Sorrento

Sorrento is een stad en gemeente met 15.163 inwoners (2025) verspreid over 9 km² op het schiereiland Sorrento in de regio Campanië in Zuid-Italië. Het kijkt uit over de baai van Napels en ligt aan het zuidelijke eindpunt van de Circumvesuviana-spoorlijn tussen Napels en Pompeii.

De oorsprong van Sorrento gaat terug tot in de oudheid, toen inheemse Oskische gemeenschappen nederzettingen vestigden op de kliffen boven de Tyrreense zee. Volgens de legende verweeft de stad zich met mythische sirenen die, volgens de overlevering, oude zeelieden verleidden vanaf rotsachtige uitkijkpunten nabij de Li Galli-eilandjes bij Punta Campanella. Het Latijnse Surrentum, zoals het bekendstond tijdens de Republiek en het Keizerrijk, genoot de bescherming van keizers die aangetrokken werden door het gematigde klimaat en de vruchtbare omgeving. Tiberius en Claudius zouden in de nabijgelegen villa's hebben vertoefd, aangetrokken door citrusboomgaarden en panorama's op de Vesuvius.

Gedurende de middeleeuwen kende Sorrento's fortuinen pieken en dalen. Een beroemde episode beschrijft de grillige reis van koningin Giovanna d'Angiò: haar paviljoen aan zee en het aangrenzende natuurlijke zwembad werden taferelen van zowel genot als wreedheid. Nadat ze haar grillen had bevredigd, zou ze haar minnaars de diepte in hebben gestuurd. Zulke verhalen, hoewel macaber, onderstrepen de jarenlange aantrekkingskracht van de stad op de machtigen van Europa.

De Renaissance schonk Sorrento een literaire telg. Torquato Tasso, geboren in 1544, schreef de Gerusalemme Liberata, zijn epische gedicht doordrenkt van vurige beelden. Zijn verzen weerspiegelen de duende van het schiereiland: een onuitsprekelijke geest die de naar citrus geurende lanen en tufstenen gevels doordringt. In de eeuwen die volgden, arriveerden romantische dichters en denkers in een gestage stroom. Lord Byron bewonderde de kusten; John Keats componeerde odes; Johann Wolfgang von Goethe beschreef zijn verblijf; Friedrich Nietzsche en Henrik Ibsen vonden inspiratie te midden van de zonovergoten pleinen.

Ambachtelijke tradities zijn al generaties lang verweven in de textiel van Sorrento. Kleine ateliers specialiseren zich in keramiek geglazuurd met kobalt en oker. Kantbewerkers toveren ingewikkelde motieven uit linnen draden. Ambachtslieden in marqueterie leggen olijf- en walnotenhout met precisie in. Hoewel deze ambachten minder commercieel prominent zijn dan in vroegere tijden, blijven ze veeleisende bezoekers bedienen die op zoek zijn naar tastbare bewijzen van lokaal meesterschap.

De 19e en vroege 20e eeuw formaliseerden Sorrento's status als trekpleister voor literatoren en componisten. Het lied "Torna a Surriento" uit 1902, geschreven door Giambattista De Curtis op een compositie van zijn broer Ernesto, verankerde de stad in het culturele geheugen. Tientallen jaren later, in de zwoele zomer van 1985, zat Lucio Dalla in een villa met uitzicht op de Golf van Mexico en schreef "Caruso", een ballade doordrenkt van verlies en verlangen – een getuigenis van een halve eeuw band met Sorrento, later vereeuwigd in Raffaele Lauro's kroniek uit 2014.

Tussen de wereldoorlogen trok Sorrento figuren van internationale faam aan. Maxim Gorki vond in de jaren twintig ballingschap en inspiratie langs de promenades. Schrijvers, muzikanten en schilders lieten onuitwisbare sporen na: hun reflecties en herinneringen versterken Sorrento's reputatie als smeltkroes van creatieve energie.

Het moderne Sorrento bruist van de veelzijdige stromingen. Het toerisme heeft de landbouw en de scheepsbouw overschaduwd. Hotels en trattoria's liggen aan de Corso Italia (staatsweg 145), waar tot 1946 de tram van Castellammare di Stabia naar Sorrento overheen liep. Veerboten en draagvleugelboten vertrekken vanuit Marina Piccola en brengen passagiers naar Napels, Capri, Positano, Amalfi en Ischia. In Marina Grande repareren ervaren vissers hun netten naast pleziervaartuigen. De Circumvesuviana-spoorlijn vervoert forenzen en toeristen met regelmaat naar Napels, Pompeii en Herculaneum. Busroutes, beschreven door Friends of Sorrento, vullen deze verbindingen aan.

De landbouw vindt plaats op de kalkrijke grond van het schiereiland. Citroenboomgaarden leveren de geurige schillen die de basis vormen voor de kenmerkende limoncello van de regio. Wijngaarden beklimmen terrasvormige hellingen. Walnoot- en olijfbomenbossen leveren noten en olie met de DOP Penisola Sorrentina-appellatie. Een bescheiden zuivelindustrie produceert kazen die de lokale bevolking bij het ontbijt lekker vindt. De geuren van houtkrullen en linnenverf blijven hangen in werkplaatsen waar kasten, fijn inlegwerk en kantwerk worden vervaardigd.

Sorrento kent een mediterraan klimaat (Köppen Csa): de winters zijn mild en worden geteisterd door periodieke regenval; de zomers bakken onder een droge azuurblauwe hemel. In april 2013 zorgde een korte hittegolf ervoor dat de temperaturen opliepen tot 29 °C. Deze warmte, gecombineerd met een zeebries, onderstreept waarom de Romeinen hier lang geleden hun retraites vestigden en waarom eeuwen later nog steeds cultuurpelgrims naar de zonovergoten terrassen trekken.

Het sportleven komt tot uiting in Football Club Sorrento, dat wedstrijden speelt in het Stadio Italia in de Eccellenza Campania-klasse. Wedstrijden trekken lokale fans, die over de hele Golf juichen. Deze gemeenschappelijke passie vormt een aanvulling op het artistieke erfgoed en de agrarische kern van de stad.

De Amalfi Drive, een smal lint van asfalt uitgehouwen in steile kliffen, verbindt Sorrento twintig kilometer langs de Rivièra met Amalfi. Vanuit de haarspeldbochten zien automobilisten en fietsers Napels, de rokende kegel van de Vesuvius en de parelmoeren contouren van Capri. Ondanks de duizelingwekkende helling staat de route nog steeds symbool voor spectaculaire vergezichten.

Verbeteringen in de infrastructuur hebben Sorrento steeds nauwer verweven met zijn stedelijke context. Het eindpunt van de Circumvesuviana vergemakkelijkt de dagelijkse pendel naar Napels. Twee diepwaterhavens – Mergellina en Molo Beverello – bedienen de regionale hoofdstad, terwijl de havens van Sorrento draagvleugelboten en zeilschepen huisvesten. Hoewel de kabelbaan, die in 1893 door Alessandro Ferretti werd ingehuldigd, in 1896 stopte met zijn activiteiten, getuigt zijn korte bestaan ​​van de voortdurende zoektocht naar innovatief vervoer in uitdagend terrein.

Tegenwoordig draait de economie van Sorrento op cultuur en de kust. Toerisme staat nog steeds centraal, ondersteund door een scala aan accommodaties, restaurants en ambachtelijke warenhuizen. Maar onder dit moderne vernisje leven eeuwenoude wortels voort: de legendes, de keizers, de dichters en de sirenen – ze bestaan ​​naast elkaar in de stenen van de stad en in het zachte geruis van de golven tegen de wanden van de jachthaven.

Sorrento blijft bestaan ​​als een plek waar mythe en werkelijkheid, handel en ambacht, geschiedenis en directheid samenkomen. De compacte straten nodigen uit tot contemplatie. De terrassen bieden brede perspectieven. Hier ontvouwt het heden zich tegen de achtergrond van legendarische tijdperken. Het karakteristieke karakter van de stad komt voort uit deze samenvloeiing – een bewijs van continuïteit en de verfijnde details die haar identiteit bepalen.