wijnen van Mendoza hun karakteristieke structuur geeft.

Mendoza zelf heeft iets meer dan 115.000 inwoners, maar zodra je de Av. España of Plaza Independencia oploopt, voel je iets groters. De grotere verstedelijking – huizen, parken, kleinere steden die in elkaar overvloeien – brengt het metropolitaanse totaal aantal inwoners op bijna 1,56 miljoen. Brede lanen met populieren, jacaranda's en eeuwenoude platanen leiden naar pleinen waar kinderen duiven jagen, straatverkopers empanada's verkopen en families zich in de schemering op bankjes verzamelen. Architecten en planners hebben ervoor gezorgd dat moderne gebouwen in het koloniale raster zijn verweven, waarbij lage gevels met smeedijzeren balkons en okerkleurige muren behouden zijn gebleven, terwijl met glas beklede kantoren de skyline accentueren.

Onderwijs en kunst zijn met de bevolking meegegroeid: theaters bieden onderdak aan lokale toneelgezelschappen, universiteiten trekken studenten uit heel Zuid-Amerika aan en gemeentelijke galerieën organiseren tentoonstellingen die variëren van volkskunst tot hedendaagse beeldhouwkunst. In cafés in het stadscentrum kun je zomaar een student poëzie horen voorlezen in het Spaans, Engels of Quechua, terwijl in de buurt ondernemers exportdeals sluiten voor olijfolie of wijn.

De ligging van Mendoza op de kaart geeft de stad een strategisch voordeel. Ruta Nacional 7 loopt van oost naar west door de stad en verbindt Buenos Aires met de lage passen van de Andes en verder richting Santiago, Chili. Vrachtwagens beladen met fruit, wol of industriële goederen denderen op elk uur van de dag voorbij, en bussen vervoeren toeristen die graag de Andes over de weg willen oversteken. In de winter neemt het transport van verse producten af, maar maakt plaats voor een toestroom van weekendskiërs; in de zomer rijden avontuurlijke reisorganisaties met minibusjes vol klimmers naar het beginpunt van de Aconcagua-route.

Die constante stroom versterkt Mendoza's rol als logistiek knooppunt. Douanekantoren en vrachtdepots bevinden zich aan de westelijke rand van de stad, terwijl hotels en conferentiecentra dichter bij het centrum verrijzen, gericht op zakenreizigers die naadloos tussen de Argentijnse en Chileense markt reizen.

Voor velen ligt de grootste aantrekkingskracht van Mendoza in de nabijheid van ongerept terrein. De Aconcagua, op 6962 meter (22.841 voet), is zowel een trekpleister als een proefterrein. Elk seizoen vertrekken honderden klimmers vanaf Puente del Inca of Penitentes om hun protocollen tegen hoogteziekte en yakwollagen bij te spijkeren voordat ze hun kamp hoger op de noordelijke hellingen opslaan. Sommigen mikken op de top; anderen stellen zich bescheidener doelen – het bereiken van de Plaza Argentina op 4200 meter of gewoon de ijle lucht op de route proeven.

Zelfs als de top buiten bereik blijft, bieden de uitlopers hun eigen beloningen. Paden slingeren door bosjes rode quebracho en olijfbomen, en kruisen heldere beekjes waarin forellen tussen de keien schieten. Gidsen leiden groepen te paard over grasterrassen, en je voelt de echo van de gaucho-traditie in het gekletter van hoeven en de lichte geur van leer. Rivieren zoals de Mendoza en de Tunuyán razen in de lente door nauwe kloven en nodigen kajakkers en rafters uit om zich te meten met de schuimende stroomversnellingen.

De winter verandert de Andes in een speeltuin van poedersneeuw. Las Leñas en Penitentes, tussen de ongeveer vijftien skigebieden binnen twee uur rijden, bieden pistes voor elk niveau. In de schemering knipperen de chaletlichten aan tegen de donker wordende hemel, en families of vrienden slenteren van de pistes naar de open haarden voor dampende borden locro of pastel de papa.

Terug in de laaglanden vormen lange rijen wijnstokken nette parallellogrammen over zonovergoten terrassen. Hier wordt doelbewust gewerkt: scheuten uitdunnen in het vroege voorjaar, het bladerdak beheren onder de felle middagzon, 's nachts oogsten om aroma en zuurgraad te behouden. Malbec is de koning, de dikke schil levert wijnen op met een dieppaarse kleur en verwarmende tannines. Maar ook chardonnay, torrontés en cabernet franc gedijen goed, elk ras vindt zijn plek in bodems die variëren van zanderig tot steenachtig, van kleirijke oevers tot grindachtige rivierterrassen.

Mendoza's associatie met wijn is niet louter trots, maar een economische levensader. De regio produceert meer dan 60 procent van de Argentijnse wijn en is daarmee het grootste wijndistrict van Zuid-Amerika. Die omvang heeft geleid tot een infrastructuur van moderne bodega's – sommige ontworpen door gerenommeerde architecten – waar kelderdeuren proeverijen verwelkomen en roestvrijstalen tanks naast eikenhouten vaten staan ​​in ruimtes met temperatuurregeling.

Vanwege zijn wereldwijde status behoort Mendoza tot het netwerk van Great Wine Capitals, samen met steden als Bordeaux en Porto. Het hele jaar door reizen wijnliefhebbers over de Ruta del Vino, die zich slingert van Chacras de Coria via Maipú naar Luján de Cuyo. Onderweg zijn er proeverijen, huisgemaakte maaltijden, kunstinstallaties en af ​​en toe concerten in schaduwrijke binnenplaatsen met wijnranken.

Niet ver van de wijngaarden produceren olijfboomgaarden oliën met een lichtgroene tint en een grassige bite. Molenstenen vermalen het geoogste fruit binnen enkele uren na de pluk, en extra vierge kwaliteit wint prijzen in Europa en Noord-Amerika. Dezelfde irrigatiekanalen die de wijnstokken voeden, geven leven aan knoestige olijfstammen, waarvan sommige meer dan een eeuw oud zijn.

Het verhaal van Mendoza is er een van evenwicht. Economische groei heeft nieuwe industrieën voortgebracht – agritech-startups die druppelirrigatiesystemen verfijnen, touroperators die ecolodges bouwen – maar stadsplanners staan ​​erop de openbare ruimte en de historische architectuur te behouden. Wanneer een nieuw hotel aan de rivier verrijst, moet het lokale steen bevatten en passen bij de kroonlijsten van de buren. Rotondes wemelen van inheemse soorten – zijdeachtige bomen, calliandra – die in de lente bloeien, terwijl fietspaden bewoners uitnodigen om te fietsen onder een hemel die zo blauw is dat het een bewuste ontwerpkeuze lijkt.

Culturele evenementen vormen de rode draad. Het Fiesta de la Vendimia begin maart eert de druivenoogst met parades, theatrale taferelen en de kroning van een oogstkoningin. Muziek, dans en vuurwerk brengen leven in de brouwerij en een week lang genieten miljoenen bezoekers van concerten onder de sterrenhemel.

Tegen de tijd dat het vliegtuig de Andes oversteekt richting Santiago, verlaten weinig passagiers Mendoza onveranderd. Sommigen dragen een vage geur van wijnstof op hun kleding; anderen pakken flessen in om thuis van te genieten. Velen blijven verlangen naar die mix van aarde en lucht – waar de ochtenden koel en geurig ontwaken, de middagen zich goudkleurig uitstrekken over de terrassen en de nachten van gelach weerklinken rond de tafels in de binnenplaats. Het is in deze texturen, deze subtiele verschuivingen van licht en temperatuur, dat Mendoza zich openbaart: noch ruige wildernis noch gepolijst resort, maar een plek waar de extremen van de natuur samenkomen met menselijk initiatief, waar de smaak van een Malbec net zo elementair kan lijken als de bergwinden zelf.